Şam yönetiminin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) sunduğu entegrasyon teklifinin ayrıntıları kulislere yansımaya başladı. Kamuoyuna resmen açıklanmayan pakete göre teklif; askeri, siyasi ve ekonomik alanlarda kapsamlı düzenlemeler içeriyor.
Washington merkezli Middle East Institute’te Kıdemli Araştırmacı olarak görev yapan Amerikalı Suriye uzmanı Charles Lister, masadaki anlaşmanın maddelerini yazdı.
Geçtiğimiz günlerde CENTCOM Komutanı Cooper’ın konuşma yaptığı bir konferans düzenleyen ve ABD ziyareti sırasında Şara’yı da bir panelde ağırlayan Lister’ın X’ten paylaştığı maddeler şöyle:
“Önerilen anlaşmanın ayrıntıları henüz kamuoyuna açıklanmadı.
Ancak görüşmelere yakın kaynaklara göre pakette şu başlıklar yer alıyor:
- Üç ordu tümeninin entegrasyonu
- İçişleri Bakanlığı bünyesinde Asayiş ve YPJ’nin sisteme dahil edilmesi
- Kürtler için tam yurttaşlık eşitliği ve sivil haklar
- Kürtçenin ulusal dil statüsü kazanması
- Yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü
- Kürt bölgelerine doğrudan yabancı yatırımların (FDI) ve kamu gelirlerinin nüfusla orantılı şekilde yönlendirilmesi
- Savunma ve İçişleri dâhil olmak üzere, bakanlık ve üst düzey devlet pozisyonlarında Kürtlerin temsili”
Charles Lister: Sahada adım yok, Plan B masada
Süreçle ilgili değerlendirmelerde bulunan analist Charles Lister, ABD arabuluculuğunda aylar süren görüşmelere ve Şam’da yapılan kapalı çalışma grubu toplantılarına rağmen SDG’nin sahada hiçbir somut adım atmadığını belirtti. Lister’a göre bu hareketsizlik, sahadaki gerilimi kademeli olarak artırdı ve “Plan B” seçeneğini yeniden gündeme taşıdı.
Lister, önümüzdeki haftaların SDG’nin entegrasyon taahhüdünün fiilen uygulanıp uygulanmayacağını belirlemek açısından hayati önemde olduğunu vurguladı. Analiste göre, SDG’ye askeri tümenler, tam Kürt hakları, bakanlık görevleri ve Savunma ile İçişleri bakanlıklarında komuta pozisyonları teklif edilmiş olmasına rağmen hâlâ bir ilerleme sağlanmış değil.
31 Aralık uyarısı ve Türkiye boyutu
Charles Lister, Şam yönetiminin 31 Aralık itibarıyla çerçeve anlaşmayı geçersiz saymaya hazırlandığını, Türkiye cephesinde de sabrın tükendiğini ifade ediyor. Lister’a göre SDG’nin Esad rejiminin devrilmesinin birinci yıl dönümüne ilişkin kutlamaları yasaklaması ve Kuzeydoğu Suriye genelinde askeri tünel inşaatını sürdürmesi de gerilimi besleyen unsurlar arasında.
Lister ayrıca, 2025 başından bu yana ABD yönetiminin SDG politikasının “dağılma ve entegrasyon” yönünde baskı kurmaya odaklandığını belirterek, sürecin zamanla yarıştığını vurguluyor.
