Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in görüşmesi sona erdi. Kremlin Sarayı'nda basına kapalı gerçekleşen görüşme, yaklaşık 2 saat 40 dakika sürdü. Görüşmenin ardından, Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısına geçildi.
Toplantı sonrası ortak basın toplantısı yapıldı. Rusya lideri Putin, bu toplantıda uçak kriziyle başlayan süreçte Türk firmalarına ve işçilerine yönelik uygulanan iş vizesi yasağının kaldırılacağını duyurdu.
Putin, "Geleceğe dönük hedefler, planlar belirlediklerini" ifade etti. "Türkiye en önemli partnerlerimizden bir tanesi. Rusya ve Türkiye çok yönlü ortaklık yoluna geri döndü. Rusya Türkiye'yi en önemli ortaklarından biri olarak görüyor ve siyasal diyalogu en üst düzeyde geliştirmek istiyor," diyen Putin, yeni ortak yatırım fonu kurulduğunu söyledi.
Akkuyu projesi devam ettiğini belirten Putin ayrıca, iki ülke ticaretin milli para birimlerinin kullanılması konusunu görüştüklerini belirtti. Gelecek ÜDİK toplantısını İstanbul'da yapacaklarını söyleyen Rusya Devlet Başkanı, davet için teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise iki ülke arasında komşuluk ilişkilerini geliştirmeyi amaçladıklarını, yeni işbirliği alanları tesis ederek münasebetleri geliştirdiklerini belirtti. "Köklü ve özel ilişkilerimizi geliştirmede kararlıyız. Maalesef 2015 yılı sonunda bizler derinden yaralayan bir hadise sebebiyle çok zaman kaybedildiğini" ifade eden Erdoğan, iki ülke ilişkilerini normalleştirme konusunda önemli aşamalar kaydettiklerini vurguladı.
100 milyar dolarlık ticaret hedefi
"Ancak bu şekilde 100 milyar dolarlık hedefe ulaşabiliriz. Son olaylardan sonra 17 milyar dolara kadar. Turizm alanında rekora imza atmak istiyoruz" diyen Erdoğan, Rus turistleri Türkiye'ye davet etti. "Milli paralarla ticaretin artırılmasına büyük önem veriyoruz" diyen Erdoğan, Rus vatandaşlarının Türkiye'de rubleyle, Türkler'in de Rusya'da Türk lirasıyla ticaret yapabilmesinin hedeflendiğini belirtti.
Erdoğan açıklamalarına şöyle devam etti: "Bugün imzaladığımız anlaşmalarla güçlü bir irade ortaya koyduk. Türk- Rus Ortak Yatırım Fonu'nun 1 milyar dolar sermaye ile kurulması atılmış ciddi bir adımdır. Suriye konusu üzerinden hassasiyetle durduk. Karadeniz Ekonomik İşbirliği üzerinde hassasiyetle durduk. Karabağ konusu üzerinde durduk."
"Astana süreci başarılı geçti"
Suriye'de ateşkesin sağlanmasını Astana'da sağladıklarını belirten Erdoğan, Astana sürecinin başarılı geçtiğini ifade etti:
"Bütün konularda hemfikir olmasak da iletişim kanallarını açık tuttuk, tutmaya devam edeceğiz," diyen Erdoğan "Terör örgütlerinin ikili ilişkilerimizi zehirlemesine izin vermeyeceğiz. Her konuda hemfikir olmasak da, iletişim kanallarını açık tuttuk, tutmaya devam edeceğiz."
"Menbiç için koalisyonla işbirliği istiyoruz"
Türkiye ve Rusya'nın Suriye için istihbarat paylaşımıyla ilgili soruyu yanıtlayan Putin, bu paylaşım sayesinde ateşkesin sağlandığını belirtti ve "İstihbarat birimlerinin işbirliğini takdir ediyoruz" dedi.
Türkiye'nin Irak ve Suriye'nin toprak bütünlüğünden yana olduğunun altını çizen Erdoğan, "Irak ve Suriye'nin parçalanmasına tahammülleri olmadığını vurguladı. Fırat Kalkanı Harekatı'nda El Bab'dan sonraki hedef olan Menbiç'le ilgili de konuşan Erdoğan, bu konuda "Koalisyon güçleriyle işbirliği istiyoruz" dedi. Erdoğan ayrıca, Putin'i 9-13 Temmuz'da İstanbul'da düzenlenecek olan 22. Dünya Petrol Kongresi'ne de davet etti.
Putin: İş vizesi yasağı kalkacak
Putin, Türk vatandaşlarına iş vizesi kısıtlamanın kaldırılması yönünde karar aldıklarını açıklayarak, "Rusya'da inşaat sektöründe Türklerin çalışması için getirilen yasak, yakın zamanda kaldırılacak" dedi.
PYD mesajı
Erdoğan, bu toplantının açılışında şunları söyledi:
"Terörle mücadele alanında yakın eşgüdüm halinde hareket etmemiz büyük önem taşıyor. Suriye'de DEAŞ'a karşı sergilediğimiz kararlı tutumu diğer terör örgütlerine karşı da göstermeliyiz. Bu bakımdan PKK'nın Suriye kolu olan PYD'nin Moskova'daki faaliyetlerine son verilmesini özellikle bekliyoruz.
Putin ile az önce Suriye ve terörle mücadele konusunda değerlendirmelerimizi paylaştık. Akan kanın durması, Suriye'de istikrarın bir an önce sağlanması için hepimize önemli görevler düşüyor."
Vize muafiyeti anlaşmasını tekrar canlandırmak için bir çalışma olmasında fayda var. İş adamlarımıza, Rusya'ya ticari taşımacılık yapan sürücülerimize, uçak mürettebatına ve resmi pasaportlara yönelik bazı formüller üzerinde çalıştığınızı biliyorum. Bizim arzumuz en kısa sürede tüm muafiyetin sağlanmasıdır."
Uçak krizinden sonra ikinci ziyaret
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, Milli Savunma Bakanı Fikri Işık ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan da toplantıda hazır bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, saat 10:30'da Rusya'ya gitti. İlk görüşmede Cumhurbaşkanı'na Çavuşoğlu, MİT Müsteşarı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da eşlik etti. Ardından heyetler arası görüşmelere geçildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın programında, Üst Düzey İşbirliği Konseyi toplantısı ve Putin tarafından onuruna verilecek yemek de var. Anlaşma imza töreni ve Putin'le ortak basın toplantısının ardından Erdoğan, Meçhûl Asker Anıtı'na çelenk bırakılacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ile uçak krizinin aşılmasından bu yana bir yıl geçmeden ikinci kez Rusya’ya gitmiş oldu. Gündemin en önemli maddesi, Rusya ve Türkiye destekli silahlı grupların karşı karşıya geldiği Suriye. İki lider aynı zamanda ikili ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve yeni anlaşmaların imzalanmasını da hedefliyor.
Erdoğan'ın ziyareti öncesi, Perşembe günü Başbakan Binali Yıldırım ile Rus mevkidaşı Dimitri Medvedev telefonda görüşmüştü. Görüşmede Medvedev, bazı tarım ürünlerinin Türkiye'den Rusya'ya ihracatına imkân tanıyan kararnameyi imzaladığını söylemişti.
Kaynak: AA, Al Jazeera, DHA