Rusya ile 24 Kasım 2015'te yaşanan uçak krizinden sonra bu ülkeye ilk kez ziyaret düzenleyen Türk bakan olan Çavuşoğlu'nun Lavrov'la görüşmesi Soçi'de resmi görüşmelerin yapıldığı Rus Otel'de yapıldı. Görüşme 36 dakika sürdü.
Görüşmenin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rus lider Putin'in Eylül'deki G-20 zirvesinden daha önce bir araya gelebileceğini ve bunun için iki ülke arasındaki görüşmelerin sürdürüleceğini belirtti.
Suriye konusunda diyalog
Çavuşoğlu, Suriye konusunda daha önce iki ülke arasında bir diyaloğun olduğunu, bu diyaloğun yeniden başlayacağını ifade etti.
"Suriyede ateşkesin sağlanması lazım" diyen Çavuşoğlu, Suriye'de en iyi çözümün siyasi çözüm olduğunu Suriye'nin toprak bütünlüğünün ve bundan sonraki rejimin kapsayıcılığının önemli olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, "Esed'in kalması gitmesi konusunda farklı görüşlerimiz oldu şimdi de aynı düşünüyoruz demek zor olabilir" dedi, "Olumlu olumsuz her konuyu Rusya ile görüşebiliriz" dedi.
Görüşme öncesi kısa açıklama
Görüşmenin başında kısa bir açıklama yapan Çavuşoğlu, zamanlama açısından önemli olan bu toplantıya (Karadeniz Ekonomik İşbirliği Toplantısı) davet edilmesi ve sıcak karşılama için Lavrov'a teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Putin'e gönderdiği mektubun ardından telefonda da görüştüklerini anımsatan Çavuşoğlu, "Bu çok yapıcı ve olumluydu. İlişkilerimizin normalleşmesi ve arzulanan seviyeye çıkarılması için bize de görüşmede ele alınan konuları takip etme talimatı verildi" diye konuştu.
Lavrov ise Çavuşoğlu'na Karadeniz Ekonomik İşbirliği Toplantısına katılımından dolayı teşekkür etti.
Bu toplantı vesilesiyle taraflar arasında ikili görüşme imkanı oluşacağını dile getiren Lavrov, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Putin'e gönderdiği mesaj ve yaptığı telefon görüşmesi bağlamında ilişkilerin normalleşmesi için pratik adımları ele alacaklarını kaydetti.
Kremlin'den açıklama
Görüşmenin başladığı saatlerde Kremlin'nden yapılan açıklamada ise Rusya lideri Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Eylül'deki G-20 zirvesinden önce bir araya gelme ihtimalinin bulunduğu belirtildi.
Kremlin açıklamasında, Türkiye ile ilişkilerin yeniden eski haline dönmesi için bir ay veya daha fazla süre yoğun ikili temaslar olacağı ifade edildi.
Erdoğan’ın mektubuyla ilk adım atıldı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Kasım’dan bu yana gerilen ilişkilerin düzelmesi amacıyla Rusya Devlet Başkanı Putin'e geçtiğimiz hafta bir mektup gönderdi. Ankara, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Putin'e gönderdiği mektupta pilotun ailesine taziyelerin sunulduğunu belirtip, "Kusura bakmasınlar' ifadesinin kullanıldığını açıkladı.
Ancak Türkiye ile ilişkileri konusunda konuşurken her zaman ‘özür’ ve ‘tazminat’ beklediklerini belirten Putin, Putin ise dün Rus diplomatlarla yaptığı toplantıda Türkiye'nin Rusya'dan 'özür dilediğini' söyledi.
Krizden sonra ilk telefon görüşmesi
Mektup gönderilmesinin ardından Kremlin’den ‘olumlu adım’ açıklaması yapıldı. Çarşamba günü de iki lider Kasım ayından bu yana ilk kez telefon görüşmesi yaptı. Cumhurbaşkanlığı kaynakları, görüşmenin çok olumlu geçtiğini belirtti. Liderler, yüz yüze görüşme konusunda mutabık kaldı.
Cumhurbaşkanlığı, görüşmenin ardından “Sayın Cumhurbaşkanımız ve Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin, görüşmede, Türkiye-Rusya arasındaki ikili ilişkilerin normalleşmesinin önemi üzerinde durmuşlardır. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Putin, ikili ilişkileri yeniden canlandırmak için gerekli adımları atmanın yanı sıra, bölgedeki siyasi, ekonomik ve insani krizler karşısında işbirliği içinde olmanın önemine de işaret etmişlerdir” açıklaması yaptı.
Kremlin’in yaptığı açıklamaya göre de Putin Erdoğan'a, gönderdiği mektup sayesinde işbirliğinin devamı ve iki ülke arasındaki krizi bitirmek için gereken şartların oluştuğunu söyledi.
Rusya yaptırımları kaldırıyor
Telefon görüşmesinin hemen ardından Putin, Türkiye'ye yönelik yaptırımları iptal eden kararnameyi imzaladı. Açıklama Kremlin'in internet sitesinden duyuruldu.
Çavuşoğlu, KEİ toplantısı için Soçi’ye gitmeden önce Rus gazetesi Kommersant’a bir yazı yazdı. "Ortak bir geleceği müştereken inşa etmek, birlikte yeni bir başlangıç yapmak, bizim en samimi arzumuzdur” ifadelerini kullandı.
24 Kasım’da Rus uçağı düşürüldü
Türkiye, 24 Kasım’da hava sahasını "5 dakika içinde 10 kez uyarılmasına rağmen" ihlâl eden Rus savaş uçağını, Suriye sınırında düşürmüştü. Bu durum Ankara ve Moskova arasında krize neden oldu. Moskova yönetimi uçağın Suriye üzerinde düşürüldüğünü ve Türkiye’ye hiçbir tehdit teşkil etmediğini söylerken, ABD ve sivil gözlemciler Rus uçağının Türk hava sahasını ihlâl ettiğini doğrulamıştı.