Kamala Harris’in Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk kadın başkan yardımcısı olarak seçilmesinin tarihi önemi, geçen yıl Kasım ayında gerçekleşen başkanlık seçimleri yaklaşırken yavaş yavaş anlaşılmaya başlamıştı. Seçimlerden birkaç hafta sonraki yemin töreninin ardından ise, Veep’in (Amerika’nın ilk kadın başkanını ele alan Amerikan yapımı bir durum komedisi) yeni sezonunun ufukta göründüğü belli oldu. Kadın hareketini temsil eden süfrajet moru ile göz kamaştıran Harris törende herkesin dikkatini çekmiş, Biden ise yardımcı oyuncu rolüne düşmüştü.
Eğer iki göçmenin çocuğu olan bu kadın, ABD tarihinin ilk siyah ve Güney Asyalı başkan yardımcısı olup Amerikan siyasetinin en tepesine kadar gidebiliyorsa, herhangi bir kız çocuğu da hayatta istediği her şeyi başarabilirdi. Üstelik neredeyse seksen yaşındaki Joe Biden’ın ardından ülkenin iki numarası olarak, Amerika’nın bundan sonraki ilk kadın başkomutanının adının Kamala olması yalnızca bir hayal değil yüksek bir olasılık halini almıştı.
Ancak Eylül ayında, komedyen Maya Rudolph, ekranda yeni Veep’i (İngilizcede ‘’başkan yardımcısı’’ anlamına gelen ‘’vice presiden’’ın kısaltmasının -VP- İngilizce telaffuzu) havalı bir diva olarak canlandırdığı rolüyle Emmy Ödülü’nü kazandığında, canlandırdığı karakterle hakikat arasında ciddi bir fark olduğu çoktan anlaşılmıştı.
Göreve başlamasından bu yana geçen 10 ay içinde, başkan yardımcısı neredeyse hiç ortada görünmedi. Hatta belki de gaflarıyla meşhur Dan Quayle’ın Baba Bush’un rezil olmasını önlemek için kameralardan uzak tutulmasından bu yana başkan yardımcısı seçilen en düşük profilli siyasetçi oldu. Biden çok yaşlı ve bu nedenle ikinci bir dönem için seçilme olasılığı çok az olduğu için Harris, Franklin D. Roosevelt’ten bu yana tartışmasız en önemli başkan yardımcısı olarak görülüyordu; bu nedenle ortadan kaybolmasının kendi tercihi mi yoksa Biden’ın danışmanlarının talebi sonucu mu olduğu akıllarda soru işareti oluşturuyor.
Biden 2020 yazında başkan yardımcısı adayını belirlerken Harris istenen her şartı karşılıyor gibiydi. Merkez siyaseti benimsemesi Biden’la uyumluydu ve etnik kökeniyle cinsiyeti, yaşlı bir beyaz adamın ulaşamadığı seçmenlere hitap etmesini sağlıyordu. Biden’ın 2015 yılında beyin kanserinden yaşamını yitiren oğlu Beau ile de yakın arkadaştı.
Ancak yaz aylarında Biden’la o dönem California senatörü olarak görev yapan Harris arasında, neredeyse Harris’in adaylığını sonlandıracak bir çatlak meydana geldi. Biden, geçmişte ırksal entegrasyonlarını geliştirmek için çocukların daha uzak bölgelerdeki devlet okullarına sürüldüğü federal bir politikanın parçası olan servis taşımacılığına karşı muhalefetini gündeme getirmişti. Harris, “Kaliforniya’da devlet okullarının entegre edildiği sırada ikinci sınıfa giden küçük bir kız vardı ve her gün okula otobüsle gidiyordu. İşte o küçük kız bendim” diyerek Biden’ı perişan etti.
Raporlara göre, alınganlığıyla ünlü Biden, başlangıçta onu başkan yardımcılığı adayı olarak gösterme konusunda isteksizdi. Harris’in bu hamlesinin seçim sürecinin normal bir parçası olduğunu düşünen bazıları ise, gelinen noktada Biden’ın iktidara geldiklerinde ona verdiği görevde bir intikam unsuru görüyor: Bugün ABD’nin karşı karşıya olduğu en zorlu krizlerden biri olan göç meselesi.
Başkan yardımcısının sınırda somut bir gelişme ortaya koyamamasının üzerinden aylar geçti: Harris’in eylemsizliği de zamanla basında alay konusu haline geldi. Nihayet, aradan yarım yılı aşkın bir süre geçtikten sonra, Harris, kamuoyunda en küçük bir etki yaratmayacak temelsiz bir göçmenlik stratejisi açıkladı.
Bu kadar tartışmalı bir konuda yanlış adım atmak kuşkusuz ki bir felaket doğuracaktı. Zaten Harris’in bugüne kadarki sicili hem yarım yamalaktı hem de zayıftı: Nisan ayında, Başkan Biden, Trump’ın Afganistan’dan çekilme takvimine bağlı kalma kararını açıkladığında, Harris bu duruma “ses çıkaran son kişi” olduğunu söylüyordu. Ardından, Haziran ayında Meksika’ya ve Guatemala’ya yaptığı ilk yabancı gezide, Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmeyi düşünen kişilere şöyle hitap etti: “Amerika Birleşik Devletleri-Meksika sınırına bu tehlikeli yolculuğu yapmayı düşünenlere karşı açık olmak istiyorum: Gelmeyin. Gelmeyin.”
