Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD'nin Suriye rejimine ait hava üssünü vurması nedeniyle acil toplandı. BMGK'yı acil toplantıya çağıran Bolivya, ABD'yi "tek taraflı bir eylemde bulunarak uluslararası hukuku ihlâl etmekle" suçladı.
Toplantı öncesi gazetecilere açıklama yapan Bolivya'nın BM Daimi Temsilcisi Sacha Sergio Llorentty Soliz, "Dün yaşananlar BM Şartı'nı ihlâl ediyor çünkü tek taraflı eylemler BM Şartı'nda yasaklanmıştır. Çok taraflılığı savunmamız gerektiğine inanıyoruz"dedi.
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft ise, ABD'nin Suriye'ye askeri müdahalesinin "makûl" olduğu değerlendirmesini yaptı ve Birleşik Krallığın ABD'yi desteklediğini dile getirdi.
Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Francois Delattre de, Suriye'deki kimyasal saldırının uluslararası normları ve hukuku ihlâl ettiğini belirterek, ABD'nin askeri müdahalesinin meşru olduğunu kaydetti.
Delattre, "Umarız bu gelişmeler oyunu değiştiricek etki yapacaktır" diye konuştu.
Haley: Daha fazlasını yapmaya hazırız
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley operasyonla ilgili Konsey'de yaptığı konuşmada, Esed rejiminin 6 yıl boyunca yüzbinlerce kişiyi öldürdüğünü, milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden olduğunu, uluslararası hukuku ve BMGK kararlarını ihlâl ettiğini söyledi.
BM raporlarının Suriye reijiminin kendi halkına karşı birçok kez kimyasal silah kullandığını ortaya koyduğunu hatırlatan Haley şöyle konuştu:
"Esed, Rusya'nın desteğini alacağını ve sorumlu tutulmayacağını bildiği için kimyasal saldırılar düzenlemeye devam etti ama bu dün gece değişti. Kimyasal silahlar kullanıldığında ABD artık buna seyirci kalmayacak. Ölümcül kimyasal silahların yayılmasını ve kullanılmasını önlemek, ABD'nin ulusal güvenliği için hayati önem taşıyor."
Artık yeter demenin ve harekete geçmenin zamanı geldiğini ifade eden Haley, "Dün gece çok ölçülü bir adım attık, daha fazlasını yapmaya hazırız ama umuyoruz gerek kalmaz" dedi.
Delattre: Esed'i caydırmak için gerekliydi
Fransa'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Francois Delattre ise, Esed'in bedeli ne olursa olsun kendisine karşı çıkanları yok etmeye çalıştığını söyledi.
ABD'nin askeri müdahalesinin meşru olduğu değerlendirmesini yapan Delattre, "Müdahale Esed'i caydırmak için gerekliydi" dedi.
Rycroft: Rusya savaş suçlusunu desteklemenin…
İngiltere'nin BM Daimi Temsilcisi Matthew Rycroft de, Beşşar Esed'in İdlib'de "vahşetin tanımını yeniden yapabileceğini gösterdiğini" belirterek, "İngiltere ABD'nin hava saldırısını destekliyor çünkü savaş suçlarının sonuçları olur" ifadelerini kullandı.
"Esed tüm zamanların en büyük savaş suçlusudur" ifadesini kullanan Rycroft, ABD'nin hava saldırısının işlenen suçlarla orantılı olduğunu savundu.
Esed rejimine destek veren Rusya'yı da eleştiren Rycroft, "Rusya belki savaş suçlusunu desteklemenin sonuçları hakkında ciddi bir ders aldı: aşağılanma" diye konuştu.
Rusya'nın "Esed'in hayâl edebileceği her şeyi" verdiğini anlatan Rycroft, Esed'in de bunun karşılığında daha fazla savaş suçu işlediğini dile getirdi.
Rycroft, Rusya'yı "başarısız" olan stratejisinden vazgeçmeye de çağırarak Rusya'nın BMGK'daki her vetosunun Suriye halkının daha fazla acılar çekmesine neden olduğunu söyledi.
Kendisinden önce söz alan Bolivya temsilcisine de ABD'nin operasyonuna Esed'in sivil katliamlarından daha fazla tepki gösterdiği eleştirisi getiren Rycroft, "BM Şartı'nı bu kadar önemsiyorsanız uluslararası hukuku defalarca ihlâl eden diktatörü niye koruyorsunuz?" diye sordu.
Bolivya'nın BM Daimi Temsilcisi Sacha Sergio Llorentty Soliz konuşmasında, ABD'nin operasyonunun uluslararası hukuk ve BM Şartı'nın ihlâli olduğunu savunmuştu.
Safronkov: Saldırının bölge halkı için korkunç sonuçları olabilir
Rusya'nın BM Daimi Temsilci Yardımcısı Vladimir Safronkov ise konuşmasında, ABD'nin askeri operasyonunu "uluslararası hukukun açık ihlâli ve saldırı" olarak nitelendirdi.
"ABD'nin gayrimeşru eylemini kınıyoruz." diyen Safronkov, "Bu eylemin bölgesel ve uluslararası istikrara yönelik ciddi sonuçları olabilir" ifadesini kullandı.
ABD'nin kimyasal silah saldırısı konusunda "masumiyet karinesini" gözardı ettiğini de kaydeden Safronkov, "Kendi yolunuza gittiğinizde bunun bölge halkı için korkunç sonuçları olabilir" diye konuştu.
Safronkov ABD'nin saldırısının "terörizmi güçlendirdiğini" de savunarak, "Tekrar tekrar söylüyorum: Suriye silahlı kuvvetleri ülkede terörizmle savaşan ana kuruluştur. Teröristlerle kim savaşacak? Bu yasa dışı silahlı gruplar mı?" diye sordu.
Saldırının "teröristlere moral verdiğini" de savunan Safronkov, bunun Cenevre'deki diplomatik sürece de zarar verdiğini iddia etti.
ABD'nin Suriye'de rejime ait askeri üsse yönelik saldırısının ardından Rusya Federasyon Konseyi Savunma Komitesi Başkanı Viktor Ozerov, BMGK'yı toplantıya çağıracaklarını açıklamıştı.
Öte yandan İdlib'deki kimyasal silah saldırısına ilişkin hazırlanan üç ayrı BMGK karar tasarısının müzakereleri de devam ediyor.
ABD, İngiltere ve Fransa bir tasarı hazırlamış ardından da Rusya karşı tasarı hazırlayarak üyelere sunmuştu.
Arayı bulmak isteyen BMGK'nın 10 geçici üyesi ise üçüncü bir tasarı hazırlayarak üyelere dağıtmıştı. Bu tasarıların oylama için Konsey'e getirilip getirilmeyeceği henüz açıklanmadı.
Kaynak: AA, Reuters