Bir ateşkes, ne zaman ateşkes değildir? İsrail ordusuna göre, “askeri faaliyetler insani amaçlarla yerel, taktiksel olarak durdurulduğu zaman”.
İsrail’in Gazze İnsani Yardım Koordinatörü, yerel saatle 08:00-19:00 arasında, yardımların ulaştırılmak üzere bekletildiği Kerem Şalom geçiş noktasından kuzeye giden önemli bir hat boyunca, çatışmalara günlük bazda nasıl ara verileceğinin ayrıntılarını açıkladı.
Duyuru anında, öfkeli aşırı sağcı bakanlarının siyasi saldırısını tetikledi. İsrail ordusu ise hızla, bunun Gazze’nin güneyindeki çatışmaların sona erdiği veya insani yardımların girişinde değişikliğe gidildiği anlamına gelmediğini vurguladı.
İsrail ordusunun duyurusu, Başbakan Binyamin Netanyahu için durumun giderek endişe verici bir hal aldığını gösteriyor. Zira Netanyahu, Hamas’ı parçalamak ve rehinelerin evlerine dönüşünü sağlamak gibi belirsiz ve şu ana dek ulaşılamaz askeri hedefler ile iktidarda kalmak için bel bağladığı siyasi müttefikleri arasında sıkışmış durumda.
Gazze’de uluslararası yardım kuruluşları, hala İsrail ordusuyla koordineli bir şekilde hareket etmek zorunda. Dünya Gıda Programı Gazze Direktörü Matt Hollingworth, İsrail ordusunun son kararı sonrası, bu koordinasyonun daha pürüzsüz ve hızlı hale gelip gelmeyeceğinin test edileceğini söyledi.
Ancak Hollingworth koordinasyonun, yardım kuruluşların Gazze’ye yardım ulaştırırken karşılaştığı engellerin yalnızca bir kısmı olduğunu da söyledi.
Hollingworth, “Pazar günü yapılan duyuru, güvensizlik ve suçluluk sorununu çözmedi” dedi ve ekledi:
“Burası halen yardımların taşınması açısından, Gazze Şeridi’nin en tehlikeli bölgesi.”
İsrail ordusu, Kurban Bayramı’nın ilk gününde Gazze Şeridi’nin güneyindeki bazı kesimlerde operasyonlara “günlük taktik ara” verileceğini duyurdu. İnsani yardım geçişlerinin yapılacağı Kerem Şalom geçiş noktasından Selahaddin Caddesi’ne giden yolda ve buradan kuzeye doğru, her gün yerel saatle 08:00-19:00 arasında saldırı düzenlenmeyecek.
Yardım kuruluşları hafta sonu, süren savaşın Gazze’nin bazı bölgelerinde akut yetersiz beslenmeyi körüklediğini bildirdi.
İsrail, Gazze’ye daha fazla yardım sağlanması konusunda sivil toplum kuruluşlarının, müttefiklerinin ve Yüksek Mahkeme’nin baskısı altında.
Ancak Başbakan Binyamin Netanyahu, savaşı bitirmeyi kabul etmesi halinde hükümetini devireceklerini söyleyen ve yardım teslimatlarının İsrail’in zaferini geciktirdiğini düşünen aşırı sağcı iki bakanın (İç Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich) sert muhalefetiyle karşı karşıya.
İki bakan da ordunun açıklamasına öfkeli biçimde tepki gösterdi.
Itamar Ben-Gvir, “Bu kararı kim verdiyse, o kişi kötüdür ve aptaldır” dedi.
Bezalel Smotrich ise insani yardımın Hamas’ı iktidarda tutmaya yardımcı olduğunu, “savaşın kazanımlarının boşa gitmesi” riskiyle karşı karşıya olduklarını söyledi.
Smotrich ayrıca İsrail’in ölen 11 askerini son yolculuklarına uğurladığı bir günde ordunun böylesi bir mesajı yayımlayabilmesinin; lider kadrosunun uluslararası kamuoyuna görüşlerini çok fazla dikkate alıp, sahadaki güçlere yeterince önem vermemesinin belirtisi olduğunu belirtti.
İki bakan da, ABD’nin istediği gibi savaşı bitirmesi halinde, Netanyahu’nun koalisyon hükümetini devirme tehdidinde bulundu.
Ancak savaşın maliyetine ilişkin olarak İsrail içinde de baskı artıyor. Son günlerde İsrail’in Lübnan’da Hizbullah’la paralel çatışması da arttı. Bu da Hamas’ın müttefikleriyle savaşı sürdürmenin daha geniş risklerini gözler önüne serdi.
Cumartesi gecesi Tel Aviv’de büyük bir protesto gösterisi düzenlendi. Gösteriye katılan kalabalık grup Netanyahu’ya, Gazze’deki çatışmalara son verme ve 120 İsrailli rehinenin evlerine dönmesine yönelik bir anlaşma imzalama çağrısı yaptı.
Hafta sonu Gazze’de öldürülen 11 askerin cenazeleri, Netanyahu’nun açıkladığı savaş hedeflerine nasıl ulaşılabileceği sorusunu yeniden gündeme getiriyor.
Netanyahu, Hamas’a karşı “mutlak zafer” sözü verdi. Refah’taki mevcut operasyonu, “Hamas’ın Gazze’de kalan son taburlarına yönelik bir saldırı” olarak nitelendirdi ve operasyonun “taburun imhası” için gerekli olduğunu söyledi.
Ancak Hamas’ın askeri örgütünü dağıtmanın dahi, çatışmanın tamamen sona ermesi anlamına gelmediği açık. İsrail güçleri, “Hamas savaşçılarından temizlediklerini” ilan ettikleri bölgelerde hala Hamas’ın gerilla operasyonlarına maruz kalıyor.
Hamas’ın kilit önemdeki liderleri Yahya Sinvar ve Muhammed Deif’in öldürüldüğüne ya da yakalandığına dair hiçbir işaret yok.
Başbakan Netanyahu için savaşın bitmesi muhtemelen, siyasi yaşamını sürdürebilmesi için yeni bir mücadeleyi de beraberinde getirecek.
Netanyahu’nun ordusu ve müttefikleri arasında ortaya çıkan bölünmeler, savaşın söylemi ile gerçeklik arasındaki farkı ve gergin ortamı gözler önüne seriyor.
Netanyahu, “mutlak zafer” vaadi ile “sonsuza kadar savaş” ihtimali arasında sıkışmış durumda.