TBMM Genel Kurulunda dokunulmazlık maddelerinin görüşülmesini öngören oylamada evet oyu 348'de kaldı. Evet oyları teklifin birinci maddesinde ise 350'de, ikinci maddesinde ise 357'de kaldı. CHP milletvekillerinin büyük oranda hayır oyu kullanarak yön verdiği oylamada gidişat, söz konusu tekliflerin ancak referandum ile değiştirilebileceği yönünde.
Dokunulmazlık maddelerinin görüşülüp görüşülmeyeceğinin belirleneceği oylamada 348 evet oyuna karşı 155 hayır oyu verildi. Gizli oylamada 25 boş oy ve 8 çekimser oy verildi. Bu sonuç, dokunulmazlık tekliflerinin görüşülmesini sağlarken asıl oylama sonucunda teklifin referanduma götürülebileceğini gösterdi. 330 ile 367 arasındaki evet oyu teklifi referanduma götürürken, 367 ve üstü direkt kabul edilmesini sağlıyor.Oylama sonucunda evet ve hayır oylarından çok verilen 25 boş oy ve 8 çekimser oy dikkat çekiyor.
Teklifin birinci maddesinin oylamasında ise 350 evet, 148 hayır, 5 çekimser, 27 boş ve 1 geçersiz oy kullanıldı. Toplam oy kullanan milletvekili sayısı ise 531 oldu.
İkinci maddede ise 357 evet, 149 ret, 17 boş ve 6 çekimser oy kullanıldı. Toplam kullanılan oy sayısı 529 oldu.
Bu maddeler için Cuma günü tekrar oylama yapılacak ve teklifle ilgili kabul, ret ve referandum yönünde nihai sonuç ortaya çıkacak.
Gidişata CHP yön veriyor
Bu sonuç CHP milletvekillerinin büyük oranda hayır oyu verdiği, AKP Parti'den de bir miktar fire olduğunu işaret ediyor. Oylama öncesi AK Parti, CHP ve MHP yönetimi teklife evet oyu vereceklerini açıklamıştı.
AK Parti ve MHP milletvekillerinin tümü blok halde oylamaya katılsa ve "evet" oyu kullansa bile bu, teklifin direkt kabul edilmesi için gerekli 367 sayısına yetmiyor ve 356'da kalıyor. Yani dokunulmazlıkların kaldırılması için CHP'nin evet oyu vermesi gerekiyor.
Kılıçdaroğlu daha önce yaptığı açıklamada bu teklifin Anayasa'ya aykırı olduğu belirse de, "evet" oyu kullanacaklarını açıklamıştı.
Davutoğlu hükümet koltuğuna oturmadı
İlk oylamaya AK Parti'den, oy kullanamayan Meclis Başkanı ve Meclis BaşkanıVekili dahil 3 milletvekili katılmadı. HDP'den 7, CHP'den ise 4 milletvekili oy kullanmazken MHP'nin tüm milletvekillere oylamaya katıldı. Yani oylamaya AKP'den 314, CHP'den 129, HDP'den 52 ve MHP'den 40 milletvekili katıldı.
Bazı AK Parti milletvekillerinin zarfa koymadıkları pulları gösterek oy kullanması kurulda tartışmalara neden oldu.
Başbakan Davutoğlu akşam saatlerinde genel kurula girdi. Davutoğlu, hükümet sıralarında Başbakanlık koltuğu yerine AK Parti sırasının en önüne oturdu. Başbakan'ın buraya oturması üzerine bakanlar da milletvekili sıralarına geçmeye başladı. Davutoğlu oyunu kullandıktan sonra da agenel kuruldan ayrıldı.
"Yapmakta olduğunuz şey bir darbe teşebbüsüdür"
HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, asıl meselenin dokunulmazlıkların kaldırılması değil, darbe yapmak olduğunu ileri sürdü. Sancar, dokunulmazlıklara ilişkin çeşitli öneriler sunduklarını ancak bunların AK Parti tarafından kabul edilmediğini bildirdi.
Mithat Sancar, teklifte anayasaya aykırılıklar bulunduğunu, geçici madde yönteminin darbelere özgü olduğunu savunarak, "Yapmakta olduğunuz şey bir darbe teşebbüsüdür. Geçici madde yöntemi darbecilerin tercih ettiği bir yöntemdir" dedi.
