İspanyol Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) üyeleri, altı yıl önce İspanya devletinden izin almadan Katalonya’nın bağımsızlığı için yapılan tek taraflı referandumun tertibinde yer alan kişilere af sağlanması karşılığında, parti lideri Pedro Sánchez’in tekrardan hükümeti kurmasına yönelik teklife açık ara farkla destek verdi.
Temmuz ayındaki genel seçimlerde muhafazakâr Halk Partisi (PP) sandıktan birinci çıksa da hükümet çoğunluğuna ulaşılamadığı için Sánchez’in başında olduğu bir geçici hükümet kurulmuştu. Halk Partisi, aşırı sağcı Vox partisinin ve diğer küçük partilerin desteğine rağmen meclis çoğunluğuna ulaşamadı.
Sánchez ve koalisyon ortağı olan sosyalist Sumar ittifakı, hükümet kurmaya yakın. Ancak hükümeti kurabilmeleri için Katalan bağımsızlığını savunan Katalan Cumhuriyetçi Solu (ERC) ve Junts (Birlikte) partilerinin desteğine ihtiyaçları var. Her iki parti de, PSOE’nin yeniden iktidara gelmesine yönelik desteklerinin, Ekim 2017’de İspanya’dan ayrılma yönündeki başarısız girişime katılan yüzlerce kişiye çıkarılacak affa bağlı olacağını açıkladı.
ERC, PSOE ile ittifak anlaşmasını imzaladı. Ancak Katalan bağımsızlık hareketindeki rolü nedeniyle Belçika’ya kaçan Carles Puigdemont’un liderliğindeki Junts, destek açıklaması için pazarlığı sonlandırmış değil.
Bu hafta, af kelimesinin açıkça kullanılmadığı parti içi bir oylama sonrasında PSOE üyelerinin %87’si, “Sumar’la hükümet kurma ve gerekli çoğunluğu elde etmek için diğer siyasi oluşumların desteğini almakonusunda bir anlaşmanın” lehinde olduklarına karar verdi. PSOE, üyelerinin yüzde 11,9’unun böyle bir anlaşmaya karşı oy kullandığını ve üyelerinin yüzde 63,4’ünün oy kullandığını açıkladı.
Haftalarca süren spekülasyonların ardından Sánchez, planlanan ittifak tedbirlerini geçen hafta sonu onayladı. Geçen Cumartesi Madrid’de bir parti toplantısında konuşan Sánchez, “İspanya’nın çıkarları adına, İspanyollar arasında bir arada yaşamayı savunmak adına, bugün Katalonya’da son on yıldır yaşanan olaylara ilişkin affı desteklediğimiz açıklıyorum” dedi.
Bir zamanlar Puigdemont’u mahkemeye çıkarmak İspanya’ya geri getirme sözü veren Sanchez, iki yıl önce ayrılıkçı hareketin başındaki Katalan liderlerden dokuzunu affederek önemli bir risk almıştı.
Eylül ortasında yapılan bir anket, İspanyolların yüzde 70’inin affa karşı çıktığını ve Halk Partisi (PP) ve Vox tarafından düzenlenenson mitinglere yaklaşık 200.000 kişinin katıldığını gösteriyor.
Halk Partisi lideri Alberto Núñez Feijóo, Sánchez’i ülkeyi Katalan ve Bask milliyetçilerine satmakla suçluyor.
Her ne kadar ERC ve Junts, af sonucunda bölgesel bağımsızlık hareketini yeniden canlandırmayı hedefleseler de, bağımsız bir Katalonya fikrine verilen destek son yıllarda büyük ölçüde düştü.
Ekim 2017’de Katalan krizi zirvedeyken, Katalan hükümetinin Kamuoyu Araştırmaları Merkezi tarafından yapılan bir anket, Katalanların %48,7’sinin bağımsızlığı desteklediğini, %43,6’sının ise desteklemediğini gösteriyordu. Aynı merkezin bu yıl Temmuz ayında yaptığı araştırmaya göre Katalanların yüzde 52’si bağımsızlığa karşı çıkarken yalnızca yüzde 42’si ise bağımsızlığa destek veriyor.
Sánchez ve müttefiklerinin yeni hükümeti kurmak 27 Kasım’a kadar süreleri var. Başarısız olmaları halinde meclis feshedilecek ve İspanya, Ocak ayında son dokuz senede altıncı defa sandığa gitmiş olacak.