Türkiye'de ilk kez yerli morfin geliştirerek ruhsat alan Hacettepe Üniversitesi (HÜ), yerli Hepatit B aşısının üretimini tamamladıktan sonra şimdi de Hepatit A aşısı için harekete geçti. HÜ Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bülent Gümüşel, ilaç üretiminin bir ülke için en önemli silah olduğunu belirterek, ülkelerin kendi ilacını, aşısını hatta tıbbi malzeme ve cihazını üretebilmesinin stratejik önem taşıdığını vurguladı.
Sağlık hizmetinin sadece tedaviyi değil aynı zamanda araştırma ve geliştirmeyi de kapsadığına işaret eden Gümüşel, Türkiye'de cumhuriyetin ilk yıllarında aşı üretiminin yapıldığını, 1990'lı yılların ortasından itibaren ise bu çalışmaların durduğunu anlattı. Türkiye'nin, Sağlık Bakanlığının da desteğiyle yerli ilaç ve aşı üretiminde yol aldığını, sanayiyle birlikte pek çok alanda çalışmaların başladığını dile getiren Gümüşel, 2023 vizyonu doğrultusunda da bu konuya ağırlık verildiğini belirtti.
"Yeni bir aşı için çalışmalara başladık"
Gümüşel, üniversite olarak, hem teknik donanım hem araştırmacı alt yapısına sahip olduklarını ve AR-GE'ye önem verdiklerini ifade ederek, ilk yerli morfin üretiminden sonra geçtiğimiz günlerde yerli Hepatit B aşısı üretiminin de tamamlandığını hatırlattı.
Üniversite, kamu ve sanayi iş birliğiyle Türkiye'de aşı geliştirme ve üretim çalışmalarına devam ettiklerini söyleyen Gümüşel, "İlk yerli Hepatit B aşısını üretmiş olmanın gururuyla, şimdi Hepatit A aşısının geliştirilmesi için çalışmalara başladık. Bu ay içinde Hepatit A aşısına yönelik çalışma planını çıkartacağız. Daha sonra çalışmalar başlayacak ve teknoloji transferiyle bu aşı da Türkiye'ye kazandırılacak" diye konuştu.
Gümüşel, Hepatit A aşısı antijenin geliştirilmesi ve üretilmesinin de kendisinin yanı sıra HÜ'den Prof. Dr. Sevda Şenel'in yürütücülüğünde, Prof. Dr. Neslihan Gürsoy, Prof. Dr. Meral Sağıroğlu, Doç. Dr. Emirhan Nemutlu ve Doç. Dr. Pınar Erkekoğlu'nun yer aldığı ekip tarafından yapılacağını bildirdi.
Aşının üretilmesinin ardından Sağlık Bakanlığı'ndan uzun dönem alımla ilgili destek beklediklerini kaydeden Gümüşel, "Biz sözümüzü tutarak, yerli aşımızı üretiyoruz. Sağlık Bakanlığından uzun dönem alım protokolü yapılmasını temenni ediyoruz" dedi. Alım garantisinin yerli üretici için şart olduğunun altını çizen Gümüşel, "Böylesi bir yaklaşım, yerli üreticinin önünü açacaktır çünkü, bu önemli teknoloji gerektiren bir şey. Bu nedenle mutlaka desteklenmesi gerekiyor" değerlendirmesini yaptı.
Hepatit A nedir?
İlgili virüsün (HAV) karaciğerde yaptığı akut iltihabi bir hastalık olarak tanımlanan Hepatit A; Hepatit B ve C'nin aksine kronikleşme özelliği taşımıyor, altı aydan uzun sürmüyor ve karaciğer kanserine neden olmuyor.
Bazı durumlarda hastaneye yatışı gerektirebilen Hepatit A'yı, hastaların büyük bölümü farkında olmaksızın ayakta geçiriyor. Bazı durumlarda ölümcül de olabilen hastalık, özellikle ileri yaşlarda çocukluk yaşından 5-10 kat daha fazla ölüme yol açabiliyor.
Hastalık, belirtisiz seyredebileceği gibi 1-2 haftalık hafif belirtilerle veya aylarca devam eden ciddi bir seyir de gösterebiliyor.
Bulaşma riski, kişisel hijyenin kötü olduğu, kalabalık ortamlarda artıyor. Virüs, Hepatit A hastasının dışkısıyla kirlenen su ve gıda maddelerinin tüketilmesiyle bulaşıyor. Virüs bulaşmış süt, pasta, et ve salata, özellikle midye gibi iyi pişmemiş deniz ürünleri, temiz suyla iyi yıkanmamış sebze ve meyveler hastalığa neden olabiliyor.
Kaynak: AA