Assange, ABD yetkilileriyle yaptığı, hakkındaki yalnızca bir suçlamayı kabul ederek serbest kalmasına ve ülkesi Avustralya’ya dönmesine olanak tanıyan anlaşma sonrası, 24 Haziran’da İngiltere’den ayrıldı.
52 yaşındaki Assange, anlaşma uyarınca 26 Haziran’da yerel saatle 09.00’da (TSİ 01.00) ABD’ye bağlı Kuzey Mariana Adaları’ndaki Saipan Adası mahkemesine gitti. Ona Avustralya eski başbakanı ve şu anda ABD Büyükelçisi olan Kevin Rudd da eşlik etti.
Assange anlaşma gereği mahkemede, hakkındaki “ABD’nin gizli ulusal savunma belgelerini elde etmek için komplo kurmak ve ifşa etmek” suçunu işlediğini itiraf etti.
Yargıç, İngiltere’de hapishanede kaldığı sürenin karşılığında Assange’ın derhal serbest bırakılmasına karar verdi, ”Bu mahkeme salonundan özgür bir adam olarak çıkabileceksiniz” dedi.
Karar sonrası Assange’ın avukatı Jennifer Robinson, onun hikayesinin basın özgürlüğü ve ulusal güvenlik konularında önemli bir tartışmaya yol açtığını söyledi.
“Julian Assange, 14 yıllık hukuki mücadelenin ardından nihayet evine özgür bir adam olarak dönebilir” dedi.
Assange mahkemede, 2010 yılında kendisine sızdırılan gizli belgeleri yayımladığında gazeteci olarak çalıştığını; ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğünü koruma altına alan ABD Anayasası Birinci Değişiklik Maddesi gereğince koruma altında olduğuna inandığını söyledi. Kendisinin suçlandığı Casusluk Yasası’nın bu Birinci Değişiklik ile çeliştiğine inandığını ifade etti.
Mahkemede savcı, WikiLeaks’in kurucusunun bu anlaşmayı kabul etmesi halinde masumiyet karinesinin sona ereceğini ve temyiz hakkından feragat edeceğini açıkça belirtti.
Batı Pasifik’teki Kuzey Mariana Adaları, Assange’ın ABD anakarasına seyahat etmeye karşı çıkması ve Avustralya’ya yakınlığı nedeniyle seçildi. Saipan, Kuzey Mariana Adaları’nın en büyük adası ve başkenti.
Avustralya hükümeti, mahkeme sürecinde Assange’a konsolosluk yardımı sağlamaya devam etti.
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, daha önce “Assange davasının çok uzun sürdüğünü, hapsinin devamının kimseye kazanç sağlamadığını” ifade etmişti.
Çarşamba günkü duruşma sırasında ise Avustralya’nın başkenti Canberra’da gazetecilere, “yasal işlemler sonuçlandığında” Assange’ın davası hakkında söyleyecek daha fazla şeyi olacağını ifade etti. “Olumlu sonucu desteklemek için uygun kanalları kullanarak Avustralya’nın çıkarlarını savunduklarını” belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden, Nisan ayında Avustralya’nın Assange aleyhindeki soruşturmanın düşürülmesi yönündeki talebini değerlendirdiğini açıklamıştı.
WikiLeaks ise Assange’ın İngiltere’den ayrılış haberini verdiği X’teki paylaşımında, Assange’ın yüksek güvenlikli hapishanedeki küçük bir hücrede 1901 gün kaldıktan sonra 24 Haziran sabahı Belmarsh Cezaevi’nden ayrıldığını yazdı.
WikiLeaks tarafından paylaşılan videoda, kot pantolon ve mavi gömlek giymiş Assange uçağa binmek üzere Stansted Havaalanı’na götürülürken görüldü.
BBC’ye konuşan Julia Assange’ın eşi Stella Assange da “Çok sevinçliyim. Sanki gerçek değilmiş gibi hissediyorum” dedi.
Stella Assange daha önce de sosyal medya üzerinden, eşinin “yıllardır onun için seferber olan” destekçilerine teşekkür etmişti.
https://www.bbc.com/turkce/articles/c133362zd6ko
Julian Assange 24 Haziran’da Londra’dan uçağa biniyor.
ABD yıllardır Irak ve Afganistan savaşlarıyla ilgili bilgilerin ifşa edildiği WikiLeaks dosyalarının, bazı hayatları tehlikeye attığını savunuyordu.
