İsrail Merkez İstatistik Bürosu’nun (CBS) verilerine göre, Azerbaycan Mayıs ayında İsrail’e ham petrol ihraç etmedi. Bu durum, İsrail’in toplam petrol ithalatının yaklaşık %60’ını karşılayan Azerbaycan’ın ani bir şekilde ihracatı durdurması olarak yorumlandı. Ancak uzmanlar, bu kesintinin muhtemelen politik değil, teknik ve lojistik nedenlerden kaynaklandığını belirtiyor.
Azerbaycan, İsrail’in enerji güvenliği için hayati öneme sahip bir tedarikçi konumunda. İki ülke arasındaki enerji iş birliği, stratejik ortaklığın temel taşlarından biri olarak görülüyor. Ancak son aylarda Azerbaycan’ın İran’la ilişkilerini geliştirmesi ve İsrail-Filistin çatışmasına yönelik tutumunu yumuşatması, Bakü’nün İsrail’e petrol sevkiyatlarını askıya aldığı yönünde spekülasyonlara yol açtı.
Gerçek neden ticari mi?
Enerji analistleri, Mayıs ayındaki kesintinin muhtemelen Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattındaki bakım çalışmaları veya Azerbaycan’ın petrol üretimindeki mevsimsel dalgalanmalardan kaynaklandığını düşünüyor. Ayrıca, uluslararası petrol fiyatlarındaki değişimler ve İsrail’in alternatif tedarikçilerden yaptığı spot alımlar da ihracat verilerini etkilemiş olabilir.
Haaretz’e konuşan İsrail Enerji Bakanlığı yetkilileri, “Azerbaycan’ın güvenilir bir ortak olduğundan şüphe duymuyoruz” açıklamasını yaparken, Azerbaycan petrol şirketi SOCAR da “İsrail’e yönelik ihracat politikamız değişmedi” ifadelerini kullandı.
Ancak bölgedeki jeopolitik gerilimler nedeniyle İsrail, enerji tedarikini çeşitlendirmek adına Batı Afrika ve Orta Doğu’dan yeni petrol anlaşmaları yapmaya odaklanıyor.