Dünyaca saygın bilim dergisi Science’da yayımlanan yeni bir araştırma, Marmara Denizi’ndeki Ana Marmara Fayı üzerindeki depremsellik örüntüsünde dikkat çekici bir doğu yönlü ilerleme olduğunu ortaya koydu. Çalışma, son yaklaşık 20 yılda meydana gelen orta şiddetteki depremlerin Batı’dan Doğu’ya, İstanbul’a doğru kaydığını gösteriyor; bu durum megakent için riskin sürdüğünü bilimsel kanıtlarla işaret ediyor.
Araştırmanın bulguları
• Araştırmada, Marmara Fayı boyunca son 15–20 yılda büyüklüğü 5’in üzerinde olan depremlerin doğuya doğru ilerlediği saptandı. 2011 ve 2012’de batı kesimlerdeki orta büyüklükte depremlerden sonra, 2019’da orta bölümde bir sarsıntı; 2025 Nisan’ında ise 6.2 büyüklüğünde deprem doğuya kaymış durumda.
• Bilim insanları, bu dizilimin Marmara Fayı üzerindeki kilitli ve tehlikeli bölümün hemen batısına doğru sürdüğüne dikkat çekiyor. Bu kilitli bölüm doğrudan İstanbul’un güneyiyle bağlantılı ve kırılması halinde 7.0 veya daha büyük bir sarsıntı oluşturma potansiyeline sahip.
• Araştırmanın yazarlarından Prof. Dr. Patricia Martínez-Garzón, depremlerin “tahmin edilemez” olduğunu vurgularken, “olağan dışı her sinyalin takip edilmesinin ve riskin azaltılmasına odaklanmanın hayati önemde olduğunu” belirtti.
Bilim insanlarından ifadeler
• University College London’dan sismolog Stephen Hicks çalışmayı değerlendirdiği haberde, “İstanbul hedefte” ifadelerini kullandı ve faydaki enerji birikiminin kente doğru ilerlediğini söyledi.
• Cornell Üniversitesi’nden deprem bilimci Judith Hubbard, NYT’ye yaptığı değerlendirmede, bu tür bir büyük depremin “yakın tarihin en kötü insani felaketlerinden biri” olabileceğini belirtti.
Neden bu önemli?
Bilim insanlarına göre Marmara Fayı’nın kilitli segmenti, yaklaşık 1766’dan bu yana büyük bir kırılma göstermedi. Bu durum, fayda gerilim birikimi olduğunu düşündürüyor ve yeni araştırma, orta şiddetteki deprem dizisinin bu gerilimin doğuya doğru ilerlediğini ortaya koyuyor — bu da İstanbul’un bulunduğu bölgenin yakın bir sismik etki alanı içinde olduğuna işaret ediyor.
2025’te Marmara Denizi açıklarında 6.2 büyüklüğünde deprem yaşanmıştı. Bu son sarsıntı, araştırmanın odaklandığı “ileri doğru kalıcı sismik aktivite” dizisinin güncel bir parçası olarak değerlendiriliyor.
