Anayasa Mahkemesi (AYM), İçişleri Bakanlığı’nın evlilik dışı birliktelikleri ‘ahlak dışı’ olarak nitelendirmesini Anayasa’ya aykırı buldu.
Bugünkü (17 Haziran) Resmî Gazete’de yer alan karar, 13 yıldır Türkiye’de yaşayan bir Rus vatandaşının başvurusu üzerine alındı.
Özel hayatın gizliliğini korumak için adı A.S. olarak kısaltılan başvurucu, 2016 yılında konut aldıktan sonra Türk vatandaşlığına geçmek istedi.
Fakat İçişleri Bakanlığı, söz konusu kişinin yönetmelikte aranan “iyi ahlak sahibi olma” niteliğine uymadığına karar vererek başvuruyu reddetti. Buna gerekçe olarak “yaşantısının Türk örf ve adetlerine uygun olmaması” gösterildi.
Bunun üzerine 2017’de dava açan A.S., iyi ahlak sahibi olmadığını gösteren hiçbir bilgi veya belge olmadığını, vatandaşlık başvurusunun gerekçesiz olarak reddedildiğini belirtti.
Başvuruyu değerlendiren Ankara 9. İdare Mahkemesi 2018’de “yaşadığı evlilik dışı birlikteliğin anayasal koruma altında olan aile kurumunu zedeleyici ve Türk toplumunun milli ve manevi değerlerine aykırı olması” nedeniyle A.S.’nin “iyi ahlak sahibi olmadığına” karar verdi.
Bunun üzerine bölge İdare Mahkemesi’ne giden A.S.’nin itirazı burada da sonuç vermedi.
A.S. son olarak aynı yıl Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Dört yıl sonra karar veren AYM, mevzuatta aranan “iyi ahlak sahibi olma” şartının soyut bir içeriğe sahip olduğunu, bu yüzden her başvurucu için somut verilerle ortaya konması gerektiğini belirtti.
İdare Mahkemesi’nin tek gerekçe olarak 13 yıllık evlilik dışı birliktelik yaşamasını gösterdiğini hatırlatan AYM, mahkemenin başka bir araştırma yapmadan karar verdiğini açıkladı ve “vatandaşlık talebinin reddedilmesiyle ortaya çıkan özel hayata saygı hakkına yönelik müdahalenin ilgili ve yeterli bir gerekçe içermediği ve bu bağlamda demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır” ifadelerini kullandı.
AYM, bunun Anayasa’nın 20. maddesiyle güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlali olduğuna hükmetti.