Ana SayfaYazarlarHatırla Sevgili ve tarafsızlık

Hatırla Sevgili ve tarafsızlık

 

Hatırla Sevgili, hikâyeyi tek bir bakış açısından resmetme konusunda hem sağ hem de soldan eleştiri oklarına hedef olmuştur. Siyasi olarak sağ kanatta yer alanlar, sağcı öğrencilerin ve dönemin sağcı örgütlerinin devletin aktörleri olarak yansıtıldığını öne sürmektedir.

 

Ancak soldan gelen eleştiriler de vardır: Dizi genelde tek bir fraksiyon, yani Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) ve bu örgütün lideri Deniz Gezmiş üzerine odaklanmıştır. O günlerin siyasi hareketlerinde aktif olarak yer almış olan görüşme yaptığımız kişiler, diğer ana fraksiyon olan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) ve bu örgütün lideri Mahir Çayan’ın temsili (ya da temsil edilmeyişi) konusunda memnuniyetsizliklerini ifade etmiştir.

 

Elbette ki, bir fraksiyona gösterilen bu açık ilgi yapımcılar, senaristler ve danışmanların kişisel geçmişleri ve eğilimleri ile yakından ilişkilidir. Sıklıkla ifade edilen bu endişeyi anlamak mümkündür ancak sorulması gereken asıl soru şudur: Bir televizyon dizisi çekerken öznel olmamak ya da tek bir bakış açısını benimsememek mümkün müdür?

 

Bazı uzmanların film yapımcılarının bulgulara ille de tarafsız bir pozisyondan yaklaşmak zorunda olmadığını savunduğunun da altını çizmek gerekiyor. Bir yapımcının materyal seçimi ve düzenleme konusunda aldığı kararlar, filmi düşünmeye teşvik eden ve hisleri harekete geçiren güçlü bir araç haline getirebilir.

 

Bu yapının analizi Erik Barnouw’un mükemmel gözlemini akla getirmektedir: “Belgeselci bitmek bilmeyen kararlar verir. Konuları, insanları, manzaraları, açıları, objektifleri, sıralamaları, sesleri, kelimeleri seçer. Her seçim farkında olsa da olmasa da, kabul etse de etmese de kendi bakış açısının bir ifadesidir.”

 

Bu görüş, sinemacılar/film yapımcıları/senaristlerin verdiği kararların, kelimeler ve imgelerin sıralanışının, anlatıdaki ince ayrımların ve diğer etmenlerin kompozisyona şekil verdiğini ve potansiyel olarak izleyiciyi belirli sonuçlara doğru yönlendirdiğini göstermektedir.

 

Diğer bir deyişle, tartışmalı bir konu hakkında çekilen hiçbir filmin tamamen tarafsız olduğu varsayılamaz. Bu bakımdan, özellikle Hatırla Sevgili’nin bir bölümü sağ kesimden gelen şiddetli eleştirilere maruz kalmıştır: 1969’daki korkunç Kanlı Pazar olaylarını gösteren söz konusu bölümde Deniz Gezmiş olaylardan doğrudan İlim Yayma Cemiyeti’ni sorumlu tutan bir konuşma yapmaktadır. Bu bölümün yayınlanmasını izleyen haftalarda, yazarlar ve yapımcılar bu cemiyetin üyelerinden tepki görmüştür.

 

Söz konusu yazar ve yapımcılar, filmlerin tarafsız olmak gibi bir mecburiyeti bulunmadığı savını akıllarında tutarak, perspektiflerine sahip çıkabilirlerdi. Ancak, bunun yerine taraflardan birini yabancılaştırma korkusuyla dizinin bir sonraki bölümünün sonunda bir özür mektubu yayınlanmıştır. Elbette ki bu özür mektubu, yazarlar ve eleştirmenler tarafından dizinin senaristi ve yapımcısının görüşlerinin arkasında durmamakla eleştirilmelerine yol açmıştır.

 

- Advertisment -