ABD Başkanı Trump Cumartesi günü, eski avukatını cezaevine gönderen ve yenisi hakkında soruşturma yürütmekte olan Manhattan savcısı Geoffrey S. Berman’ı görevden aldı. Bu hareket, Başkan’ın, bağımsız tavır almaları yeniden seçilmesine tehdit oluşturabilecek yöneticilere karşı olağandışı bir temizliğe giriştiği yolundaki eleştirileri arttırdı. Şimdilik yerine, Berman’ın kendisinin seçtiği ve yönetimin istediği kişi olmayan yardımcısı geçti.
Berman’ın ani kovulması, Trump’ın seçim kampanyasını aylar sonraki ilk mitingle canlandırmaya çalıştığı sırada ve eski ulusal güvenlik danışmanının, Başkan’ın ‘günlük rutininin bir parçası olarak adaleti engellemek’le uğraştığı yolundaki yeni iddialarından birkaç gün sonra gerçekleşti.
2018’den beri görevde olan Berman, Başsavcı William P. Barr’ın Cuma gecesi geç vakit yerine Borsa ve Kambiyo Komisyonu Başkanı Jay Clayton’ın getirileceğini açıklamasından sonra görevi bırakmayı reddetmişti. Trump’la dost olan Clayton, konuyu bilen iki kişiye göre, daha geçen haftasonu Başkan’la golf oynadı.
Berman’ın açıklaması üzerine Barr, Adalet Bakanlığı adına gönderilen bir mektupla Berman’a, Trump tarafından görevden alındığını ve yerine geçici olarak baş yardımcısı Audrey Strauss’un atandığını bildirdi. Mektupta, “İstifa etmeye niyetiniz olmadığını açıkladığınız için, Başkan’dan sizi bugün itibariyle görevden almasını istedim ve bunu yaptı,” deniyor. Strauss’un atanmasıyla yumuşadığı anlaşılan Berman, onun yönetiminde savcılığın saygınlık ve bağımsızlık geleneğini korumaya devam edeceğini söyleyerek görevi bırakmayı kabul etti.
Cumartesi günkü anbean gelişen olaylar Beyaz Saray ile Berman’ın ofisi arasında uzun zamandır varolan gerginliğin doruk noktasını oluşturuyordu. Söz konusu ofis son üç yıl boyunca Trump’ı ve en yakınındakileri huzursuz eden ve öfkelendiren bir dizi dava ile uğraşmıştı.
Bunlardan ilki, uzun süredir Trump’ın hukuki işlerini halleden Michael D. Cohen’in 2018’de tutuklanması ve ceza almasıydı. Bunu geçen yıl Halkbank iddianamesinde yer alan politik bağlantı iddiaları izlemiş, en son olarak da Berman, Trump’ın avukatı ve en ateşli destekçilerinden Rudolph W. Giuliani hakkında soruşturma başlatmıştı.
Oklahoma’nın Tulsa şehrinde yapılacak seçim mitingine gitmeden hemen önce Beyaz Saray’ın önünde habercilerle kısaca konuşan Trump, Berman’ın görevden alınmasıyla ilgisi olmadığı konusundaki ısrarını korudu.
Dün (Cumartesi) öğleden sonra, Cumhuriyetçilerin Clayton’ın atanmasını onaylamayacağı anlaşılmaya başladı. Atamanın öndegelen karşıtı Senato Adalet Komisyonu Başkanı ve Trump’ın yakın müttefiki Güney Carolina Cumhuriyetçi Senatörü Graham’dı.
Trump ve Barr’ın ABD’nin en öndegelen savcılık ofisinin başını görevden almasına tam olarak neyin yol açtığı belli değil. Söz konusu ofisin açtığı politik olarak hassas davaların en azından ikisi, Halkbank ve Giuliani davaları devam ediyor.
Öte yandan, bu görevden almanın federal savcıların bağımsızlığını tehdit ettiği kaygıları dile getiriliyor. Neredeyse 10 yıl boyunca Manhattan savcısı olarak görev yapan David Massey’e göre, Manhattan savcılığı ile Adalet Bakanlığı arasında her zaman yetki alanı çatışmaları olmuş, ama, birinin, Başkan’ın avukatını soruştururken aniden görevden alınması modern zamanlarda hiç görülmemiş.
Temsilciler Meclisi Adalet Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Jerrold Nadler, Komite’nin Berman’ın görevden alınmasını, Adalet Bakanlığı’nın usulsüz politik müdahalesini konu alan daha geniş bir araştırma çerçevesinde soruşturacağını açıkladı ve olayın tamamının yozlaşma ve beceriksizlik koktuğunu söyledi.
Trump döneminde Adalet Bakanlığı Manhattan’ın kontrolden çıktığı kanısındaydı. Barr başsavcılığa getirildiğinde, yerel savcılardan sorumlu başsavcı yardımcılığı görevlileri, ondan Manhattan’ın özerklik eğilimini arttırdığına inandıkları Berman’ı dizginlemesini istemişlerdi.
(Kaynak: New York Times)