ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, ve Rus mevkidaşı Lavrov ile Suriye'de 'ateşkes' şartları için anlaşmaya vardıklarını açıklamalarının ardından, iki ülke ateşkesin tarihinde de uzlaştı. Buna göre, aslında 'hasmâne tutumların sonlandırılması' olarak adlandırılan karar, 27 Şubat gece yarısından itibaren geçerli olacak.
Suriye'de savaşan gruplardan anlaşmaya katılmak isteyenler de 26 Şubat öğlenine kadar niyetlerini bildirecekler. Karar, IŞİD veya Nusra Cephesi'ni ya da Birleşmiş Milletler tarafından 'terörist' olarak nitelenen diğer örgütleri kapsamayacak.
Muhaliflerden 'koşullu' bağlılık
Suriyeli muhaliflerin Yüksek Müzakere Komitesi Koordinatörü Riyad Hicab ise, ateşkes anlaşmanın 'uluslararası garantilere bağlı olduğunu' söyledi. Komitenin daha sonra yaptığı yazılı açıklamada, muhaliflerin önceden beri üzerinde ısrar ettiği insani talepler yinelendi.
Ateşkes anlaşması için uluslararası çabalara olumlu yanıt verme niyetinde olduklarını belirten komite, ateşkese bağlılıklarının koşullu olduğunun altını çizdi. Muhaliflerin talepleri; kuşatmaların kaldırılması, savaş esirlerinin serbest bırakılması, sivillere yönelik hava saldırılarının durdurulması ve insani yardımların girişine izin verilmesi.
Putin: Gerekeni yapacağız
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya televizyonlarında yayınlanan açıklamasında, "Suriye'nin meşru otoritesi olan Şam'ın ateşkese uyması için ne gerekiyorsa yapacağız. ABD'den de kendi müttefikleri ve desteklediği gruplar için aynını yapmasını bekliyoruz" dedi.
Obama – Putin görüşmesi
ABD Başkanı Barack Obama ve Rus lider Putin, iki ülkenin dışişleri bakanlarının anlaşma üzerinde uzlaşmalarının ardından telefonda görüşerek süreci onayladı. Beyaz Saray Sözcüsü, yaptığı açıklamada iki liderin görüştüklerini doğruladı.
Kerry'nin basın ofisinden yapılan açıklamada anlaşmanın hem şiddetin azalması için hem de insani yardımların teslim edilmesi için bir fırsat olduğuna dikkat çekildi. Tüm tarafları karara uymaya çağıran Kerry, 'diplomatik başarıda emeği geçen tüm ülkelere' teşekkür etti.
ABD – Rusya arasında bilgi paylaşımı
Al Jazeera'nin ulaştığı anlaşma metnine göre, ABD ve Rusya anlaşmaya katılan grupların hiçbir tarafın saldırısına uğramaması için gerekli bilgi paylaşımını ve işbirliğini sağlama yükümlülüğünü kabul ediyor.
Uluslararası Suriye Destek Grubu (ISSG) adı altında toplanan ülkelerin kurduğu Ateşkes Görev Gücü, hangi bölgenin hangi grubun kontrolünde olduğunun belirlenmesi için de çalışacak. Al Jazeera'ye bilgi veren diplomatlar, 'ateşkes' kararının uygulamaya geçmesinden sonra bir hafta içinde Cenevre görüşmelerinin yeniden başlamasını umduklarını söyledi.
Neden ateşkes yerine 'hasmâne tutumların sonlandırılması' deniyor?
Kerry, neden ateşkes yerine bu terimin kullanıldığına dair, ateşkesin daha bağlayıcı bir tanımı olduğunu ve USGD içindeki ülkelerin bu konuda fikir ayrılıkları yaşaması nedeniyle hasmâne tutumların sonlandırılması terimini kullandıklarını söyledi.
20 Şubatta İstanbul'da toplanan Suriyeli muhalifler, bu anlaşmayı şu üç şartla kabul edeceklerini açıklamıştı: Rus destekli rejim güçlerinin bombardımanı durduracağına dair uluslararası güvence, yardım koridorlarının açılması ve rejim hapishanelerindeki esirlerin serbest bırakılması.
Açıklanan anlaşma metnindeki bazı ifadelerin kasten yuvarlak tutulmaları da göz çarpıyor. Rejimin tutukluların kesinlikle serbest bırakılması yönündeki talebine karşın anlaşma metninde 'taraf ülkelerin bu yönde çalışacağı' ifadesi kullanılıyor.
Anlaşmanın bozulması hâlinde ise herhangi bir tarafa yaptırım uygulanması mümkün değil, sadece diplomatik baskı kurabilmek mümkün.
Kaynak: Al Jazeera