Suriye’de Türkiye’nin safında savaşan muhalif savaşçılar ücret karşılığında Azerbaycan’da Ermenilere karşı çarpışmak üzere Karabağ’a gönderildi mi?
Konuya dair ilk haberler, çatışmaların başladığı birkaç gün öncesinden daha eskiye dayanıyor. Mesela Reuters’in, “Bakü: Türkiye’nin Azerbaycan’a Özgür Suriye Ordusu savaşçılarını konuşlandırdığı iddiası yalan” başlıklı haberinin tarihi 20 Temmuz 2020. Haberde yalnız Azerbaycan’ın değil Türkiye’nin de iddiaları reddettiği duyuruluyordu:
“Türkiye’nin Azerbaycan’a Özgür Suriye Ordusu savaşçılarını konuşlandırdığı yönündeki iddialar, Türk ve Azerbaycanlı yetkililer tarafından yalanladı.
“Rus haber ajansı TASS’a konuşan bir Türk hükümet yetkilisi, ‘Suriye’den Azerbaycan’a paralı asker sevk edildi’ haberleri hakkında “Gerçekle hiçbir ilgisi yok” açıklamasında bulundu.
“Ajansın ulaştığı bir Azerbaycan hükümet sözcüsü de iddialar hakkında ‘sahte ve yanlış bilgi’ yorumunda bulundu.”
Yeni iddialar
Karabağ’da geçtiğimiz hafta başlayan çatışmalardan sonra bu türden iddialar yoğunlaştı. BBC Türkçe’nin, “Dağlık Karabağ: Suriye’den muhalif savaşçıların Azerbaycan’a gittiği iddialarıyla ilgili ne biliniyor? Taraflar ne diyor?” başlıklı dünkü (29 Eylül) haberinde Suriye’deki muhalif kaynaklara dayandırılan bazı bilgilere de yer veriliyor:
“BBC Arapça’ya konuşan Suriyeli bir muhalif, geçen hafta 2 bin dolar karşılığında diğer savaşçılarla birlikte Suriye’nin kuzeyinden Azerbaycan’a gönderildiğini söyledi.
“Kendilerine sadece ‘askeri noktaların korunması görevini yürüteceklerinin’ söylendiğini belirten ve isminin gizli tutulmasını isteyen savaşçı, buna rağmen aktif çatışmalara katıldıklarını ve bazı Suriyeli savaşçıların ön cephede savaşırken hayatını kaybettiğin anlattı.
“Suriye’nin kuzeyindeki Cerablus’ta görev yapan, Türkiye destekli muhalif Suriye Ulusal Ordusu savaşçılarından ismini vermek istemeyen bir kişi BBC Türkçe’ye, bölgedeki savaşçıların grup sorumlularının Dağlık Karabağ’da Azerbaycan’ın yanında savaşmak üzere gönüllü olmak isteyen kişilerden isim aldığını ve 1000 kişilik bir liste oluşturduğunu söyledi.
“Listelerin oluşmasının ardından ilk etapta yaklaşık 250 kişinin Suriye’nin Türkiye sınırındaki -operasyon merkezi olarak kullanılan- Havar Kilis kasabasında toplandığını; buradan Gaziantep’e geçtiğini ve Türkiye tarafından organize edilerek bir askeri kargo uçağıyla Azerbaycan’a gönderildiğini, birkaç gün sonra yine yaklaşık 250 kişilik bir grubun askeri kargo uçağıyla aynı bölgeye gönderildiğini söyledi.
“Sultan Murad Tugayları’nın parçası olan Suriyeli muhalif savaşçı, Azerbaycan’a giden kişilerin askeri bölgelerde güvenlik gücü olarak görev yapacağını, 1800 dolar da maaş aldıklarını iddia etti; Sultan Murad’ın yanı sıra Hamza Tugayı’ndan da gönüllülerin listeye ismini yazdırdığını söyledi. ‘Bu savaşçıların sahada çok deneyimli oldukları için tercih edildiklerini’ savundu.
“BBC Türkçe, Carablus, Afrin ve Çobanbey bölgesinden Azerbaycan’a gittiği iddia edilen kişilere doğrudan ulaşamadı.
“Daha önce Türkiye’den Libya’ya, Türkiye destekli Trablus hükümetine bağlı orduyla birlikte savaşmaya giden Suriyeli muhalifler de Sultan Murad Tugayları’na mensuptu.”
BBC Türkçe’nin haberinde, gerek Azerbaycan gerek Türkiye tarafının iddiaları kesin bir dille reddettiği ve bunu Ermenistan propaganda mekanizmasının bir ürünü olarak gördükleri kaydediliyor.
Öte yandan The Guardian da (29 Eylül), özel bir Türk şirketinin Afrin’de bir ay kadar önce bir eğitim kampı kurduğunu ve burada bazı Suriyelilerin Azerbaycan’a gönderilmek üzere eğitildiklerini öne sürdü. Guardian, burada eğitim gördüğünü söyleyen bazı Suriyelilerle de konuştu.
Haberde, savaşçılara sadece muhafızlık görevi görecekleri ve vaat edilen ücretin Suriye’de aldıklarının birkaç katı olduğu da yer alıyor.