Hükümete yakın gazetelerden Türkiye’nin bugünkü manşetinde, son dönem hükümetin ekonomik kalkınmada örnek alacağını söylediği, çokça tartışılan “Çin modeli” var.
Çin modeli tartışmalarını ekonomistlerle değil doğrudan muhataplarıyla konuşmayı tercih eden gazete, Çin Başkonsolos Yardımcısı Wang Fei’nin sözlerini manşete aldı: “Biz yaptık siz de yapabilirsiniz, Çin’den avantajlısınız.”
“Türkiye’nin örnek aldığı kalkınma modelini nasıl uyguladıklarını Çinli konsolos gazetemize anlattı” diye sunulan manşet haber, Çin’in 1993 yılında “maruz kaldığı” devalüasyondan düşük faiz ve üretim ile çıktığı vurgusuyla başlıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Büyümede Çin modelini örnek alacağız” sözlerinin hatırlatıldığı haberde, Çin modeli şöyle anlatılıyor:
“Bugün ‘dünyanın fabrikası’ olarak nitelendirilen Çin, 1978 yılında büyük bir sanayi hamlesi başlattı. Ucuz iş gücü ve kalabalık nüfusunu avantaja çevirdi. Ülkesine yabancı yatırım çekerek, o dönem küresel ekonominin patronu ABD’yi rahatsız etti. Çin’de 1993 yılında büyük bir kriz baş gösterdi. Ani bir devalüasyonla dolar, yuan karşısında yüzde 50 değer kazandı.
“Ancak Çin hükûmeti, düşük faiz ve üretim modelinden vazgeçmedi. Ekonomik krizi hızlı bir şekilde atlatan ülke, 1 yılın ardından dış ticaret fazlası vermeye başladı. Bugün dünyanın en büyük iki ekonomisinden biri olan Çin; şimdilerde de ucuz üretim stratejisi yerine yüksek teknoloji ile büyüme planı üzerine çalışıyor.”
“Biz Türk halkına inanıyoruz, siz de yapabilirsiniz”
Wang, gazetenin “Türkiye Çin olabilir mi” sorusunu, “Sosyal yapınız, üretimdeki disiplinli tavrınız ve ekonomik şartlarınız buna gayet uygun. Türk halkı çok çalışkan ve zeki. Biz Türk halkına inanıyoruz. Biz nasıl bu krizi atlatarak zirveye yükseldiysek, siz de bunu yapabilirsiniz” diye yanıtlıyor.
Çinli konsolos sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Ucuz iş gücü ve hızlı üretim yabancıları cezbetti. Dünyanın en büyük sanayi ve yabancı yatırımı çeken ülkesi hâline geldik. Bugün Türkiye’nin yapmak istediği de tam olarak bu. Düşük faiz ve üretime dayalı ekonomik büyüme… Bu, başarılabilecek bir plan. Çünkü Türkiye’nin zemini müsait. Önemli bir jeopolitik konuma sahip.”
Wang, bu sözlerin ardından artık yüksek teknolojiye odaklandıklarını belirterek “Artık ucuz iş gücü değiliz. Bu, büyüme evresinde bir bölümdü. Şimdi yüksek teknoloji ile ülkemizi kalkındırmaya çalışıyoruz. Siz de bunu yapabilirsiniz” diyor.
“Yatırımlar Türkiye ekonomisine inanmamızdan kaynaklanıyor”
Konsolos, “Bir Kuşak Bir Yol” projesinin Çin’i küresel ticarette önemli bir noktaya taşıyacağını belirterek, “Türkiye bu projenin kilit noktasında. Çin ile Türkiye bu proje sayesinde birlikte büyüyebilir” diyor.
Bir Kuşak Bir Yol’un Türkiye’deki Çin yatırımlarını arttırdığını hatırlatan Wang, sözlerini “Çinli şirketlerin Türkiye’de yeni yatırımları da olacak. Bu ilgi Türkiye ekonomisine inanmamızdan kaynaklanıyor” diye bitiriyor.
