Gürcistan’da muhaliflerin karşıt görüşleri bastırmak için kullanılacağı gerekçesiyle karşı çıktığı “yabancı etki” yasa tasarısı parlamentoda kabul edildi.
Gürcü parlamenterler 30’a karşı 84 kabul oyuyla tasarıyı onayladı.
Cumhurbaşkanı Salome Zurabiçlivi, yasayı veto edeceğini söyledi, ancak iktidarın kontrolündeki parlamento, yasayı bir kez daha kabul edip, cumhurbaşkanının vetosunu aşabiliyor.
Başkent Tiflis’te yasaya karşı protestolar sürerken, hükümet halkın çoğunun yasa tasarısını desteklediğini savunuyor.
Gürcistan’ın Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazandığı 1991’den bu yana tarihindeki en büyük protestolardan birine sebep olan tasarı, Pazartesi günü parlamentoda son kez görüşülmüş ve Adalet Komisyonu tarafından kabul edilmişti.
Gürcistan Başbakanı İrakli Kobahidze tasarıyı yasalaştırma sözü verdi.
Tasarı ne öngörüyor?
Muhaliflerin “Rus yasası” diyerek eleştirdiği yasa tasarısı, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurt dışından alan kurumların “yabancı etki ajanı” olarak kaydedilmesini öngörüyor.
İktidardaki Gürcü Rüyası Partisi, yasanın STK’ların finansmanına şeffaflık getirmek ve ülkeyi dış etkilerden korumak için gerekli olduğunu savunuyor.
Kremlin Sarayı da Gürcistan hükümetinin engelleme çabalarına rağmen, yabancı ülkelerin ülkenin iç işlerine karışmaya çalıştığını savundu.
Muhalefet tasarıya neden karşı çıkıyor?
Muhalefet partileri tasarıyı “Rus tipi yasa” olarak nitelendirirken, bağımsız medya kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin bu yasa aracılığıyla yaftalanarak susturulmaya çalışılacağını savunuyor.
2023 sonunda Gürcistan’a “aday ülke” statüsü veren Avrupa Birliği (AB) de yasa tasarısının AB değerleriyle bağdaşmadığı uyarısını yapmıştı.
Benzer bir “yabancı ajan” düzenlemesi Rusya’da 2012 yılında yasalaşmıştı.
Yıllar içerisinde Batı’dan fon alan sivil toplum örgütleri ile medya bu yasa kapsamında hedef alındı.
BBC’ye konuşan ve tasarıyı protesto eden bir öğrenci, “Rus yasasını protesto ediyoruz çünkü bizim evimiz Avrupa, Avrupa’yı istiyoruz. Bu hepimizin seçimi ve gecelerimizi burada geçiriyoruz. Yorgunuz ama hala savaşıyoruz. Ve Avrupa’ya ulaşmamızın tek yolu da bu bence” dedi.
Gürcistan’ın AB adaylığını etkiler mi?
Gürcistan AB’ye ilk kez 2022 yılında adaylık başvurusunda bulundu.
AB Aralık ayında Gürcistan’a adaylık statüsü verdi, ancak yasa tasarısının üyelik sürecini riske atabileceği konusunda uyarıda bulundu.
AB yetkilileri geçen ay, “Tasarının yasalaşması sivil toplumu ve basın özgürlüğünü sınırlayacak, ifade özgürlüğünü de kısıtlayabilir ve Gürcistan halkına fayda sağlayan kuruluşları haksızca damgalayabilir” açıklamasını yaptı.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gürcü halkının “Avrupalı bir gelecek” istediğini söyledi ve yasa koyucuları “Avrupa yolunda ilerlemeye” çağırdı.
Protestolarda neler yaşandı?
Tasarıya karşı çıkanlar protestolarını bir aydır sürdürüyor.
Salı günü de muhalifler parlamento binası önünde bir araya geldi ve polisle çatışmalar çıktığı kaydedildi.
Rusya’nın resmi TASS haber ajansının Gürcistan İçişleri Bakanlığı’na dayandırdığı habere göre, protestolarda 20 kişi tutuklandı. Bunlar arasında ABD uyruklu iki kişi ve bir Rus yer alıyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) geçen hafta protestoculara yönelik muameleden “derin rahatsızlık duyduğunu” belirtmiş ve “taciz ve fiziksel saldırı” haberleri hakkında bağımsız bir soruşturma yapılması çağrısında bulunmuştu