Suriye'de barış yolunda bir uzlaşmaya varmayı amaçlayan Astana görüşmeleri başladı. Görüşmelerin bugün ve yarın olmak üzere iki gün sürmesi beklenirken, sonuç bildirgesi de şekilleniyor. Al Jazeera'nin ulaştığı taslak bildirgeye göre, ateşkesin kapsamlı bir şekilde uygulanması ve gözetilmesi için üçlü bir mekanizma kurulacak. Garantör ülkeler IŞİD’i ve Nusra Cephesi’ni diğer gruplardan ayırmak istiyor. Bu bildirge henüz müzakere aşamasında ve kesinleşmiş değil.
Suriyeli muhalifler ile rejim arasında ilk görüşmenin TSİ 14:00-15:00 arasında düzenlenmesi bekleniyor. BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura burada taraflar arasında arabuluculuk yapacak.
Resmi görüşmeler öncesi yapılan hazırlıklar kapsamında Pazar günü Rusya, Türkiye ve İran arasında önce ikili sonra üçlü oturumlar gerçekleştirmişti.
Alluş: İran yanlısı milisler ve YPG terör listesine alınsın
Zirvenin başlangıcında bir açıklama yapan muhalif heyetin başkanı Muhammed Alluş, öncelikle Suriye’deki tüm askeri faaliyetlerin dondurulmasını istediklerini söyledi ve Suriye’deki İran yanlısı milislerin ülkeden çıkarılması için uluslararası çaba gerektiğini belirtti.
"Suriye’deki İran yanlısı milisler ve YPG güçleri terör grupları listesine alınmalı" diyen Alluş, "Buraya ateşkesi sağlamak için geldik. Bu öncelikli bir adım ve bu gerçekleşmeden diğer konulara geçmeyeceğiz" ifadelerini kullandı.
Alluş ayrıca, "Siyasi geçiş, Esed’in ve İran milislerinin gitmesiyle başlamalı" dedi.
"Görüşmeler dolaylı olacak"
Al Jazeera'nin edindiği bilgilere göre de, Türkiye ve Rusya, rejimle muhalifler arasındaki görüşmelerin dolaylı olması konusunda mutabık kaldı. Yani iki taraf aynı masada yer almayacak.
Astana görüşmelerindeki Rusya delegasyonunun başkanı Alexander Lavrentyev, zirve öncesi yaptığı açıklamada Suriyeli muhaliflerle rejimin aynı masada yüz yüze oturup oturmayacağının hâlâ kesin olmadığını ifade etmiş, amacın bu yönde olduğunu söylemişti.
İran temsilcisi ise rejimle muhalifler arasında yüz yüze görüşmeler olması ihtimalinin zayıf olduğunu belirtmişti.
Muhalifler: Teslim olmak için gelmedik
Muhalefet heyetinin Sözcüsü Yahya Aridi, rejimle sadece ateşkesi sağlamlaştırmaya yönelik konuları görüşeceklerini ve siyasi konulara kesinlikle girmeyeceklerini söyledi.
"Her hangi bir siyasi konuya girmeyeceğiz. Görüşmeler, ateşkes gerekliliklerini yerine getirmek, kuşatma altında yaşayan sivillerin hayatlarını kolaylaştırmak, tutukluları serbest bırakmak ve insani yardımları ulaştırmakla alâkalı olacak" ifadelerini kullanan Aridi, Astana’ya "teslim olmak" için gelmediklerini vurguladı:
"Suriye rejimi, odağı bu konulardan uzaklaştırmak istiyor. Eğer rejim bizim Astana’ya teslim olmak için geldiğimizi düşünüyorsa, büyük bir yanlığı içinde olur."
Astana, Cenevre görüşmeleri yolunda önemli bir adım
Daha önceki Suriye müzakerelerinin aksine Suriyeli muhalifleri, siyasi kanadı değil askeri kanadın temsil ettiği Astana görüşmeleri, Cenevre’de Şubat ayında düzenlenmesi planlanan Suriye görüşmeleri yolunda da önemli bir adım olacak.
Suriye genelinde kapsamlı bir ateşkesi konsolide etmeye odaklanan Astana görüşmeleri başarılı olursa Cenevre görüşmelerinde siyasi geçiş konusunda ilerleme sağlama ihtimali güçlenecek.
Kaynak: Al Jazeera, Reuters