ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Florida’daki Mar-a-Lago’da gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından kameraların karşısına geçti. İki lider, Ukrayna savaşını sona erdirmeyi amaçlayan temaslarda “önemli ilerleme” sağlandığını belirtirken, özellikle Donbas’taki toprak sorununun hâlâ çözümsüz olduğunu kabul etti.
Zirvenin ardından konuşan Trump, “Bir ya da iki çok dikenli mesele kaldı. En önemlisi toprak konusu” dedi. Donbas bölgesine ilişkin bir çözümün henüz netleşmediğini söyleyen Trump, “Bazı topraklar alındı. Bazıları tartışmalı. Bu konu çok zor ama çözülecek” ifadelerini kullandı.
“20 maddelik planın yüzde 90’ında uzlaştık”
Zelenski ise görüşmelerde 20 maddelik barış planının büyük bölümünde mutabakata varıldığını açıkladı. Ukrayna lideri, “Barış için hazırız. Planın yaklaşık yüzde 90’ı üzerinde anlaştık. Güvenlik garantileri konusunda da ABD ve Ukrayna ekipleri ciddi ilerleme sağladı” dedi. Zelenski, ABD ve Ukrayna heyetlerinin önümüzdeki hafta yeniden bir araya geleceğini ve görüşmelerin teknik düzeyde sürdürüleceğini belirtti.
Trump da Ukrayna’ya yönelik güvenlik garantilerinin “yüzde 95 oranında tamamlandığını” savundu ancak ABD’nin bu garantiler kapsamında askerî konuşlanma ya da lojistik destek verip vermeyeceğine dair net bir taahhütte bulunmadı. Trump, güvenlik yükünün büyük ölçüde Avrupa ülkeleri tarafından üstlenileceğini söyledi.
Donbas düğümü
Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı savaşın ardından Moskova, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20’sini kontrol ediyor. Donbas olarak bilinen bölgede Rusya, Donetsk’in yaklaşık yüzde 75’ini, Luhansk’ın ise neredeyse tamamını elinde tutuyor. Moskova, Kiev’in Donbas’ta kontrol ettiği küçük alanlardan da çekilmesini isterken, Ukrayna yönetimi bölgenin Ukrayna güvenlik güçleri tarafından denetlenen özel bir ekonomik bölgeye dönüştürülmesini savunuyor.
Trump, daha önce Ukrayna’nın kaybettiği toprakları geri alabileceğini ima etmiş, ancak sonrasında bu tutumundan geri adım atmıştı. Florida’daki açıklamalarında bu konunun “en zor başlık” olduğunu bir kez daha vurguladı.
Putin’le telefon, üçlü görüşme ihtimali
Zirve öncesinde Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile de bir telefon görüşmesi yaptığı açıklandı. Trump, görüşmeye ilişkin ayrıntı vermedi ancak Putin’in “Ukrayna meselesinde bir çözüm istediğini düşündüğünü” söyledi. Trump, uygun zamanda ABD, Rusya ve Ukrayna arasında üçlü bir görüşmenin de mümkün olabileceğini dile getirdi.
Kremlin’den yapılan açıklamada ise Trump’ın görüşmeyi başlattığı, tarafların AB ve Ukrayna’nın ateşkes önerilerini ele aldığı belirtildi. Moskova, geçici bir ateşkesin savaşı uzatacağı görüşünü yineledi.
Avrupa’dan destek mesajları
Görüşmenin ardından Avrupalı liderlerle de temas kuruldu. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Florida’daki temaslarda “iyi ilerleme” sağlandığını söylerken, Ukrayna için “ilk günden itibaren sağlam güvenlik garantileri” gerektiğini vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise ocak ayında Paris’te Ukrayna’ya güvenlik garantilerini görüşmek üzere yeni bir toplantı yapılacağını açıkladı.
Trump, “İşler kötü giderse savaş devam eder” uyarısında bulunsa da, Ukrayna-Rusya savaşını sona erdiren lider olarak tarihe geçmek istediğini açıkça ortaya koydu. Florida’daki zirve, bu hedefe giden yolda en kritik duraklardan biri olarak değerlendiriliyor.
