Böylece Cuma gününden bu yana beş vilayet başkenti Taliban güçleri tarafından alınmış oldu.
Binaların ve dükkanların aleveler içinde kaldığı Kunduz kentinde kaos yaşandığı ve kent merkezine Taliban bayrağının çekildiği bildiriliyor.
Öte yandan Taliban ise hükümetle ateşkes konusunda bir anlaşma olmadığını söyledi.
Pazar günü Al Jazeera’ye konuşan bir Taliban sözcüsü, ABD’nin Afganistan’a daha fazla müdahale etmesine karşı uyarıda bulundu.
Kunduz, Cuma gününden bu yana Taliban’ın eline geçen beş vilayet başkentinden biri ve şu ana kadarki en önemli kazanımı oldu.
Afgan hükümeti ise askeri birliklerinin önemli üsleri geri almak için savaştığını söyledi.
Ülkenin batısındaki güneydeki Kandahar ve Leşkergah’ta da şiddetli çatışmalar yaşandığı bildirildi.
Kunduz’un önemi
Kunduz’un ele geçirilmesi, Taliban’ın Mayıs’ta başlattığı taaruzdaki en önemli kazanım.
Kunduz, Afganistan’ın en büyük kentlerinden biri ve kuzey bölgelerine açılan kapısı. Konumu, kenti stratejik açıdan önemli kılıyor. Kunduz’u başkent Kabil de dahil diğer büyük şehirlere bağlayan yollar var ve bölge Tacikistan sınırında.
Bu sınır, Afganistan’dan Orta Asya’ya ve daha sonra Avrupa’ya afyon ve eroin kaçırılmasında kullanılıyor. Kunduz’un kontrol edilmesi, bölgedeki en önemli uyuşturucu kaçakçılığı rotasının da kontrol edilmesi demek.
Kent, Taliban için sembolik öneme de sahip, çünkü Kunduz 2001’den önce Taliban’ın kuzeyde güçlü olduğu yerlerden biriydi. Taliban güçleri 2015 ve 2016’da da kenti ele geçirmiş, ancak uzun bir süre tutunamamıştı.
Evlerinden olmuş çocuklar, Asadabad’daki bir okulda, yerlerde uyumak zorunda kaldı.
Afgan askeri yetkililer Taliban’a bağlı militanların öldürüldüğünü söylerken, ABD ise Taliban mevzilerine yönelik hava saldırılarını yoğunlaştırdı.
Ancak Taliban, hava saldırılarının Leşker Gah şehrinde iki hastaneyi ve bir okulu vurduğunu açıkladı. Her iki iddia da bağımsız kaynaklardan doğrulanmadı.
Afganistan’daki ABD büyükelçiliği Taliban’ın “Afgan şehirlerine yönelik şiddetli saldırılarını” kınadı.
Büyükelçilik tarafından yapılan aaçıklamada, “Sivillerin refahını ve haklarını umursamaz bir şekilde hiçe sayıyorlar ve bu ülkenin insani krizini daha da kötüleştirecekler” denildi.
Savaş alanındaki büyük değişiklik
Stratejik şehirlere yönelik gerçekleştirilen bu saldırılar ve şehirlerin düşüşü örneğine rastlanmamış bir durumdu. Ancak yabancı güçlerin Afganistan’dan tamamen geri çekilmesi için ilan edilen son tarih yaklaşıyorken, savaş alanında büyük bir değişiklik de bekleniyordu.
Şimdi Afgan hükümetine bağlı 350 bin kişilik, iyi donanımlı askeri birliklerin, kaybedilen bölgeleri geri alabilmelerini kanıtlama zamanı.
Taliban’ın Kunduz’u elinde tutması zor olabilir ancak örgüt birkaç haftadır İran ve Pakistan ile önemli ticaret merkezlerinin kontrolünü elinde tutmayı da başarabildi.
Taliban tarafından ele geçirilen şehirlerdeki halk ise maddi ve manevi savaşın bedelini ödüyor. Hükümetin şehirleri geri almak başlattığı operasyonlarda, halk korkuyla evlerini terk etmek zorunda kalıyor.
Doha’da ise Taliban ile barış görüşmeleri çıkmaza girdi. Bundan sonra süreç devam eder ve her iki taraf da geçiş hükümeti üzerinde anlaşmaya varırsa, taraflar pastadan büyük payı kapmak ve bunu meşru göstermek için daha geniş alanı kontrol etmeye çalışacak.
ABD ve diğer yabancı güçlerin 20 yılın ardından çekilmeye başlamasıyla ülke genelindeki çatışmalar şiddetlendi.
Taliban güçleri son haftalarda hızla ilerledi. Kırsal kesimlerde geniş toprak kazanımları elde eden Taliban, şu anda önemli kentleri ve kasabaları hedef alıyor.
Cuma günü ülkenin güneybatısındaki Nimroz’un Zaranj kenti Taliban’ın eline geçti. Üzerinden 48 saat geçmeden, Cüzcan bölgesindeki Şibirgan kentini aldılar.
Çatışmalar nedeniyle binlerce sivil evlerinden oldu. Ülkenin kuzey doğusundaki Asadabad kentinde aralarında bebeklerin ve da bulunduğu ailelerin bir okula sığındığı bildirildi.
Gul Naaz adlı bir Afgan sivil AFP’ye yaptığı açıklamada, “Köyümüze çok sayıda bomba düştü. Taliban gelip, her şeyi yok etti. Çaresiz kaldık ve evlerimizi terk ettik. Çocuklarımız ve biz yerlerde uyuyoruz” dedi.
Bir başka sivil ise “Ateş açıldı. 7 yaşındaki kızım çatışma sırasında dışarı çıktı ve kayboldu. Öldü mü, yaşıyor mu bilmiyorum” diye konuştu.
BBC Türkçe