Türkiye Ekim 2021’de 40 adet F-16 ve mevcut uçaklar için de 79 modernizasyon kiti alımı için ABD’ye başvurmuş fakat ABD ile ikili ilişkilerdeki sorunlar nedeniyle bu satış Kongre gündemine alınmamıştı.
Sonraki yıl Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle birlikte Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılım başvurularının Türkiye tarafından bloke edilmesiyle iki konu karşılıklı bir pazarlık haline gelmişti.
Türkiye’nin geçen yıl Finlandiya’nın üyeliğini onaylamasıyla birlikte ABD Dışişleri Bakanlığı da modernizasyon kiti satışına yeşil ışık yakarak konuyu Kongre’ye iletmişti.
Reuters, mektuptan haberdar olan dört kaynağa dayandırdığı haberinde, Lockheed Martin şirketinin ürettiği uçakların ve modernizasyon kitlerinin yaklaşık 20 milyar dolar karşılığında satışı için Kongre üyelerinin harekete geçmeye çağırdığını aktardı.
Mektubun içeriği hakkında Amerika’nın Sesi’ne (VOA Türkçe) bilgi veren bir Amerikalı yetkili de “Başkan Biden’ın mektubunda Kongre’ye F-16 satışı konusunda gecikme olmadan ilerlemesi çağrısında bulunduğunu” söyledi.
Dün ABD Dışişleri Bakanlığı da Türkiye’yi, İsveç’in NATO üyelik sürecini hızla tamamlamaya davet etti.
TBMM’de onaylanan İsveç’in NATO üyeliği, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalandıktan sonra Resmi Gazete’de yayımlanacak.
Reuters’a göre ABD’deki resmi sürecin bundan sonra başlaması bekleniyor.
Ajansa konuşan Senato Dış İlişkiler Komitesi’nden Demokrat Senatör Chris Van Hollen, sürecin çok da hızlı olmayabileceği yönünde mesajlar verdi.
Van Hollen “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görevde olduğu sürenin çoğunda Türkiye vefasız bir NATO müttefiki oldu” dedi ve ekledi:
“Erdoğan’ın Suriye’deki Kürt müttefiklerimize yönelik saldırıları, Doğu Akdeniz’deki agresif eylemleri ve Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’a saldırılarını desteklemedeki rolü nedeniyle soru işaretlerim var.”
Kongre’de nasıl bir tablo var?
ABD’nin ülke dışına silah satışları için Kongre’nin iki kanadını oluşturan Senato ve Temsilciler Meclisi’nin onayı gerekiyor.
ABD Başkanı Biden’ın Demokrat Partisi, 100 sandalyeli Senato’da bir sandalyelik çoğunluğa sahip.
435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde de Cumhuriyetçi Parti’nin iki sandalyelik bir çoğunluğu bulunuyor.
Eylül ayında ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi başkanlığını Robert Menendez’den devralan kıdemli Demokrat Senatör Ben Cardin, Türkiye’ye F-16 satışıyla ilgili “Bu sadece tek bir konuyu değiş birçok konuyu içeriyor” demişti.
Türk hükümeti, F-16 satışına karşı çıkan Menendez’in yerine Cardin’in gelmesini olumlu bir adım olarak görmüştü.
Senato Dış İlişkiler Komitesi’nin kıdemli üyelerinden Cumhuriyetçi Senatör Jim Risch de Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, “Türkiye sorumlu bir NATO müttefiki gibi davranmaya karar verir ve geçen yıl yapmış olması gerekeni yaparsa F-16 yolunun açık olmasını bekliyorum” demişti.
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nin yeni başkanı Cardin: Türkiye’ye F-16 satışı birçok konuyu içeriyor
2022’de Temsilciler Meclisi, Türkiye’ye F-16 satışını zorlaştıran bir yasa değişikliği önergesini kabul etmişti.