"Bizim durduğumuz yer net"
MHP Osmaniye Milletvekili Ruhi Ersoy ise bugün Meclisin önemli bir sınav vereceğine savundu. Dokunulmazlık meselesinin Türk siyasetinin önemli mihenk taşlarından birisi olduğunu ve sürekli gündeme gelip tartışıldığını vurgulayan Ersoy, AK Parti'nin de konuyu sık sık gündeme getirdiğini hatırlattı. Ersoy, kendilerinin durduğu yerin net, kararlılıklarının kesin olduğunu belirterek, dokunulmazlıklar, terörle mücadele ve dış politikayla ilgili temel yaklaşımlarını ifade ettiklerinde hep haklı çıktıklarını savundu.
Hangi suçlamalar var?
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, genel kurulda dokunulmazlıkları kaldırılmak istenen milletvekilere yöneltilen suçlamaların bir kısmını açıkladı. Bu göre yöneltilen suçlamaların ve bu suçlamaların yöneltildiği milletvekili sayılarının önemli bir kısmı şu şekilde;
- Terör Suçlarından: 216
- Hakaret: 201
- Yaralama: 11
- Görev suçları: 38
- Sahtecilik: 6
- Tehdit: 18
- Gizliliğin ihlali: 11
- Suçu ve suçluyu övmek: 55
- Halkı kin ve düşmanlığa tahrik: 54
- Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet: 119
- Seçim kanununa muhalefet: 11
- Siyasi partiler kanuna muhalefet: 3
- İftira: 13
- Askerlikten soğutmak:2
İkinci tur oylamada akıbet belli olacak
İkinci tur oylamada teklifin referandum konusundaki akıbeti belli olacak. Eğer ikinci tur oylamada 367’nin üzerinde oy çıkarsa teklif referanduma gitmeyecek, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın onayının ardından yürürlüğe girecek. Milletvekillerinin oyları 367’nin altında kalırsa anayasa değişikliği için referandum yolu görünecek.
Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanları dokunulmazlıkların kaldırılması için oy kullanacaklarını daha önce açıklamıştı. Mevcut sandalye dağılımına göre Meclis’te Adalet ve Kalkınma Partisi’nin 317, Cumhuriyet Halk Partisi’nin 133, Halkların Demokratik Partisi’nin 59, Milliyetçi Hareket Partisi’nin 40 milletvekili bulunuyor.
Ret kararı çıkmaması için 330’un üzerinde oy yeterli ve bu sayıya ulaşılmasında sorun yok. Ancak referanduma gidilmeden düzenlemenin yürürlüğe girmesi için gereken 367 oya ulaşılmasında sorun yaşanabilir.
En fazla dosya HDP'liler hakkında
Anayasa değişikliği 138 milletvekilini etkileyecek. Bunların 27'si AK Parti, 51'i CHP, 50'si HDP, 9'u MHP milletvekili. Hakkında fezleke bulunan bir isim ise bağımsız milletvekili Aylin Nazlıaka.
Bu 138 vekil hakkındaki dosyaların toplam sayısı ise 667. Bunların 46'sı AK Parti, 192'si CHP, 405'i HDP, 20'si MHP milletvekillerine, 5'i ise Bağımsız Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka'ya ait.
Teklif içeriği
Başbakan Ahmet Davutoğlu ve AK Parti Grup Başkanvekilleri başta olmak üzere 316 AK Parti milletvekilinin imzasını taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nda Değişiklik Yapılmasına Dâir Kanun Teklifi, Anayasa'ya geçici bir madde eklenmesini öngörüyor.
Buna göre, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte; soruşturmaya, soruşturma ya da kovuşturma izni vermeyen yetkili mercilerden, cumhuriyet başsavcılıklarından ve mahkemelerden Adalet Bakanlığı'na, Başbakanlık'a, TBMM Başkanlığı'na veya Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığı'na intikal etmiş, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyaları bulunan milletvekilleri hakkında, bu dosyalar bakımından, Anayasa'nın "yasama dokunulmazlığı"nı düzenleyen 83. maddesinin, "Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz" hükmü uygulanmayacak.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 15 gün içinde; Anayasa ve Adalet Komisyonu üyelerinden kurulu Karma Komisyon Başkanlığı'nda, TBMM Başkanlığı'nda, Başbakanlık'ta ve Adalet Bakanlığı'nda bulunan yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin dosyalar, gereğinin yapılması amacıyla yetkili merciine iade edilecek.
İki maddeden oluşan teklif, düzenlemenin yayımı tarihinde, yürürlüğe girmesini ve halkoylamasına sunulması halinde oylanmasını da içeriyor.
Kaynak: Al Jazeera