“ABD’de seçimler 3 Kasım günü yapılacak” cümlesi yerine “ABD’de seçimler 3 Kasım günü sona erecek” demek daha doğru. Çünkü 150 milyon Amerikalı seçmenden 93 milyonu posta ile ve erken oy verme imkânıyla şimdiden oyunu kullanmış durumda.
Bu durum seçim gecesi bazı eyaletlerde sonucun açıklanmasını geciktirecek, bazı eyaletlerde ibre Biden ile Trump arasında gidip gelecek.
ABD’de her eyaletin kendi seçim kanunları var. Bazı eyaletlerde nispi bazı eyaletlerde çoğunluk sistemi uygulanıyor. Nispi sistemin uygulandığı eyaletlerde adaylar aldıkları oy oranına göre eyaletten başkanlık için gerekli olan delege sayısını aralarında paylaşıyorlar. Ama bazı eyaletlerde bir fazla oy alan aday bütün delegeleri alıyor.
2016’daki ABD Başkanlık seçimlerinde, Demokrat Parti adayı Hillary Clinton, rakibi Donald Trump’tan 1 milyon oy fazla almasına rağmen başkanlık seçimini bu seçim sistemi yüzünden kaybetmişti.
Peki, 3 Kasım gecesi ABD başkanlık seçiminin sonuçlarını takip ederken hangi eyaletlere bakmalı, nelere dikkat etmeli?
ABD seçimleri konusunda uzman olan Galatasaray Üniversitesi Kamu Hukuku Yüksek Lisans öğrencisi Yunus Emre Erdölen, “3 Kasım 2020 seçimlerinde hangi eyaletlerde seçim sonuçlarını ne zaman öğrenebileceğiz ve seçim günü bizi ne bekliyor?” sorusuna Twitter’da yazdığı flood ile cevap verdi.
Oy sayımı her eyalette farklı olabiliyor
“Yaklaşık 93 milyon seçmen, seçime 2 gün kala posta veya erken fiziki oy verme yoluyla oy verdi. Nasıl seçimler her eyalette farklı kurallarla düzenleniyorsa, sayım da her eyalette, hatta her yerleşim bölgesinde farklı olabiliyor.
Florida’ya dikkat
“Seçim sonuçlarını en net görebileceğimiz kritik eyalet bu seçimde Florida! Florida yaklaşık 2 hafta önceden posta oylarını saymaya başladı, bu nedenle seçim günü Florida’da sonuçları net bir şekilde görme şansımız var.
“Florida’yı Biden kazanırsa Biden’in başkanlığı oldukça olası olur, Trump kazanırsa ise şansı artar. Yine North Carolina, erken verilen oyları sandıklar kapanır kapanmaz Türkiye saatiyle sabah 3 civarında yayınlayacak, fiziki oylar sonradan sisteme eklenecek.
İlk açıklanan sonuçlar yanıltıcı olabilir
“Arizona eyaleti de posta oylarını erkenden sayacak ve açıklayacak. Böylece Florida, North Carolina ve Arizona’da erken oylar erkenden açıklanacak, sonrasında fiziki oylar eklenecek. Bu eyaletlerdeki ilk sonuçlar Biden lehine olabilir, eklenen her seçim günü oyu ise Trump lehine
“Ohio ve Georgia da erken verilen oyları açıklayacak seçim günü, böylece bu iki eyalette de sonuçları erken öğrenme şansımız olacak. Biden, bu ilk 5 eyalette seçim günü kazanmazsa seçim sonucu dönüp dolaşıp Midwest eyaletlerine: Michigan, Wisconsin ve Pennsylvania’ya gelecek.
“Michigan’da 25.000’den fazla kişinin yaşadığı bölgelerde posta oyları Pazartesi sisteme işlemeye başlayacaklar ama sayılmayacak. Wisconsin, Michigan ve Pennsylvania’da posta oyları seçim günü sayılmaya başlanacağı için sonuçları önceki eyaletlere göre geç öğreneceğiz.
Pennsylvania’da seçim sayımı uzayabilir
“Özellikle Pennsylvania’da seçim sayım süreci oldukça uzayabilir, ilk başta açıklanan oylar seçim günü verilen oylar olup sisteme eklenen posta oyların Biden lehine olması oldukça olası. Seçim bu eyaletlere kalırsa süreç oldukça uzayacaktır.
“Tabii bu 3 eyalette de seçim günü verilen fiziki oylarda dahi Biden öndeyse yarış Biden lehine çok ama çok büyük olasılıkla bitecek demektir.”