ABD Hazine Bakanlığı, zirveye katılımı sağlamak amacıyla Putin ve yaptırım listesinde yer alan bazı Rus yetkililerin Alaska’ya inişine geçici izin verdi. Yabancı Varlıklar Kontrol Ofisi’nin (OFAC) imzaladığı lisans, yalnızca zirve ile bağlantılı faaliyetler için ve 20 Ağustos’a kadar geçerli olacak. Hazine yetkilileri, bu tür istisnaların geçmişte de üst düzey diplomatik ziyaretlerde uygulandığını belirtti.
Zelensky’den Beş Temel İlke
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky, Trump ve Avrupa liderleriyle yaptığı sanal toplantının ardından beş müzakere ilkesini açıkladı:
1. Ukrayna’ya dair tüm konular yalnızca Ukrayna ile görüşülmeli.
2. Üçlü formatta müzakere süreci hazırlanmalı.
3. Mutlaka ateşkes sağlanmalı.
4. Güvenlik garantileri güvenilir olmalı.
5. Rusya, Ukrayna’nın AB ve NATO üyelik hedeflerine veto hakkına sahip olmamalı.Zelensky, Putin’le görüşmenin “ana konusunun” derhal ateşkes olmasını umduğunu vurguladı.
Trump: “Ukrayna Topraklarını Müzakere Etmem”
Trump, Avrupa liderleriyle görüşmesinde, Ukrayna topraklarının pazarlık konusu olmayacağını belirtti. Ateşkesin, Rusya’dan bir “iyi niyet göstergesi” olacağını ifade eden Trump, güvenlik garantilerine ABD’nin de dâhil edilmesini destekledi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Trump’ın mesajını “çok net” olarak nitelendirerek, ateşkesin yanı sıra yeni bir esir takası ve Ukraynalı çocukların iadesi konularında da destek sözü verdiğini söyledi.
İkinci Zirve Planı
Trump, Alaska’daki görüşmenin olumlu geçmesi halinde, Zelensky ve Putin’in katılacağı ikinci bir zirve düzenlemek istediğini açıkladı. “İlk toplantı nerede durduğumuzu anlamak için olacak, ikinci toplantı ise daha verimli olabilir” diyen Trump, ikinci buluşmanın “hemen” yapılabileceğini belirtti.
Trump’ın Sert Tehdidi
Trump, Kennedy Center’daki konuşmasında eğer zirveden anlaşma çıkmazsa Rusya ile ilgili yeni yaptırımlar ya da tarifeler olup olmayacağı sorulduğunda ise, “Söylemek zorunda değilim. Sadece şunu diyebilirim: Çok ağır sonuçlar olacak” ifadelerini kullandı.
Avrupalı yetkililer, bu “çok ağır sonuçlar”ın, Rusya’ya yönelik yeni yaptırımlar ve özellikle Rus petrolü alan Çin’e uygulanabilecek ikincil yaptırımlar olabileceğini belirtiyor. Trump, kısa süre önce Hindistan’dan alınan Rus petrolüne %25 ek gümrük vergisi getirmişti.
Zirve Öncesi Beklentiler
Putin’in daha önce Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinin tamamı karşılığında savaşı durdurma önerisi hem Kiev hem de Batı tarafından reddedildi. Zelensky, Donbas’ın Rusya’ya bırakılmasının “Putin’e üçüncü bir savaş başlatma fırsatı vereceğini” söyledi.
Alaska zirvesinin, hem sahada hem de müzakere masasında tıkanmış süreci canlandırma potansiyeli bulunuyor. Ancak tarafların pozisyonları arasındaki büyük fark, beklentileri sınırlı tutuyor.