İzlemek için:
Gündemimizde üç konu var. Evvela Azerbaycan Ermenistan Anlaşması.
Şimdi bu anlaşmaya mani olan Zengezur Koridoru’ydu. Bu bir Ermeni toprağı. Zengezur Koridoru’nun Amerikalılar tarafından doksan dokuz yıl için kiralandığı açıklandı. Yani bir Amerikan şirketi idare edecek. Herhalde tabii paralı olacak. Çünkü Trump bedava iş yapmaz. Zaten bir takım enerji ve ticari anlaşmalar da yapmış. Böylece Azerbaycan bir parçası olan Nahçıvan’a bağlanmış olacak. Ve de en önemlisi Türkiye’ye bağlanmış olacak. Şimdi burada kaybedenler kim? Hemen söyleyeyim. Güney Kafkasya’da artık pek rolü kalmayan Rusya ile İran. Zaten İran’ın açıklaması biraz rahatsız olduğunu gösteriyor.
Dünyanın vicdanı yokmuş. Netanyahu’nun hiç yok. Dün Güvenlik Konseyi toplandı. İsrail’i kınayan karar tasarısını Amerika veto etti. Şimdi şunu sormak lazım. Amerika adeta soykırıma ortak oluyor. Bu hareketler neye netice veriyor? Avustralya, Kanada, İngiltere, Fransa birtakım devletler eylül ayı genel kurul toplanınca tanıyacaklar. Almanya dahi kendi yaptığı soykırımın etkisinden kurtulamayan İsrail’e silah satışını durdurdu. Almanya tanıyacak mı belli değil. Ama Filistin devleti konusunda bir uluslararası planda ilerleme var. Zaten bu fikir yeni değil. Geçen hafta da anlattım.
1967 yılında Güvenlik Konseyi 242 sayılı kararıyla adeta sınırları çizdi. Daha sonra 338 sayılı kararla bu teyit Bunun başka çaresi yok. ‘Oradan terör gelir diyor’ İsrail. Hayır, karşısında bir devleti bulacak. Terör gelmez.
Gelelim Ukrayna. Oldukça zor. Alaska’da görüşecekler. Tabii Trump, ‘Zelenski’nin katılmasına karşı değilim’ dedi. Bu muğlak bir şey. Acaba üçlü toplantı mı olacak? Yoksa Zelenski yan odada, Trump onu bilgilendirecek mi? Şimdi evvela ateşkes deniyor, doğru. Şunu söyleyeyim. Bir defa Kırım’ı Rusya veremez. Vermeyecek. Zaten Kırım Sovyetler Birliği’nin parçasıyken Ukrayna’ya hediye edilmişti. Şimdi bu evlilik bitti. Dolayısıyla hediyeyi geri aldı. Öyle görüyor Ruslar. Nasıl bir müzakere olacak? Hiç kimse bilmiyor. Bir defa acaba NATO’ya Ukrayna’nın girmemesi karşılığında Ruslar toprakları mı verecek? Yoksa bir toprak alışverişi mi olacak? O belli değil.
Çok zor bir müzakere. Inşallah Trump iyi yetiştirilmiş olur bu konuda. Dikkatinizi çekerim.
Amerikan başkan yardımcısı Vance İngiltere’de Avrupalılarla toplandı. Avrupalılar rahatsız oldu. Trump’ın Putin’le baş başa görüşmesinde görüşmesinden dolayı.
Şimdi bana sordular. Yahu Ermeni toprağı Zengezur koridoru diye. Bunu bir nevi boğazlara benzetmek lazım. Dikkat ederseniz boğazların sahibi Türkiye’dir. Ama uluslararası serbest geçiş vardır. Zengezur veya Trump barış koridorundan da aynı husus geçerli olacaktır gibime geliyor. 99 yıllığına kiralanmış, barış anlaşmasını tam metni bilinmiyor. Bugün yayımlanacağı açıklandı.
İşte en mühim üç mesele bunlar. Yani bir tanesi halledilmiş gibi öbür ikisinin hali çok zor ortada kalmış vaziyette. Hepinize saygılar sunuyorum.