Pazartesi günü Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanan başkanlık sistemine ilişkin anayasa değişiklik paketinde, maddelerin görüşülmesine geçiliyor.
İlk görüşülecek madde, “Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır” şeklindeki Anayasa’nın 9. maddesiyle ilgili değişiklik. Bu maddede mahkemeleri tanımlamak için ‘tarafsız’ ifadesinin de eklenmesi öneriliyor. İkinci olarak, Meclis’teki milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkartılması görüşülecek. Son olarak da seçilme yaşının 25’ten 18’e düşürülmesinin görüşülmesi planlanıyor.
Gizli oylama yapılacak
Her maddenin görüşmesi tamamlandıktan sonra o madde için gizli oylama yapılacak. Bu, birinci tur oylama olacak. Bu oylama bir anlamda Meclis Genel Kurulu’nun nabzının tutulması anlamına gelecek.
Bu aşamada tüm maddelerin alacağı oy dikkatle izlenecek. Zira teklifin yürütme, yürürlük maddelerinin dahi 330 sınırını aşması önemli. Tüm maddeler üzerinde görüşmeler tamamlanıp her biri oylandıktan sonra sıra tasarı metninin tamamı üzerinde oylamaya gelecek ve metnin tamamı için yine gizli oylama yapılacak. Bu aşamaya birinci hafta sonunda gelinmesi bekleniyor. Daha sonra görüşmelere 48 saat ara verilip ikinci tura geçilecek. Zira, Anayasa değişikliklerinin iki tur oylamayla yapılması gerekiyor.
İkinci turda, bir maddede değişiklik yapılacaksa, yani önerge verilmişse o madde okunacak ve görüşülecek. Üzerinde önerge verilmeyen maddeler için ise direk oylamaya gidilecek. Her madde için yeniden gizli oylama yapılacak. İkinci turda 330’u geçemeyen madde olursa referandum yolu kapanacak. Her maddenin en az 330 oyu alması durumunda bu kez metnin tamamı yeniden yine gizli olarak oylanacak. Bu yüzden ikinci turda alınacak oylar çok önemli. Anayasa değişikliğinin kaderi de bu aşamada belirlenecek.
Pazartesi günü Anayasa değişiklik teklifinin geneli üzerinde yapılan görüşmelerde partiler tek tek söz almıştı. Ardından başkanlık sistemine ilişkin Anayasa değişiklik paketinin maddelerine geçilmesi için oylama yapıldı. Oylamaya 480 milletvekili katıldı. 338 milletvekili evet oyu kullanırken, 134 milletvekili hayır oyu kullandı.
Kaynak: Al Jazeera