ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Çin’e ait bir balonun, ABD hava sahasına girip, askeri sahaları gözetlediği iddiasının gündeme gelmesinden sonra, bu haftasonu Çin’e yapacağı ziyareti erteledi.
Amerikan ABC News kanalı, ABD’li bir yetkiliye dayandırdığı haberinde, Blinken’ın ziyareti iptal ederek gerilimi artırmak istemediğini, ancak aynı zamanda Çinli yetkililerle görüşmelerine bu olayın hakim olmasını da tercih etmediğini belirtti.
Çin yönetimi de balonun, “bilimsel ve meteorolojik” amaçla uçurulan bir araç olduğunu ve Amerikan hava sahasına girmiş olmasının “üzüntü yarattığını” açıkladı.
Açıklamada “Çin’e ait hava aracı batıya esen rüzgarlar ve kontrol imkanının kısıtlı olması nedeniyle, balon planlanan güzergahın dışına çıktı” ifadeleri yer aldı.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada ayrıca, “bu beklenmedik durumun uygun bir şekilde ele alınması için ABD’yle temasın süreceği” kaydedildi.
Amerikan Savunma Bakanlığı (Pentagon), son birkaç gündür ülke üzerinde yüksekten uçan ve önemli askeri sahaları gözetliyor gibi görünen şüpheli bir “Çin gözetleme balonunu” izlediklerini duyurmuştu.
Üst düzey bir savunma yetkilisi gazetecilere yaptığı açıklamada, Başkan Joe Biden’ın talebi üzerine Savunma Bakanı Lloyd Austin ve üst düzey askeri yetkililerin balonu düşürmeyi düşündüklerini, ancak enkazının yerdeki çok sayıda insanı tehlikeye atacağı için vazgeçtiklerini söylemişti.
Pentagon yetkilisi, balonun hassas hava üslerinin ve yer altı sığınaklarında nükleer füzelerin olduğu ABD’nin kuzeybatısında uçtuğunu kaydetmişti.
İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan yetkili, “Açıkçası, balon gözetleme amaçlı ve uçuş güzergahı bir dizi hassas bölgeye taşıyor” dedi.
Pentagon, balonun Çin’e ait olduğundan emin olduğunu kaydediyor.
Fakat Pentagon balonun önemli bir istihbarat tehdidi oluşturduğunu düşünmüyor.
Söz konusu yetkili, “İstihbarat toplama açısından bu balonun sınırlı katma değere sahip olduğunu değerlendiriyoruz” dedi.
Yetkili, balonun ABD hava sahasına “birkaç gün önce” girdiğini belirterek, ABD istihbaratının balonu bundan çok daha önce izlediğini de sözlerine ekledi.
Biden’ın gereğinin yapılması talimatı vermesi üzerine Çarşamba günü Filipinler’de bulunan Bakan Austin, üst düzey Pentagon yetkilileriyle görüşmeler yaptı.
Tartışmalar sürerken, Montana’nın üzerindeyken balonu incelemek için savaş uçakları uçuruldu.
Ancak yetkili, Pentagon’un “olası enkaz nedeniyle yerdeki insanların güvenliği riske girebileceğinden eyleme geçmemeye” karar verdiğini söyledi.
Pentagon sözcüsü Pat Ryder, balonun hâlâ ABD hava sahasında izlendiğini doğruladı.
Ryder yaptığı açıklamada, “Balon şu anda ticari hava trafiğinin çok üzerinde bir irtifada seyahat ediyor. Yerdeki insanlar için askeri veya fiziksel bir tehdit oluşturmuyor” dedi.
Çin, geçmişte de ABD üzerine gözetleme balonları göndermişti.
Ancak üst düzey savunma yetkilisi, bunun ABD hava sahasında öncekilere göre çok daha uzun süre kaldığını belirtti.
Yetkili, “Yine de yabancı istihbaratın hassas bilgileri toplamasını engellemek için adımlar atıyoruz” dedi.
Haber, CIA Başkanı William Burns’ün Washington’daki Georgetown Üniversitesi’ndeki bir etkinlikte, Çin’i şu anda ABD’nin karşı karşıya olduğu “en büyük jeopolitik zorluk” olarak nitelendirdiği sırada duyuldu.
Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan Çin ve ABD ilişkileri, son zamanlarda Tayvan, Çin’in insan hakları sicili ve Güney Çin Denizi’ndeki askeri faaliyetleri nedeniyle gerilmişti.