MHP lideri Devlet Bahçeli’nin öncüsü olduğı ve PKK’nın silah bırakıp kendisini lağvetmesini hedefleyen “Terörsüz Türkiye” sürecinde en kritik görüşme Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile DEM İmralı Heyeti arasında olacak.
Görüşme öyle kritik ki; Erdoğan’ın görüşmede vereceği mesajlar sürecin hızlanmasında rol oynayacağı kadar sürecin sonuçlanmasının da önünü açacak.
Görüşmenin Erdoğan’ın programına göre ya bu Perşembe (10 Nisan) ya da önümüzdeki hafta Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda yapılması planlandı. Çünkü Erdoğan bu Perşembe Ankara’da Endonezya Cumhurbaşkanı’nı ağırlayacak. Erdoğan’ın Endonezya Cumhurbaşkanı Prabowo Subianto’ylaprogramından dolayı DEM İmralı Heyeti ile görüşmeye vakit ayırıp ayıramayacağı henüz belli olmadı.
DEM İmralı Heyeti’nde her zaman olduğu gibi DEM Milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder ile Pervin Buldan olacak. Sağlık sorunları nedeniyle heyetin kimi görüşmelerine katılamayan Ahmet Türk’ün de Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmeye katılması mümkün ancak yine de orada belirleyici kriter; Türk’ün sağlık durumu olacak.
“Süreç donmadı, hızlanıyor. Daha da hızlanacak”
Her ne kadar DEM cephesinden iktidara “Süreçte rehavete son verelim” çağrıları yükselse de iktidar kaynakları böyle bir rehavetin olmadığını söylüyor. DEM İmralı Heyeti de tıpkı iktidar gibi sürecin hızlanmakla kalmayacağına, daha da hızlanacağına inanıyor.
Her iki taraf da “Süreç donmadı, hızlanıyor. Daha da hızlanacak” diyor.
Peki süreç nasıl hızlanacak?
Hem iktidar hem de DEM İmralı Heyeti cephesi “Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşme çok kritik. O görüşmeden sonra sürecin hızlanacağını söylemek mümkün” diyor.
Erdoğan’la görüşmeden sonra PKK’nın silahları bırakırken, kendisini fesih kararı alacağı kongresi için tarih açıklaması yapması bekleniyor.
MHP lideri Devlet Bahçeli, kongrenin 5 Mayıs’a kadar toplanması çağrısı yapmıştı. İktidar ve DEM İmralı Heyeti’nin kongrenin ne zaman toplanabileceğine dair öngörüsü de örtüşüyor: Nisan sonu.
Silah bırakan PKK’lıların durumunun ne olacağı konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın DEM İmralı Heyeti’ne vereceği mesajlar “yol haritası” niteliğinde olacak. Bu yol haritasında özellikle Avrupa’da terör örgütleri kendisini feshettiğinde nasıl bir hukuki süreç izleniyorsa, o hukuki sürecin PKK için de geçerli sayılmasının temel alınması öngörülüyor.
TBMM’ye “umut hakkı”yla ilgili düzenleme gelecek
Silah bırakan PKK’lılarla ilgili yol haritasının netleştirileceği süreçte Mayıs ayında TBMM gündemine “umut hakkı”ylailgili düzenlemenin gelmesi planlanıyor.
Bu düzenleme infaz yasasında yapılması öngörülen düzenlemeden ayrı tutulmuş görünüyor. “Umut hakkı” düzenlemesinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihadına uygun şekilde yapılması planlanıyor.
AİHM içtihadına göre umut hakkı, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan mahkumların cezaevinde 25 yılı doldurmasının ardından iyi hal gerekçesiyle şartlı salıverilmelerinin değerlendirilmesini tanımlıyor.
AİHM, 2014’te Öcalan için umut hakkı değerlendirmesinde bulunmuş ve ihlal kararı vermişti. 25 Eylül 2024’te DEM Parti’li Sırrı Sakık, TBMM’ye umut hakkıyla ilgili kanun teklifi sunmuştu: “AİHM kararlarının yerine getirilmesi amacıyla -salıverme perspektifi- doğrultusunda söz konusu cezanın yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.”
AİHM, Öcalan’a umut hakkıyla ilgili değerlendirmesinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının ömür boyu sürdürüleceğine dair düzenlemelerin işkence yasağına aykırı olduğu tespitinde bulunarak, bu konuda yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini belirtmişti.
Öcalan İmralı’da kalacak, diğer mahkumlar serbest
TBMM’de “umut hakkı”yla ilgili düzenleme yapılsa da Öcalan’ın İmralı’dan ayrılması beklenmiyor. Öcalan’ın yakınları ve avukatları başta olmak üzere cezaevindeki dışındakilerle daha düzenli ve daha sık iletişim kurması planlanıyor.
“Umut hakkı”yla ilgili düzenlemeden Öcalan’la beraber İmralı’da kalan diğer PKK’lı mahkumlar; Ömer Hayri Konar, Veysi Aktaş ve Hamili Yıldırım’ın da yararlanması bekleniyor. Bu mahkumların “umut hakkı”ndan yararlandığında serbest kalması öngörülüyor.