Sabah ve Hürriyet gazetelerinde yer alan haberlere göre, AK Parti’nin MHP’ye sunduğu anayasa değişiklik teklifi yaklaşık 30 maddeden oluşuyor. Taslakta sadece hükümet sistemini değiştiren düzenlemeler var. Buna göre, üniter yapı korunacak. TBMM'nin mevcut tekli meclis yapısı devam edecek. Yani senato gibi ikinci bir meclis olmayacak.
Adı başkanlık değil Cumhurbaşkanlığı olarak belirlenen teklife göre, sistem 2019’da yürürlüğe girecek. Cumhurbaşkanının iki yardımcısı olacak.
Teklifte iki turlu başkanlık seçimi ve Cumhurbaşkanının 5'er yıllığına iki kez seçilmesi öngörülüyor.
Buna göre, Cumhurbaşkanlığı için Meclis’te temsil edilen partiler aday gösterebilecek. Parlamento dışında kalan ancak son genel seçimde yüzde 5'in üstünde oy alan partilerle vatandaşların belli oranda imza toplayarak Cumhurbaşkanlığına aday göstermesi de alternatifler arasında.
Yetkileri ne olacak?
Teklifte cumhurbaşkanının yetkileri de detaylandırıldı. Buna göre Cumhurbaşkanı; Genelkurmay Başkanı, MİT Müsteşarı, rektörler başta olmak üzere üst düzey bürokratları atayacak.
Cumhurbaşkanı belli oranda HSYK ve Anayasa Mahkemesi'ne üye seçebilecek. Taslakta, HSYK ve Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanının seçmesi öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı, yürütmenin alanına giren konularda 'cumhurbaşkanlığı kararnamesi' çıkartabilecek. Temel hak ve özgürlüklerle ilgili konularda ise kararname çıkaramayacak.
Nasıl denetlenecek?
Cumhurbaşkanının denetimi soruşturma komisyonu kurulması yöntemiyle olacak. TBMM’de cumhurbaşkanına soruşturma açılması için 367, Yüce Divan’a sevk için de 413 oy gerekecek. AK Parti’nin denetimle ilgili maddesi, MHP’den gelecek öneriye bağlı olarak oranlar ve soruşturma komisyonu kurma yöntemi açısından değişebilecek.
Kaynak: Sabah ve Hürriyet gazeteleri