Amerika Birleşik Devletleri'nin, İkinci Dünya Savaşı'nın son günlerinde Japonya'nın Nagazaki kentine attığı atom bombasında hayatını kaybedenler törenle anıldı.
ABD'ye ait bir bombardıman uçağından 9 Ağustos 1945'te atılan Fat Man kod isimli atom bombası ülkenin güneybatısındaki liman kentinde yerel saat ile 11:02'de patlamış ve patlama sonrası yayılan radyasyonla birlikte yaklaşık 74 bin insan hayatını kaybetmişti.
Bombanın atılışının yıldönümünde törene katılan ve aralarında patlamadan sağ kurtulanların da olduğu 5 bin 800 kişi saat 11:02'de bir dakikalık saygı duruşunda bulundu.
Törene Japonya Başbakanı Şinzo Abe ile birlikte katılan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Maalesef 73 yıl sonra nükleer savaş hâlâ bizimle" dedi.
Her yıl düzenlenen bu etkinliğe görevde bulunduğu süre içinde katılan ilk BM Genel Sekreteri olan Guterres, "Nükleer silahlara sahip olan devletler cephaneliklerini modernize etmek için büyük harcamalar yapıyor. 2017 yılında silah ve ordular için 1,7 trilyon dolardan fazla harcama yapıldı – Soğuk Savaş'ın bitişinden bu yana en yüksek harcama" ifadelerini kullandı.
Guterres, BM Genel Kurulunda 2017 yılında kabul edilen Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nın imzacı pek çok devletin beklentilerini karşılayamadığını belirterek silahsızlanma süreçlerinin neredeyse durma aşamasına geldiğine dikkat çekti. BM Genel Sekreteri, Nagazaki'nin dünyada nükleer yıkımın yaşandığı son yer olması için tüm devletlere silahsızlanma çağrısında bulundu.
Nobel Barış Ödülü almıştı
2017 tarihli Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda imzalanmasının itici gücü olan Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması İçin Kampanya (ICAN) isimli sivil toplum koalisyonu aynı yıl Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü.
Ancak şu ana kadar sadece 60 devletin imzaladığı antlaşmaya Japonya taraf değil. Tokyo'nun antlaşmayı imzalamamasının gerekçeleri arasında ABD'nin nükleer şemsiyesi altında korunması ve antlaşmayı imzalayarak bu şemsiyenin dışında kalmak istememesi gösteriliyor.
Törende bir konuşma yapan Nagazaki Belediye Başkanı Tomihisa Taue, hükümetine bir çağrıda bulunarak nükleer silahsızlanma konusunda daha fazla çaba göstermesini ve antlaşmayı imzalayarak "ahlaki yükümlülüğünü" yerine getirmesi gerektiğini söyledi.
Taue, özellikle Kore Yarımadası'nın nükleer silahlardan arındırılması konusunda Japonya'ya rol düştüğünü ve bu fırsatı değerlendirmesi gerektiğini kaydetti. Belediye Başkanı, üzerlerine atom bombası atılmış kentlerde yaşayan vatandaşların Kuzey Kore'yi nükleer silahlardan arınmış olarak görmek istediklerini belirtti.
Japonya Başbakanı Abe de nükleer silah sahibi olan ve olmayan devletler arasındaki farkın kapatılması ve nihai olarak bu silahlardan arındırılmış bir dünyanın tesis edilmesi çağrılarını yineledi.
Hiroşima'ya yapılan ve yaklaşık 140 bin kişinin yaşamını yitirdiği nükleer saldırının üç gün ardından 9 Ağustos 1945'te Nagazaki'ye atılan atom bombası Japonya'yı İkinci Dünya Savaşı'nda teslim olmaya zorlamıştı.