Ana SayfaHaberlerFilistinliler bu seçimi 14 yıl bekledi

Filistinliler bu seçimi 14 yıl bekledi

Filistin’de son seçimler 2006’da yapılmıştı. Katılım yüzde 70’in üzerindeydi, fakat o tarihten sonra bir daha seçim olmadı. Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın 15 Ocak’ta imzaladığı kararname bu sürecin sonunu ilan ediyor: Filistin’de bu yaz üç seçim var. Aposto / Spektrum’dan Deniz Kaptan’ın derlemesini okurlarımızla paylaşıyoruz.

1948’de İsrail devletinin kurulması üzerine oluşturulan Filistin Kurtuluş Hareketi şemsiyesi altındaki iki ayrı örgüt olan El-Fetih ve Hamas, 2021’de seçime gidecek. Planlanan tarihlere göre; 22 Mayıs’ta milletvekili seçimleri, 31 Temmuz’da başkan seçimleri ve son olarak 31 Ağustos’ta Filistin topraklarını uluslararası seviyede temsil eden Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Ulusal Konseyi seçimleri yapılacak.

El-Fetih ve Hamas: 1950’lerde Yaser Arafat tarafından kurulan El-Fetih, iki grup içinde daha seküler ve iki devletli çözüme daha sıcak bakan taraf konumunda. 1964’te kurulan FKÖ’nün de başkanlığını yapan Arafat’ın 2004 yılında vefat etmesiyle, aynı yıl örgütün başkanlığına yakın arkadaşı Mahmud Abbas geçti. Abbas ayrıca 2005 yılından bu yana Arafat’ın yerine Filistin Devlet Başkanlığı görevini sürdürüyor. Filistin Devleti, Batı Şeria bölgesini kontrol ediyor. Hamas ise Şeyh Ahmed Yasin tarafından 1987 yılında Müslüman Kardeşler örgütünün desteği ve FKÖ’nün dindar üyeleri tarafından, militan bir organizasyon olarak kuruldu. İslam’ı daha ön planda tutması ve İsrail devletinin varlığını tanımaması sebebiyle El-Fetih’ten daha radikal bir çizgide ilerleyen organizasyon; İsrail, ABD ve AB tarafından da terör örgütü olarak adlandırılıyor. Hamas bugün İsmail Haniye tarafından yönetiliyor ve Gazze bölgesini kontrol ediyor. Bölgede Katar destekli Hamas’a karşı Mısır ve Suudi Arabistan, Filistin yönetimini destekliyordu. Fakat son dönemde özellikle Mısır ve Suudi Arabistan’ın Katar’a uyguladığı ablukayı kaldırmasıyla üç ülkenin yakınlaşmasının, Filistinliler arasında da birleşmeye yol açtığı gözlemleniyor.

Neler olmuştu? Daha önce 2017 yılında ortak hükümet kurmak amaçlı görüşmelerde bulunan ikili, 2018’de seçim yapılacağını duyurduysa da özellikle Gazze bölgesindeki Hamas’a bağlı grupların silahlarını El-Fetih’e teslim etmesi konusunda anlaşmazlıklar başlamış ve uzlaşıya varılamamıştı. Almanya merkezli Heinrich Böll Stiftung Derneği’nin Ramallah ofisinden Bettina Marx’ın 2017 yılında verdiği röportaja göre El-Fetih ve Hamas arasındaki yakınlaşma, bu dönemde Filistinliler tarafından istenen bir sonuç olsa da pek mümkün görülmüyordu.

Güncel kamuoyu: Filistin araştırma ve anket kurumu Palestinian Survey Research (PSR) tarafından düzenli olarak yapılan anketlerin 15 Aralık 2020 raporuna göre Filistinlilerin %75’i seçim yapılmasını isterken sadece üçte birlik kesim seçime gidileceğini düşünüyor. Ankete göre halkın %52’si yapılan seçimlerin özgür ve tarafsız olmayacağını düşünüyor. Bugünkü koşullar altında gerçekleşen bir seçimde, %38’lik bir dilim El-Fetih’e oy vereceğini, %34’lük dilim ise Hamas’a oy vereceğini söylüyor. Ayrıca 1. ve 2. İntifada’nın lideri olarak kabul edilen El-Fetih üyesi Mervan Barguti veya 2011 yılında Arafat’ı Abbas’ın öldürdüğünü iddia etmesiyle El-Fetih’ten kovulan Muhammed Dahlan’ın bağımsız aday listesi çıkarmaları durumunda özellikle El-Fetih oylarının bölüneceği görülüyor.

Uluslararası arenada seçimler: 24 Eylül 2020’de İstanbul’da bir araya gelen El-Fetih ve Hamas, seçim kararını da bu görüşme sonunda açıkladı ve El-Fetih resmî Twitter hesabından “Türkiye’de El Fetih ve Hamas heyeti” yazısıyla heyetin fotoğrafını paylaştı. Varılan anlaşmayı olumlu karşılayan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “özgür ve tarafsız seçimlerin gerçekleşmesi için Türkiye’nin her türlü desteği sağlamaya hazır olduğunu” belirtti. Filistinlilerin Doğu Kudüs’e gelerek seçme ve seçilme haklarını kullanabilmeleri konusunda hassas olan Filistin yönetimi, İsrail’den konuyla ilgili onay bekliyor. Doğu Kudüs topraklarının İsrail tarafından işgal edildiğini savunan AB, yaptığı açıklamada İsrail otoritelerini, bütün Filistin topraklarında seçimlerin uygulanması için gerekli işlemlerin yapılmasına çağırdı. Diğer yandan, özellikle 2017 yılında ABD Büyükelçiliği’ni Tel Aviv’den Kudüs’e taşımasıyla Filistin yönetimi gündemine oturan Trump’ın yerine gelen Joe Biden’ın başkanlık sürecinin başlangıcına denk gelen seçim kararının, Filistin yönetimi-ABD için daha ılımlı ilişkiler geliştirme ihtimali var.

- Advertisment -