Rishi Sunak, İngiltere’nin ilk beyaz olmayan ve Hindu başbakanı oldu. Bu durum ülkenin çokkültürlü ve çokinançlı bir toplum olarak geldiği yer itibariyle oldukça önemli bir mihenk taşı.
İçişleri Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı da dahil olmak üzere üst düzey devlet görevliliğine atanan beyaz olmayan politikacılarda eskiye nazaran belirgin bir artış olmasına rağmen, Birleşik Krallık’ın daha önce hiç beyaz olmayan bir başbakanıolmamıştı.
Kimlik ve etnisite gibi meseleleri çalışan British Future’dan Sunder Katwala, bu yaşananın “on veya yirmi yıl önce bile mümkün olmayacak tarihi bir an” olduğunu söylüyor:
“Sunak’ın başbakan olması Britanya’daki en yüksek makamlardaki kamu hizmetlerinin farklı etnik kökenlerden gelen yurttaşlara açık olduğunu gösteriyor. Bu durum, Rishi Sunak’ın Muhafazakar siyasetini paylaşmayanlar da dahil olmak üzere birçok Asya kökenli Britanyalı için bir gurur kaynağı.”
Sunak, inancı hakkında açık bir şekilde nadiren konuşmasına rağmen, dini pratikleri yapan bir Hindu. Dünya çapında milyonlarca Hindu, Sih ve Jain tarafından kutlanan bir festival olan Diwali’de İngiltere’nin bir sonraki lideri oldu.
İki yıl önce Covid kısıtlamalarının yürürlükte olduğu bir zamanda Sunak, Downing Street 11 No’lu kapının eşiğinde Diwali için mum yakmıştı ve şöyle demişti:
“Downing Street‘in merdivenlerinde bunu yapabilmem en gurur duyduğum anlardan biriydi. Hatta son iki yıldır yaptığım işte en gurur duyduğum anlarından biriydi. İnancım bana güç ve bir amaç veriyor. Bu aynı zamanda benim kim olduğumu hatırlatıyor.”
2017 genel seçimlerinden sonra, kutsal Hindu metni Bhagavad Gita üzerine parlamentoda yemin etmişti.
Geçen hafta İçişleri Bakanı olan Grant Shapps, Sunak’ın İngiltere’nin ilk beyaz olmayan başbakanı olmasının önemini yeterince takdir etmedi.
BBC Radio’daki Today programına verdiği demeçte, “Sunak’ın atanması ülke için önemli bir an fakat diğer açılardan dikkate değer bir şey değil. Birleşik Krallık’ın en güzel yanlarından biri bizlerin zaten anlaşabiliyor olması” dedi.
Ancak Bristol Üniversitesi’nde sosyoloji ve siyaset bilimi profesörü olan Tarık Modood aynı fikirde değil:
“Siyasi görüşü ne olursa olsun, Sunak’ın başbakan olması çokkültürcülük ve ırk eşitliği açısından tarihi bir an teşkil etmektedir. Bu, insanların tahmin edebileceğinden çok daha erken gerçekleşti. İlk etnik azınlık başbakanın bir Tory olacağını kimse tahmin edemezdi.”
David Cameron’ın partiyi modernize etmesinden bu yana Muhafazakar partideki etnik azınlık temsili önemli ölçüde arttı ancak etnik azınlıkların büyük bir çoğunluğu İşçi Partisi’ne oy vermeye devam ediyor.
Nottingham Üniversitesi’nde İngiliz siyaseti alanında akademisyen olan Neema Begum da “Geldiğimiz noktada etnik azınlık temsilinin siyasette ne kadar ilerlediğine şahit oluyoruz” diyor ama ardından ekliyor:
“Sırf Başbakan oldu diye Sunak bütün etnik azınlıklar için mutlak surette bir sevinç kaynağı değil. Sunak’ın Başbakan oluşu halihazırda devam eden ırkçılığın varlığını reddetmek ya da barınma, sağlık ve eğitimde sistemik bir biçimde vuku bulan ırksal eşitsizlikler olduğu gerçeğini gizlemek için kullanılmamalıdır.”
Liz Truss’un kabinesinde beyaz olmayan beş farklı insan vardı: James Cleverly, Nadhim Zahawi, Alok Sharma, Kemi Badenoch ve Ranil Jayawardena.
Sunak’ın ebeveynleri Hint kökenli. Babası Yashvir Kenya doğumlu, annesi Usha ise Tanzanya’da doğmuş. Aile, 1960’larda İngiltere’ye göç etmiş.
Priti Patel, Braverman, Cleverly ve Kwarteng de dahil olmak üzere diğer üst düzey Muhafazakar milletvekillerinin aileleri de Doğu ve Batı Afrika’dan İngiltere’ye göç aracılığıyla geldiler.
Sunak, favori içeceği olan Coca-Cola da göz önüne alındığında muhtemelen David Lloyd George’dan bu yana İngiltere’nin ilk teetotal başbakanı olacak.
Hinduizm’de alkol konusunda net bir yasak bulunmasa da birçok Hindu içki tüketmemeyi tercih ediyor.
Çeviri: Hasan Ayer