AA’ya konuşan Başbakan Başdanışmanı Murtaza Yetiş, AB Komisyonu tarafından Suriyeliler için Türkiye’ye verilecek 3 milyar euronun nasıl kullanılacağına yönelik çalışmaları anlattı. Avrupa'da Türkiye'ye finansal destek sağlama kararı konusunda bir tereddüt olmadığını belirten Murtaza Yetiş, İtalya’nın Türkiye’ye verilecek bu desteğe yönelik çekince koyduğu iddialarına ilişkin de bu paranın 1 milyar euroluk kısmının üye ülkelerin komisyon bütçesine vereceği ödemelerden karşılandığını ifade etti.
Kalan parayı da komisyon üyesi ülkelerin gelir düzeyi ve nüfusuna göre yapılan bir oranlamayla verileceğini vurgulayan Yetiş, "2 milyarlık havuzun oluşması için bütçe isteniyor ülkelerden. İtalya’nın temel itirazı buraya. Çünkü, İtalya'da ciddi anlamda Suriyeli alan ülkelerden biri" diye konuştu.
3 milyar euronun hangi alanlarda kullanılacağını belirlemek üzere başkanlığını Türk tarafının yaptığı 11 kişiden oluşan ortak bir teknik heyet kurulduğunu hatırlatan Yetiş, heyetin 11 Ocak itibariyle çalışmalara başladığını vurguladı.
Heyetin şu anda Türkiye’nin mevcut ihtiyaç listesini ve eylem planını değerlendirdiğini ifade eden Yetiş, şöyle devam etti:
"Bu teknik heyetin ihtiyaçları belirlemeye ilişkin esas alacağı belge, Suriyeli sığınmacıların ihtiyaçlarını gidermeye yönelik olarak bizim oluşturduğumuz eylem planı olacak. Öncelikle Şubat’ın ortası gibi bir ön rapor çıkarılacak. Bu ön rapor üzerinde 22 Nisan’a kadar çalışılacak. O tarihten sonra bu raporu bir üst komisyon değerlendirecek ve buradan 3 milyar euroluk kaynağın hangi alanlara ve projelere yönelik kullanmasına karar verecek ve ondan sonra da uygulamaya geçilmesini bekliyoruz. Yani, AB hantal bir yapıya sahip. Kendi doğal bürokratik süreçlerinde ısrar ederse Suriyeliler ancak 2016’nın yarısından sonra 3 milyar euroluk fon ile tanışmaya başlar. Aslında, Türkiye’nin zaten belirlediği bir ihtiyaç listesi var. Suriyeli nüfusa dönük yapılacak çalışmalara ilişkin yeterli sayıda proje de var. Fon aktarıldığı takdirde bu projeler hemen sahaya uygulanabilir."
"Para doğrudan ilgili kurumlara gelmiyor, aracı kuruluşlar da maliyeti artırıyor"
AB tarafının fonu doğrudan ilgili kurumlara değil bir takım aracı kuruluşlar üzerinden aktarma eğiliminde olduğunu aktaran Yetiş, bunun süreci uzatan ve maliyeti artıran bir unsur olduğunu belirtti.
Yetiş, bu nedenle AB'nin cebinden çıkacak para 3 milyar Euro olsa da Suriyeliler için harcanacak paranın 3 milyar Euro olamayacağının altını çizdi.
Murtaza Yetiş, "Türkiye’nin kendi kurumları üzerinden bu fonların aktarılması hem daha hızlı olacaktır, hem de fonun büyük bir kısmı Suriyelilere ulaşacaktır" dedi.
"Açık iş alanlarını Suriyeliler üzerinden kapatabileceğiz"
Suriyelilere çalışma izni verilmesine yönelik çalışmaları ve eleştirileri de değerlendiren Yetiş, verilecek izinle Suriyelilerin Türkiye’nin ekonomik hayatına katma değer katacağını ve çalışma iznini iş gücü piyasalarını bozmayacak şekilde hazırladıklarını belirterek, şunları söyledi:
"Birinci önceliğimiz Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu 100 bin iş açığı var. Yatırımcı yatırım yapmış ama o alanda ara eleman bulamıyor. Bu açık olan iş alanlarını Suriyeliler üzerinden kapatabileceğimizi düşünüyoruz. Arap ülkeleri başta olmak üzere çok geniş coğrafyayla ticari ilişkileri geliştirmede de ciddi katkıları olacağını varsayıyoruz. Üçüncü olarak da 2,5 milyonluk büyük bir kitle var. Bu kitlenin sağlık, eğitim ihtiyacı yani bu toplumun getirdiği bir ek yük var. Bu yükün giderilmesinde Suriyelilerin kendilerinin de katkı verebileceğini düşündük. Bu çalışma izni çerçevesinde, Suriyeli sağlık personellerin Suriyelilere sağlık hizmeti vermesinin, Suriyeli öğretmenlerin ücretli öğretmen statüsünde Suriyeli çocuklara eğitim vermesinin önünü açmış olacağız."
Murtaza Yetiş, çıkan Bakanlar Kurulu kararının çalışma iznini doğrudan herkese tanımadığını ve sadece çalışma iznine başvuru hakkı verilmiş olduğunu kaydetti. Yetiş, hazırlanacak master plan çerçevesinde hareket edileceğini ve herhangi bir Suriyelinin gidip, istediği yerde çalışamayacağını da sözlerine ekledi.
Kaynak: AA