675 ve 676 sayılı KHK'lar Resmi Gazete'de yayımlandı. KHK'lar ile 10 bin 158 kişi de kamudan ihraç edildi, 15 basın yayın organı kapatıldı. Rektörlük atamalarına da yeni düzenleme getirildi.
Rektörlük atamalarına yeni düzenleme
676 sayılı KHK ile 2547 sayılı Kanun'un 13'üncü maddesinin a fıkrasının birinci paragrafında düzenlenen rektör atamasına ilişkin yeni düzenleme yapıldı. Buna göre, devlet üniversitelerinde rektör, YÖK tarafından önerilecek, profesör olarak en az 3 yıl görev yapmış 3 aday arasından Cumhurbaşkanınca atanacak.
1 aylık sürede önerilenlerden birinin atanmaması ve YÖK tarafından, iki hafta içinde yeni adaylar gösterilmemesi halinde Cumhurbaşkanınca doğrudan atama yapılacak.
Rektörün görev süresi 4 yıl olacak. Süresi sona erenler aynı yöntemle yeniden atanabilecekler. Ancak aynı devlet üniversitesinde iki dönemden fazla rektörlük yapılamayacak. Rektör, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü tüzel kişiliğini temsil edecek. Vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör, mütevelli heyetinin YÖK'e teklifi ve YÖK'ün olumlu görüşü üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.
Kararın geçmişi
Kaldırılan sistemde üniversitelerde yapılan rektörlük seçimlerinde en yüksek oyu alan altı adayın ismi YÖK'e gönderiliyordu. YÖK adaylarla yaptığı mülâkat ve değerlendirmelerden sonra aday sayısını üçe indirip atama için Cumhurbaşkanlığı’na yolluyordu. YÖK de Cumhurbaşkanı da sandıktan çıkan sonucu değiştirebiliyordu.
En çok oyu almasına karşın YÖK’ün listesinde ilk sırada yer alamayanlar olduğu gibi, bugüne kadar pek çok kere de sandıktan birinci çıkan aday yerine ikinci ya da üçüncü adaylar da cumhurbaşkanları tarafından atandı. Erdoğan, bir hafta önce akademik yıl açılışında yaptığı konuşmada rektörlük seçimlerini eleştirmişti:
"Görünüşte demokratik olan rektörlük seçimleri üniversitelerde gruplaşmaları, hizipleşmeleri, kırgınlıkları artıran bir işleve bürünmüştür. Üniversite içinde zaten çok yıkıcı bir şekilde yaşanan bu süreç YÖK’ün ve Cumhurbaşkanı’nın takdiriyle daha da sıkıntılı bir boyut almaktadır. Bunun için rektör atamalarındaki mevcut usulden vazgeçilmesi, üniversitelerimizin de ülkemizin de yararına olacaktır."
Öte yandan Ağustos ayında, AKP grubu Meclis Genel Kurulu’nda torba yasanın görüşmeleri sırasında, YÖK Yasası’nda değişiklik öngören bir önerge vermişti. Önergeyle KHK ile getirilen yeni sistem öneriliyordu. Önerge, muhalefetin Anayasaya aykırı olduğu itirazları üzerine geri çekilmişti.
Söz konusu kararnamelerle gelen düzenlemeler arasında, Dicle Haber Ajansı ve Özgür Gündem Gazatesi de dahil bazı medya kuruluşlarının kapatılması da var.
10 bin 158 kişi görevden alındı
Sadece MEB'den 2219 ve Sağlık Bakanlığı'nda 2774, YÖK'te 1267 olmak üzere olmak üzere toplamda kamu kurum ve kuruluşlarında görevli 10 bin 158 kişi görevden alındı.
Bu kişilerin "Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı" olduğu değerlendirildi.
Bu kişilerin mahkumiyet kararı aranmaksızın, kamu görevine bir daha asla dönemeyecek şekilde görevden çıkarılıp rütbe ve memuriyetlerinin alınmasına hükmedildi. Ayrıca bu kişiler özel güvenlik şirketlerinde de çalışamayacaklar.
Yüksek öğrenim denetleme kurulu 4 Kasım 1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nda yer alan ve Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerine ilişkin, "Genelkurmay Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek birer üyeden" ibaresi “Milli Savunma Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığınca seçilecek birer üyeden" şeklinde değiştirildi. Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerine ilişkin, "YÖK tarafından profesörler ve bakanlık merkez teşkilatlarında en az 10 yıl müfettiş veya denetçi olarak çalışanlar arasından önerilecek 15 üyeden seçilir." hükmü getirildi. Üyelerin görev süresi üç yıl olacak. Görev süreleri boyunca üyelerin kurumlarıyla ilişikleri kesilecek.
Öte yandan, KHK ile 2547 sayılı Kanun'a, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyesi olarak görev yapmakta olanlardan 3 yılını tamamlayanların görevleri kendiliğinden sona erer." geçici maddesi eklendi.
Emniyet Teşkilatı'nda tedbirler
Emniyet teşkilatında ise res'en emekli edilen, meslekten ihraç edilen veya kendi isteğiyle meslekten ayrılan bin 82 emniyet teşkilatı mensubunun rütbesi alındı.
İhraç listesinden çıkarılanlar
Bunun yanı sıra 2'si general 39 asker; TBMM'de 3, MEB'de 31 ve AFAD'da görevli 1 kişi meslekten ihraç edilenler listesinden çıkarıldılar. Bu kişilerin mali hakları iade edilecek ancak görevden alınmalarıyla ilgili tazminat talep edemeyecekler.
Öğrencilik statüsü sona erenler
675 sayılı KHK ile ABD, Kanada ve İngiltere'de öğrenim gören 68 öğrencinin de eğitim kurumlarıyla ilişkileri kesildi.
Kaynak: Resmi Gazete