Geçen ay, sınırda rekor sayıda (1,6 milyon) göçmenin yakalandığı açıklandı. Bu açıklamayı Asya’ya yapılan bir ziyaret izledi. Gözlemciler, bu ziyaretin ABD’nin Asya’ya yeniden odaklandığının bir işareti olduğunu öne sürerken, muhalifler, ziyarette Amerikan çıkarları için yeterli çabanın gösterilmediğine ve yeni bir ticaret stratejisine yönelik umutların boşa çıktığına dikkat çekiyordu.
Harris’le ilgili söyleyebileceklerimiz bunlar. Bir zamanlar Beyaz Saray’ı kazanmak için “tam isabet” olan Harris, bir hayal kırıklığı olduğunu her geçen gün ortaya koyuyor. Harris, Hillary Clinton gibi bir nefret objesi olmaktan o kadar korktu ki, bundan sakınmak için kendisini alelade bir figüre dönüştürdü. Bir zamanlar “Biden-Harris ortak yönetimi” lafı pek gözdeydi, ne var ki bu ikili son iki ayda yalnızca iki etkinlikte yan yana görüldüler: 11 Eylül anma töreninde ve Washington DC’deki Martin Luther King Jr anıtında.
Geçen ay, Harris’e kamuoyu önünde neden az göründüğü hakkında sorular sorulmaya başladığında, Harris’in eski bir danışmanı, LA Times’a göçmenlik ve oy haklarının onun siyasi kariyerine pek bir fayda sağlamadığını, “kendisine iyi bir portföy verilmediğini” dile getirdi.
Bu süreçte, The Thick of It’in Amerikan uyarlaması olan televizyon dizisi Veep’in başkahramanı Selina Meyer ile Harris arasında pek de hoş olmayan karşılaştırmalar yapıldı. Dizide kendisinden daha yaşlı bir başkanın altında sürünen Meyer, yaptığı seyahatlerde peş peşe utanç verici davranışlar sergiliyor. Geçtiğimiz ay, sanki diziye nazire yapmak istermiş gibi, Harris ekibinin, uzay araştırmalarını destekleyen, “zararsız ve seçmen dostu” utanç verici dokuz dakikalık YouTube videosu, daha sonra ücretli aktörler oldukları ortaya çıkan endişeli çocukların varlığıyla alay konusu oldu.
Veep’te Meyer, Başkan istifa ettiğinde kendini Oval Ofis’e çıkarken buluyordu. Acaba Harris’in düşük profilli ilk yılı da aynı duruma mı gebe? Başkan yardımcısı adayını belirleme sürecinde, Biden ekibinin, Harris’in Biden’ın başkanlığını desteklemekten ziyade potansiyel bir 2024 adaylığına daha fazla odaklandığına dair endişelerini dile getirdiği söyleniyor. Harris onlara aksini garanti ettiyse, bunu kanıtlama arzusu onu hareketsiz bırakabilir. Başkan yardımcısı üç, belki yedi yıllık süre içinde aday olup kazanabilmesi için Başkan Biden’ın desteğinin büyük önem taşıdığını biliyor. Eğer Biden başka bir adayı desteklerse, bu darbe muhtemelen Harris’e seçim kaybettirecektir.
Harris aynı zamanda sağdan gelen tehditlerle de karşı karşıya. Trump ya da herhangi bir standart Cumhuriyetçi aday onu seçimlerde ziyadesiyle zorlayacak. Harris, bundan 12 ay önce Başkan Biden’a seçim galibiyetini getiren eyaletlerdeki orta sınıf vatandaşları daha fazla yabancılaştırmayı göze alamaz, ancak Biden’ın halefi olabilmek için ihtiyaç duyduğu seçmenleri yabancılaştırmaktan korkan bir başkan yardımcısının böylesine bir durgunlukla zafer elde etmesi pek mümkün değil.
Dizide de asıl başkan görevden çekilince Meyer seçim yarışına girer ve kaybeder. Bu örnek üzerinden Harris’in durumunu hayal etmek pek de zor değil. Peki ya Biden görevi sırasında ölürse ve onu Trump’a karşı kaybetmeden sadece birkaç ay önce başkanlık koltuğuna oturmuş bir topal ördek misali ortada bırakırsa?
Harris kazanamayacağını hissediyor olmalı. Selina Meyer onun içinde bulunduğu durumu anlıyor olabilir, ancak geçtiğimiz yıl boyunca ortalarda gözükmemesi, dünyanın dört bir yanında Harris’in gelecek için bir umut ışığı olduğuna inananlara onunla alakalı çok şey söylüyor.
Çeviren: Deniz Karakullukçu
Orijinal metin:
https://www.telegraph.co.uk/women/politics/vice-president-year-exactly-has-kamala-harris-gone/