Financial Times, Türk gıda şirketi Yayla Agro’nun satın aldığı 9 bin ton mısırı taşıyan Fedor isimli kargo gemisinin rotasını uydu görüntüleriyle tespit etti. Resmî belgelere göre, Rusya’daki Kavkaz limanından yükleme yapmış olması gereken gemi 12 Haziran’da Kırım’ın Sivastopol limanının tahıl yüklemesi yapılan bölümüne demirliyor. Uydu görüntülerini Ukraynalı aktivistler çekti ve araştırma ekibine yolladı.
Araştırma ekibi henüz bu limandan gemilere tahıl yüklemesi yapılıp yapılmadığını teyit eden somut bir bilgiye ulaşmadı, fakat Rusya’nın bu yolla Ukrayna’dan çaldığı tahılları Türkiye’ye satma olasılığının oldukça yüksek olduğunu belirtti.
Sivastopol limanındaki tahıl yükleme merkezi, ABD tarafından yaptırım kapsamına alınan Rus devlet şirketi United Shipbuilding Corporation’a ait. Limanın özellikle son bir senedir Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna topraklarından çalınan tahılın ve ham maddelerin başka ülkelere pazarlanması için kullanıldığı düşünülüyor.
Financial Times, Sivastopol limanından yük aldığı tespit edilen sekiz gemiden dördünün Suriye’ye, üçünün ise Türkiye’ye doğru yola çıktığını, Suriye’ye giden gemilerin toplam 90 bin, Türkiye’ye giden gemilerin toplam 43 bin ton tahıl taşıdığını belirtiyor.
Fedor gemisinin taşıdığı mısırı satın alan Türk şirketi Yayla iddiaları reddetti ve gemideki tahılın resmî belgelere göre Rusya’da bir limandan geldiğini, bu nedenle yaptırım kapsamında olmadığını açıkladı. Yayla, sözleşmenin Rus tarafını açıklamasa da kendisine ulaşan belgelere göre tahılın gemiye Rusya’da bulunan Kavkaz limanında yüklendiğini de belirtti. Financial Times’a konuşan uzmanlar ise, Rusya’nın Ukrayna’dan çaldığı ürünlerle kendi ürünlerini karıştırdığını kanıtlamanın oldukça zor olduğunu vurguladı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, 2017 yılında yayımladığı bir kararnameyle Kırım’dan gelen gemilerin Türk limanlarına girmesine dair bir yasak koymuş ve böylece Ukrayna’dan çalınan tahılların Türkiye’ye satılması engellenmek istenmişti.
Financial Times, Ukraynalı yetkililerin Türkiye’den araştırmaya konu olan gemilerle ilgili bilgi talebinde bulunduğunu belirtti. Türk yetkililer konuyla ilgili iddialara şöyle cevap verdi: “Gümrük yetkililerimiz gerekli tarama işlemlerini yaptı ve tahılın Rusya’dan geldiğini teyit etti. Rusya’nın verdiği resmî belgelere göre tahılın kaynağı Rusya. Bir tahılın orijinal coğrafi kaynağını tespit etmek neredeyse imkânsız.”
Financial Times haberini, Türk şirketlerinin Rusya’nın son bir senede işgal ettiği Ukrayna topraklarından çaldığı tahılları satın aldığının ortaya çıkması durumunda bu şirketlerin Batı’da yaptırımlara uğrayabileceğini vurgulayarak sonlandırıyor. Financial Times’a göre, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo’nun Türkiye ziyaretinin ana gündem maddelerinden biri de bu tür yaptırım konularında iş birliğini kuvvetlendirmek.