Dün saat 12.49’da Marmara Denizi’nde Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem ve artçı sarsıntılar nedeniyle çoğu İstanbullu geceyi sokakta geçirdi.
Android telefonların deprem uyarı sistemi, kullanıcılarına yaklaşık bir dakika önce depremin haberini verdi.
Iphone telefonlarda da çeşitli uygulamalar depremi önceden bildirirken, uyarı sisteminin nasıl çalıştığı merak konusu oldu.
İşleyişi nasıl?
Depremler, P-dalgası ve S-dalgası olarak iki tür dalga yayar. İlk yayılan P-dalgası, daha hızlı ama daha az zararlıdır. S-dalgası ise yavaş ama yıkıcıdır.
Yer altına yerleştirilen sismometreler, P-dalgasını algıladığında, depremin büyüklüğünü ve merkez üssünü hızla hesaplar. Tüm bu işlemler 1-3 saniye içinde tamamlanır.
Bu sistem, mesafe ve derinliğe bağlı olarak deprem dalgalarının ulaşmasından saniyeler veya onlarca saniye önce uyarı verebilir.
Uyarı telefonlara nasıl iletiliyor?
Hücresel şebeke üzerinden
Operatörler AFAD gibi kurumlardan gelen uyarıyı Cell Broadcast teknolojisiyle tüm baz istasyonlarına yayınlar. GSM/4G/5G ağlarındaki tüm cihazlara aynı anda iletilir. SIM kart olmasa dahi baz istasyonunun menzilindeki tüm cihazlar bu uyarıyı alabilir.
İnternet tabanlı uyarılar
Google’ın Android Deprem Uyarı Sistemi, Android cihazların ivmeölçer (accelerometer) sensörünü kullanır. Bir cihaz sarsıntı algılarsa, Google’ın sunucularına bilgi gönderir ve algoritma bu veriyi diğer cihazlardan gelenlerle karşılaştırarak depremi doğrular.Uyarı, konuma bağlı olarak depremden 10-60 saniye önce gönderilebilir.
Merkez üssüne yakınlaştıkça uyarı alma ihtimali düşüyor
Depremin merkez üssüne uzak kullanıcılar uzun süre önce bildirim alırken, merkez üssüne 50 km’den yakın kişiler için uyarı çok geç gelebilir veya hiç gelmeyebilir.
Sistemin hata payı
Küçük sarsıntılar veya inşaat patlamaları yanlış alarm tetikleyebilir. Baz istasyonlarındaki olası bir arıza veya yoğunluk uyarıyı geciktirebilir. Ancak bunlar çok nadir durumlardır.
Nasıl aktif edilir?
- Android: Ayarlar > Güvenlik ve Acil Durum > Kablosuz Acil Uyarılar.
- iPhone: Ayarlar > Bildirimler > Kamu Uyarıları.