Avrupa Birliği’nin (AB) gündeminde Afganistan’dan çekilme süreci ve tahliyeler var. Birliğin Afganistan konusunda ABD’den bağımsız hareket edemediği ve tahliyeler konusunda başarısız olduğu eleştirileri tartışılıyor.
AB dışişleri ve savunma bakanları bugün Slovenya’da bir araya gelerek Afganistan’daki son gelişmeleri görüşecek. Dışişleri bakanları Taliban’a karşı nasıl bir tavır takınılacağı ve askerlerin çekilmesi sonrasında Afganistan’da korunmaya ihtiyaç duyanlara destek sunulacağı konularını ele alacak. Savunma bakanları içinse Batı’nın desteklediği hükümetin devrilmesinden hangi askeri derslerin çıkarılacağı konusu ağırlığı oluşturacak.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Afganistan hezimeti”nin özellikle AB’nin askeri açıdan bağımız olması gerektiğini gösterdiği görüşünde. Borrell New York Times’e yazdığı makalade yeni bir askeri müdahale birliği oluşturulması konusunda tartışma yürütülmesini istedi. Böylesi bir askeri birliğin örneğin ABD’nin Kabil havalimanından çekilmesi sonrasında havalimanın faaliyetlerine devam etmesi ve tahliye uçuşlarında kullanılabileeğini dile getirdi.
“AB ABD’ye bağımlı” eleştirisi
Borrell, “Bir Avrupalılar kendimizi ABD’nin kararlarına bağımlı bir durumda bulduk” diyerek AB’nin içinde bulunduğu durumu eleştirdi. AB üst düzey yetkilisi yazısında çekilme tarihini ABD’nin belirlediğini hatırlatarak, bu bağımlılık durumunun üst düzey AB yöneticileri için bir uyanma sinyali olması gerektiğini söyledi. Borrell, “Stratejik olarak daha bağımsız ve askeri olarak da daha fazla hareket kabiliyetine sahip bir AB, Avrupa’nın komşuları ve daha uzağındaki zorluklarla daha iyi başa çıkabilir” ifadesini paylaştı.
Taliban’la diyaloğu da savunan Borrell, “Çin, Rusya ve İran bölgede daha fazla etkiye sahip olacaktır. Pakistan, Hindistan, Türkiye ve Körfez’de monarşiyle yönetilen ülkeler, hepsi yeni bir pozisyon belirleyeceklerdir” dedi.
İngiltere’de hükümete “tahliyelerde kaos yaşandı” eleştirisi
Afganistan’daki tahliyeler konusunda başarısız olmakla suçlanan İngiltere’de tartışmalar sürerken. Dışişleri Bakanı Dominic Raab, Afganistan’ın komşularını ziyaret edecek. Dışişleri Komisyonu’nu bilgilendiren Raab, Afganistan’daki İngilizler ile korunmaya ihtiyaç duyan Afganların ülkeden tahliye edilmesi için Taliban’la görüşmeler yapıldığını söyledi. İngiltere’den üst düzey diplomat Simon Gass’ın Taliban temsilcileri ile görüşmek üzere Doha’ya gittiği belirtildi. İngiltere’de hükümet tahliye işleminin kaos halinde yapıldığı gerekçesiyle eleştiriliyor. Raab Taliban’ın Kabil’i ele geçirmesinin ardından tatilini hemen yarıda kesmediği için eleştirilmişti.
Europol’den AB’ye “başarısız olduk” suçlaması
AB polis teşkilatı Europol’ün eski bir yöneticisi AB’yi Afganistan’daki yerel personeli kurtarma konusuda “başarısız” olmakla suçladı. Eski Europol Afganistan Personel ve İdari Şefi Andrea Thies Augsburger Allgemeine gazetesine verdiği demeçte, “Afganistan’daki yerel personel için harekete geçemiyoruz çünkü vize veremiyoruz” dedi.
Afganistan’da halihazırda 60-80 eski Europol çalışanı Afganın bulunduğunu söyleyen Thies, bu kişilerin şu ana dek AB’den Avrupa’ya getirilme onayı ya da her hangi bir destek almadıklarını söyledi. Thies “Bu insanları yalnız bırakamayız. AB Afgan çalışanları için de sorumluluk taşıyor” dedi.
Thies eski bir başsavcı ve Europol eğitmeninin Hollanda hükümetine baskı yapması sonucu Hollanda’nın AB’ye çalışan 35 Afganı aldığını söyleyerek Taliban’ın Kabil’i alması öncesinde Europol’ün yerel çalışanlarla birlikte Ağustos başına dek Kabil’de yaşayan ve tehlikede olan 131 kişinin adının yer aldığı bir liste oluşturduğunu hatırlattı.