Seçimlerin ve ekonominin başına Mehmet Şimşek’in geçmesinin ardından ilk Merkez Bankası Para Politikaları Kurulu (PPK) toplantısı 22 Haziran Perşembe günü gerçekleşecek. Karar saat 14.00’te açıklanacak. Bu toplantının bir diğer önemi de, Şahap Kavcıoğlu’nun yerine getirilen Hafize Gaye Erkan’ın TCMB Başkanı olarak katılacağı ilk PPK toplantısı olması.
TCMB’nin faiz kararı öncesinde ulusal ve uluslararası finans kuruluşları, Merkez Bankası’nın açıklayacağı politika faizi oranıyla ilgili tahminlerde bulunuyor. Bu tahminlerin ortak yanı politika faizinin yükseltileceği yönünde; bu yükselişin ne oranda olacağı noktasında ise kuruluşlar farklılaşıyor.
AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının (politika faizi) 1.075 baz puan artırılarak yüzde 19,25’e çekileceğini tahmin ediyor.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’a konuşan ekonomistlerin beklentileri ise yüzde 15 ila yüzde 35 arasında bir faiz artırım kararı gelmesi yönünde.
Uluslararası finans kuruluşlarından bazılarının faiz artış beklentileri ise şöyle:
- Societe Generale Corporate: %15
- Morgan Stanley: %20
- Deutsche Bank: %20
- JPMorgen: %25
- Bank of America: %25
- Goldman: %40
Ekonomistlerin twitter paylaşımlarında da ana gündem TCMB’nin PPK toplantısı…
O paylaşımlardan bazıları şöyle:
Prof. Dr. Ali Hakan Kara:
“Faiz artışı beklentisinin desteğiyle Merkez Bankası son günlerde nette döviz biriktirebilmeye başlamış.”
Prof. Dr. Özgür Demirtaş:
“Bu (faiz beklentisiyle ilgili tahminlerin arasındaki farkın çok olması) aslında kötü bir şey keşke tahminler bu kadar ayrık olmasa. Ülke için en hayırlısı tahmin aralığının küçük olması. 22 Haziran geçtikten sonra tahmin aralığının daha daralacağı kesin.”
Dr. Altuğ Özaslan:
“Bu hafta TCMB PPK toplantısı en önemli gündemimiz, faiz seviyesinin nereye çekileceğini tahmin etmek çok zor çünkü yıllık enf %39.59 ve TCMB beklenti anketine göre 12 ay sonraki beklenen enf %29.84 olduğu bir zeminde %20-25 gibi artışı tahminlerinin matematiksel bir temeli yok. Bu yüzden ben bir tahminde bulunamıyorum ama başka bir konuya dikkat çekeceğim. TTM bazda, bütçe açığı –527 milyar TL (–%2,9 GDP) ve faiz dışı açık ise –100 milyar TL (–%0,6 GDP) seviyesinde. Aradaki fark olan –427 milyar TL ise faize ödendi.
Bütçede faize ödenen toplam tutar 2017 yılından beri yükseliyor ama MK tesis yükümlülüğü doğal olarak bir borç monetizasyonu olduğu için ana para borç enflasyonla korele yükselmesine rağmen toplam faiz giderlerinin ağırlığı % olarak düşüyordu.
Yılın ilk 5 ayında vergi gelirlerindeki artış 490 milyar TL (%55.6). Buna rağmen personel giderleri, SGK devlet primi ve görev zararı kaynaklı cari ve sermaye transferleri çok yüksek seyretmektedir.
Doğal afet ve seçim harcamalarının da etkisiyle yakın dönemde kamu maliyesinin görünümünün daha da bozulması kaçınılmaz. Bu minvalde TCMB’nin faiz artışı sürecinde, MK tesis yükümlülüğü de normalleşme süreci dahilinde kaldırılacaksa TL tahvil faizlerinde sert yükseliş görmemiz kaçınılmaz olacaktır ve doğal olarak kamunun faiz gideri çok sert yükseliş gösterecek.
Son finansal istikrar raporuna göre bankaların sabit faizli TL menkul değerler ort. vadesi 67 ya yükseldi. MK tesis yükümlülüğünün kaldırılması söz konusu olursa, Hazine ile bankalar arasında geçen seneden beri değindiğim borç swap’ı da kaçınılmaz olacaktır, bu sebeple 67 aya kadar yükselmiş ortalama vade düşmek zorunda kalacaktır. Bu da Hazine’nin artan borç stoğunu roll etme sıklığını ve faiz ödemelerini yükseltecektir.
BDDK’nın son TBS Temel Göstergeler raporuna (Mart 2023) göre ise Menkul Kıymetlerin toplam varlıklar içerisindeki payı %17.2 ve TL Menkul kıymetlerin payı ise %10.11 seviyesindedir.
Kısaca, TCMB’nin bu hafta ortodoksumsu bir politikaya dönüşü ve faiz artışı parasal aktarım mekanizması (PAM) üzerinden kamu maliyesini ve bankacılık sektörünün borç monetizasyonu amacıyla kullanılmış bilançosunu da etkileyecektir.”
Kerim Rota:
“Sevgili Altuğ Özaslan TCMB PPK kararının sonuçlarına geniş açıdan bakmış. Yaptığı paylaşımda mükemmel bir şekilde bu haftaki toplantının bir MB faiz kararının çok ötesinde olacağını anlatmış. Bu toplantı sadece yeni ekonomi yönetiminin itibarını değil, kamu maliyesi ve bankacılık sektörünün geleceğini de belirleyecek.