İngiltere'de 15 Haziran 2009'da kurulan ve Irak işgâlini soruşturan komisyon, son raporunu dün açıkladı. 2,5 milyondan fazla kelimeden oluşan rapor, Irak işgâli öncesinde ve işgâl sırasında yaşananlarda İngiltere'nin ve Tony Blair liderliğindeki dönemin hükümetin yaptıklarının meşruiyetini bulmayı amaçlıyordu.
Komisyon Başkanı John Chilcot düzenlediği basın toplantısında raporda öne çıkan bulguları açıkladı. Chilcot, "Vardığımız sonuç İngiltere'nin 2003'teki Irak işgâline tüm barışçıl seçenekleri tüketmeden katılmayı seçti. Askeri harekât son çare değildi" dedi. Chilcot, daha sonraki yıllarda bir askeri harekâta ihtiyaç duyulmasının ihtimâl dahilinde olmasına rağmen 2003 yılında Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in 'yakın' bir tehdit oluşturmadığını ve o dönemde Irak'ı işgâl etmeye gerek olmadığını belirtti. Chilcot, Irak'ın sahip olduğu söylenen kitle imha silahlarının İngiltere'ye yönelik tehdidi hakkındaki muhakemelerin gerekçesiz bir kesinlikle ilgililere aktarıldığını açıkladı.
"Planlama tamamıyla yetersiz"
Chilcot, Tony Blair hükümetinin işgâlin sonuçlarını küçümsediğini, işgâl sonrası planlamanın ise "tamamıyla" yetersiz olduğunu ifade etti. Raporda İngiltere'nin Irak işgâline katılımı için kullandığı yasal dayanağın "yeterlilikten uzak" olduğu belirtilirken, dönemin başbakanı Blair'in askeri harekât sonrasında El Kaide'nin İngiltere'ye yönelik tehdidinin artacağı yönünde uyarıldığına da yer verildi.
Chilcot, Tony Blair'in savaş sonrasında "İşgâl sonrasındaki sorunları önceden bilmek mümkün değildi" şeklindeki görüşünün de reddedildiğini; işgâlden sonra ortaya karşılaşılan sorunların öngörüldüğünü söyledi. Komisyon başkanı Chilcot, Blair'in ABD'nin Irak hakkındaki kararlarını etkileme kabiliyetini de gözünde büyüttüğünü belirtti.
Chilcot, İngiltere'nin Irak'taki askeri harekâtı başarıdan uzak bir şekilde sona erdiğini belirterek, "Rapor, çok kötü giden bir askeri müdahalenin anlatımıdır" dedi.
Kaynak: Al Jazeera, Reuters