Mahkemede yargıç tarafından, ifşa edilen belgelerin şu ana kadar kimseye zarar vermediği ifade edildi.
Son beş yılını İngiltere’de cezaevinde geçiren Assange, ABD’ye iade edilmemek için mücadele ediyordu.
Assange ve avukatları uzun zamandır kendisine karşı açılan davanın siyasi amaçlı olduğunu iddia ediyordu.
18 suçlamadan yargılanması isteniyordu
ABD’li savcılar WikiLeaks’in kurucusunu, Afganistan ve Irak’taki savaşlarla ilgili gizli ABD askeri kayıtlarının ve diplomatik mesajların yayımlanması nedeniyle, çoğu Casusluk Yasası kapsamındaki 18 ayrı suçtan yargılamak istiyorlardı.
Assange’ın 2006 yılında kurduğu WikiLeaks, ABD hükümetinin daha sonra “ABD tarihindeki en büyük gizli bilgi ifşalarından biri” olarak tanımlayacağı, 10 milyondan fazla belge yayımladığını iddia ediyor.
2010 yılında web sitesi, bir ABD askeri helikopterinden çekilmiş, aralarında iki Reuters muhabirinin de bulunduğu ondan fazla Iraklı sivilin Bağdat’ta öldürüldüğü anın videosunu yayımladı.
Assange’ın en tanınmış işbirlikçilerinden biri olan ABD ordusu istihbarat analisti Chelsea Manning, dönemin başkanı Barack Obama’nın 2017’de cezasını hafifletmesinden önce 35 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Assange ayrıca İsveç’te ayrı tecavüz ve cinsel saldırı suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı ancak bu suçlamaları reddetti. İsveç’e giderse ABD’ye iade edileceğini iddia ederek bunun yerine Ekvador Büyükelçiliği’nden siyasi sığınma talep etti. Ekvador’un Londra Büyükelçiliği’nde 7 yıl geçirdi.
İsveçli yetkililer 2019’da, ilk şikayetten itibaren çok fazla zaman geçtiğini söylediler ve davayı düşürdüler. Ancak İngiltere’de gözaltına alındı. İsveç’e iade edilmek üzere mahkemeye teslim olmadığı için yargılandı.
Uzun süredir devam eden hukuki mücadeleler boyunca Assange nadiren kamuoyunun önünde görüldü. 2021’de hapishanede geçirdiği felç de dahil olmak üzere yıllardır sağlık sorunları yaşadığı bildiriliyor.
Julian Assange kimdir, WikiLeaks nedir?
Assange, gençlik yıllarda bilgisayar programcısı olarak şöhret kazandı.
1995’te ülkesi Avustralya’da bilgisayar korsanlığı suçlamasıyla cezaya çarptırıldı ancak bunu bir kez daha yapmayacağına söz vermesi üzerine hapse girmedi.
2006’da WikiLeaks websitesini kurdu. WikiLeaks bugüne kadar on milyondan fazla gizli belgeyi yayımladığını iddia ediyor. Belgeler arasında savaş, casusluk ve yolsuzlukla bağlantılı resmi raporlar da var.
2010’da ABD ordusuna ait helikopterden çekilmiş ve Irak’ın başkenti Bağdat’ta 18 sivilin öldürülüş anını gösterdiği belirtilen bir video WikiLeaks’te yayımlandı.
Bunlarla birlikte ABD ordusunun eski istihbarat analisti Chelsea Manning’in sızdırdığı binlerce gizli belge de WikiLeaks’te yayımlandı.
Bu belgelere göre ABD ordusu Afganistan savaşı sırasında yüzlerce sivili öldürmüş ancak bunlar resmi raporlara girmemişti.
2019’da ABD Adalet Bakanlığı sızıntıyı ülkenin “tarihindeki en büyük gizli bilgi ifşalarından biri” olarak tanımladı.
ABD yetkililerinin avukatları, bilgilerin yayımlanmasının Afganistan ve Irak’ta adı geçen kişileri “ciddi zarar, işkence ve hatta ölüm riskiyle karşı karşıya bıraktığını” söyledi.
Assange ise dosyaların ABD silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen ciddi ihlalleri ortaya çıkardığını ve kendisine karşı açılan davanın siyasi amaçlı olduğunu vurguladı.
Gizli bilgileri elde etmek amacıyla askeri veritabanlarına sızmak üzere komplo kurmakla suçlanan Assange’ın 18 suçtan yargılanmasına karar verilmişti.