İstanbul’un Üsküdar ilçesinde Mimar Sinan tarafından 1580 yılında inşa edilen Şemsi Paşa Camii’nin önündeki zemin genişletme çalışması yap-boz oyununa döndü.
Mimar Sinan’ın orijinal camisinde, denizle cami arasında birkaç metrelik bir sağlam zemin bulunuyordu ve Şemsi Paşa bu haliyle bir yalı camisiydi. Yakın zamanlara kadar bu zemini olta balıkçıları kullanır, yayalar da onların işgal etmediği bir buçuk iki metre genişliğindeki zemini kullanarak caminin arka kısmından yürüyebilirlerdi.
Şemsi Paşa Camii’nin eski hali… Daha sonra denizle arasındaki zemin biraz düzeltilmiş, yayaların geçişine uygun hale getirilmişti. Fakat belediyelerin bu patikayı genişletme hırsları hiç dinmedi.
2015’te, İBB yönetimi o dar patikayı genişletip yol haline getirmeye karar verdi. Projeye göre denize fore kazıklar çakılacak, üzerine de 20 metre genişliğinde (sonra 10 metreye düşürüldü) bir ‘zemin’ oturtulacaktı.
2017’de proje uygulanmaya başladı, ilk kazıklar caminin nispeten uzağına, iskeleler yönüne çakıldı. Ne var ki uzakta olmasına rağmen bu dev kazıklar cami duvarında çatlaklar oluşturdu. Bunun üzerine caminin önüne kazık çakılmasından vazgeçildi.
2016’da caminin nispeten uzağına çakılan kazıklar cami duvarında çatlaklar oluşturunca caminin önüne kazık çakılmasından vazgeçildi.
Üsküdarlılar Şemsi Paşa Camii’ni yalı camisi olmaktan çıkartacak projeye zaten itiraz ediyorlardı: Çatlaklar oluşunca itirazlarını sertleştirdiler ve İBB yönetimi projeden vaz geçtiğini açıklamak zorunda kaldı. Çakılmış olan kazıklar da sökülecekti.
2019’daki seçimlerle değişen yeni yönetimin cami önündeki yolu genişletme projesinden tümden vazgeçeceği düşünülmüştü, fakat öyle olmadı.
İBB’nin yeni yönetimi, “caminin denizle ilişkisini koparan 2015 tarihli proje”yi iptal etmişti. Onun yerine, caminin ‘yalı camisi’ özelliğini sürdürecek, deniz yönünde sökülüp takılabilen bir çelik konsol inşa edilecekti. Açıklamada şöyle deniyordu:
“Deniz yönünde sökülüp takılabilen, istenildiği zaman yapıdan uzaklaştırılabilen çelik yapı sayesinde, tarihi caminin başlangıçta 10 metre olan dolgusu yapılmamış, sadece 2,5 metrelik ahşap yüzeye sahip, güvenli yaya geçişini sağlayacak bir uygulama amaçlanmıştır. Bu uygulama sayesinde, tarihi dokuya ağır ve sert zemin uygulaması yapılmayarak doku bütünlüğü de sağlanıyor. Ayrıca, denizin dolgulanması için kazık sistemi yapılmayarak, tarihi caminin daha önce yaşadığı gibi sarsıntılarla çatlaması ve geri dönüşü olmayacak hasarlara uğraması da engelleniyor.”
2017’de caminin nispeten uzağına çakılan kazıklar camiye zarar verince, fotoğrafta kırmızı ile işaretli olan alana kazık çakılmaktan vazgeçildi. İBB’nin yeni yönetimi işte buraya çelik-ahşap platform kurdu. Ne var ki iki ayda o da kullanılamaz hale geldi.
Üsküdarlıların itirazı dinlenmemişti
İBB, 2021 yılı Ocak ayında çalışmaları başlattı. Fakat hayal kırıklığı içindeki Üsküdarlılar bu projeye de karşı çıktılar. Onlara göre o da gereksizdi; proje gerçekleşirse Şemsi Paşa’nın yalı camisi olma vasfı kaybolacaktı.
Ne var ki İBB kararından vazgeçmedi ve çelik konsollu, ahşap döşemeli platformun inşasını Mayıs 2021’de bitirdi.
Platform ilk açıldığında böyleydi ama…
… İki ayda bu hale geldi.
Açılmasının üzerinden sadece iki ay geçen platform günümüzde artık kullanılamaz duruma gelmiş durumda. Yayalar için can güvenliği riski oluşturan platformun etrafı bariyerlerle kapatıldı, akıbetini de kimse bilmiyor.