CNN’in analizini aktarıyoruz.
Harris’in İsrail hakkındaki fikirleri, Netanyahu ile ilişkileri yıpranmış olsa da, tartışmasız en açık İsrail yanlısı Amerikan başkanı olan Biden ile birlikte çalışmış olmak dışında bilinmiyor.
Harris Çarşamba günü Netanyahu’nun Kongre’deki konuşması sırasında Senato’ya başkanlık etmedi.
Bunun yerine Indiana’daki bir kız öğrenci yurduna önceden planlanmış bir gezi yapmayı tercih etti.
Perşembe günü Netanyahu’yu Eski Yönetim Ofisi Binası’ndaki tören ofisinde ağırlayacak.
Ancak CNN’in iki düzine eski ve mevcut yardımcısı, Kongre üyeleri ve diğer siyasi aktörlerle yaptığı görüşmelere göre, İsrail konusunda net bir tutum ortaya koymak bundan daha fazlasını gerektirecek.
Dış İlişkiler Konseyi’nin eski başkanı ve George W. Bush’un Dışişleri Bakanlığı’nda görevli Richard Haass, Harris’in Biden’a karşı İsrail konusundaki tutumunu değerlendirmesi istendiğinde “Elimizde yeterli kanıt yok” diyor.
Harris ile İsrail politikası hakkında derinlemesine konuşmuş olan birkaç kişi bile CNN’in sorularına net cevap veremedi.
Yardımcıları, Harris’in Perşembe günü Netanyahu ile yapacağı görüşmeden sonra duygularını daha da netleştireceğini söylüyor.
İsrail konusunda nerede durduğuna dair belirsizlik o kadar yüksek ki, Yahudi olan eşi Doug Emhoff, Çarşamba öğleden sonra Amerika Yahudi Demokrat Konseyi ve Kamala için Yahudi Kadınlar tarafından düzenlenen hızlı bir Zoom toplantısında eşinin pozisyonunu netleştirmeye çalıştı:
“Şunu açıklığa kavuşturmama izin verin: Başkan yardımcısı, güvenli bir demokratik ve Yahudi devleti olarak İsrail’in güçlü bir destekçisi olmuştur ve olacaktır ve her zaman İsrail’in kendini savunabilmesini sağlayacaktır, nokta. Çünkü Kamala Harris budur.”
Çift Kudüs’ü ziyaret etmişti.
Ancak İsrail’e eleştirel yaklaşan ve Senato İstihbarat Komitesi’nde birlikte görev yaptıkları dönemde Harris’in dış politika düşüncelerini bilinen, Dış İlişkiler Komitesi üyesi Connecticut Senatörü Chris Murphy’ye göre değişim yaklaşıyor:
“Biden’ın kurduğu ilişkilerin yeniden gözden geçirilmesi ve hayal edebileceğimizden daha fazla sağa kayan İsrail siyasetine yaklaşım konusunda değişim olacaktır. Bence hepimiz bu çatışmaya ve ABD’nin yaşayabilir bir Filistin devleti kurmaya nasıl çalışabileceğine yeni bir gözle bakmanın faydasını göreceğiz.”
Harris’in yardımcısı Dean Lieberman, başkan yardımcısının kendisini Biden’ın gururla söylediği gibi bir Siyonist olarak görüp görmediği sorulduğunda doğrudan bir cevap vermedi:
“Başkan yardımcısı, Yahudi halkı için güvenli, demokratik bir anavatan olan İsrail’in güçlü ve uzun süreli bir destekçisi olmuştur. İran ve Hamas ve Hizbullah gibi İran destekli milisler de dahil olmak üzere kendisini tehditlere karşı savunabilmesini her zaman sağlayacaktır. Bir kişi İsrail hükümetinin belirli politikalarını eleştirirken İsrail devletini ve İsrail halkını güçlü bir şekilde desteklemeye devam edebilir. İsrail’e verilen bu destek Başkan Yardımcısının Filistin halkının özgürlüğü, onuru ve kendi kaderini tayin hakkını hak ettiğine dair güçlü görüşüyle hiçbir şekilde çelişmez.”
Pek çok gözlemci Harris’in ulusal güvenlik danışmanı olarak Phil Gordon’u seçmesinin Harris’in eğilimlerinin ne yönde olduğuna dair bir işaret olduğunu düşünüyor.
Eski bir Obama yönetimi yetkilisi olan Gordon, 2016 yılında Council on Foreign Relations için 7 Ekim saldırılarından yedi yıl önce “ABD’nin İsrail ile ilişkilerinin başı dertte” başlıklı bir rapor yazmıştı.
Gordon 7 Ekim’den sonra bölgeye gitti ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Biden’ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan ve diğerlerinin yaptıklarından ayrı toplantılar düzenledi.
CNN’e konuşan Harris’in yardımcılar, Mart ayında Harris’in hem Gazze’deki “insani felaketi” kınayan hem de Hamas’ı kapsamlı bir şekilde kınayan hazır metni okurken ki vurgularına dikkat çekiyor:
“Derhal ateşkes sağlanmalı’ cümlesini okurken uzun bir ara verdi ve ardından metne girmesi için onaylanan cümlenin geri kalanını ekledi, “En azından önümüzdeki altı hafta için, ki şu anda masada olan da bu.”
Kendisini İsrail’in en kararlı savunucularından biri olarak konumlandıran New York Demokratlarından Temsilci Ritchie Torres, “Çoğu Amerikalı gibi Başkan Yardımcısı da İsrail yanlısı ana akımın içinde yer alıyor. ‘Büyük İsrail’ aşırı sağı ile ‘Özgür Filistin’ aşırı solu arasında bir yerde” diyor.
Trump ise Harris’in şimdiden Yahudi karşıtı olmakla suçladı.
Kuzey Carolina’daki bir mitingde “İsrail’den kaçtığını” “Yahudi halkına tamamen karşı olduğunu” söyledi.
Son olarak Netanyahu’nun Kongre konuşmasına katılmamasını eleştirdi.
Ama Netanyahu’nun konuşması sırasında Başkan Yardımcısı adayı Ohio Senatörü JD Vance de yoktu. Kampanya sözcüsü Jason Miller CNN’e “Cumhuriyetçi başkan yardımcısı adayı olarak yerine getirmesi gereken görevleri olduğunu” söyledi.
Emhoff kilit önemde
Harris’in İsrail konusundaki fikirlerinde Yahudi olan eşi üvey kızı modellik yapan Ella Emhoff de etkili. Emhoff, 7 Ekim’den bu yana Filistin yanlısı aktivizmiyle dikkat çekiyor.
Babası gibi Yahudi olan Ella Emhoff, Gazze’ye yardım kampanyalarını destekliyor, barış ve ateşkes mesajları veriyor.
Doug Emhoff, ise katıldığı Zoom yayınında biraz İbranice de konuştu ve kendisini dinleyen İsrail yanlısı Yahudilerden oluşan 1,700 kişiye söz verdi:
“Bir Yahudi gibi açık bir şekilde yaşamaya devam edeceğim ve belki de Beyaz Saray’da, başkan yardımcısının konutunda olduğu gibi bir mezuzah olacak.”