Başbakan Binali Yıldırım, İsrail ile Mavi Marmara saldırısı sonrası gerilen ilişkilerin normalleşmesi için varılan mutabakatla ilgili Ankara'da açıklama yaptı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile eş zamanlı açıklama yapan Yıldırım, "Gazze'deki ambargo Türkiye'nin öncülüğünde kalmış oluyor" dedi, "Önümüzdeki Cuma günü ilk gemimiz İsrail'in Aşdod Limanı'na 10 bin tonu aşkın insani yardımla birlikte hareket edecek" diye konuştu.
Yıldırım'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Mutabakat metni yarın Türkiye tarafından Dışişleri Müsteşarımız ve İsrail tarafından muhatabı ile imzalanacak. İmzadan sonra onay süreçleri var. İsrail'de onay kabinede, bizde ise Meclis’te tamamlanmış olacak. Sonra en kısa sürede büyükelçilikler faal hâle getirilecek ve büyükelçilerin ataması yapılmış olacak.
31 Mayıs 2010’da Mavi Marmara’ya yapılan baskın sonucu diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile askıya almıştık. 2013 Mart ayında İsrail Başbakanı Netanyahu, cumhurbaşkanımızı, o dönemki başbakanımızı, telefonla arayarak özür dilemişti.
Böylece bu anlaşmaya giden yolda ilk adımı atmıştık. Ancak Türkiye'nin şartları sadece özürle sınırlı değildi. İki önemli şart daha vardı. Özellikle Filistin'e, Gazze'ye ambargoların hafifletilmesi ve buraya insani yardımların yapılacak yatırımların önünün açılması… Diğer konu da baskında hayatını kaybeden vatandaşlarımızın tazminatının ödenmesi. Bu iki hususu da mutabakat metninde karar altına alındı.
Yakınlara tazminat ödenecek, 20 milyon dolar tutarında tazminat.
Mutabakatın bu kadar uzun sürmesinin asıl maddesi ise Filistinlilerin gülük yaşamında karşı karşıya kaldıkları zorluklardır, izolasyondur. Gerekli yardım ve desteği İsrail'in egellemesinden dolayı elde edememeleridir.
Uzun uzun görüşme yapıldı, karara varıldı.
Önümüzdeki Cuma günü ilk gemimiz İsrail'in Aşdod limanına 10 bin tonu aşkın insani yardımla birlikte hareket edecek. Ambargo da Türkiye'nin öncülüğünde kalkmış oluyor. Gazze bölgesi başta olmak üzere elektrik, su ihtiyacının karşılanması için hemen çalışmalara başlatacak. 200 yataklı Filistin-Türkiye dostluk hastanesinin iç donanımlarının da yapılarak bir an önce hizmete alınması mutabakatta anlaşılan bir diğer husus.
TOKİ'nin Gazze'de konut peojesi var. Bunun da önünü açmış oluyoruz.
Cenin'deki Erez sanayi bölgesinin yapılmasının önününün açılması da mümkün hâle geliyor.
Bu mutabakatla İsrail ile ilişkiler normalleşmiş oluyor."
Soru-Cevap bölümü
Yıldırım, açıklamanın ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Soru: Aşdot Limanı'na gidecek yardımlar hangi kanal vasıtasıyla gönderilecek?
Cevap: Yardım AFAD koordinasyonunda olacak. Buna katılan özel, kamu birçok kurum da var. Ama koordinasyon AFAD başkanlığında.
Soru: Büyükelçiler ne zaman atanacak, isim var mı?
Cevap: En kısa sürede büyükelçiler atanacak. Mutabakat metinlerinin iki tarafça onay sürecinin tamamlanmasıyla takvim başlar. Sonraki süre haftalar anlamına gelir. İsim çok. Dışişleri Bakanlığı en uygun ismi atar.
Soru: Yakınlarını kaybedenlerin aileleri ile görüşebildiniz mi, neler düşünüyorlar? Ailelere tazminat nasıl ulaştırılacak?
Cevap: Şehit olan vatandaşlarımızın yakınlarıyla görüşmeler çok önceden yapılmıştır. Gerekirse yeniden yapılır.
Soru: Rusya ile de normalleşme süreci olur mu?
Cevap: Neden olmasın. İki millet de bu krizin ortadan kalkmasını istiyor. İrade sahiplerine düşen de milletimizin beklentilerini karşılamak olmalıdır. Bu yönde de güzel gelişmeler var. Yakın zamanda bunları da paylaşacağız.
Soru: Netanyahu 'Denizden ambargo sürecek' dedi, ne diyeceksiniz?
Cevap: Biz ilişkilerin normale dönüştürülmesini konuşuyoruz. Diplomatik ilişkilerin iki ülke arasında normalleşmesi… O bir başlasın, hangi konuda ne kadar işbirliği yapılacağı iki ülkenin gayretleriyle doğru orantılı. Mutabakatın içeriği bellidir. Söylenen ne olursa olsun sonuç Gazze'de, Filistin’de temel ihtiyaçlarını karşılayamayan kardeşlerimize erişimin sağlanmasıdır. Olayı böyle görmemiz lâzım.
Yıldırım, ayrıca şu ifadeleri kullandı:
"Orada fiili bir durum var. Oradaki insanların dünyayla ilişkisi yok. Ölüm kalım mücadelesi veriyorlar. Biz bu insanları dünyaya açmak ve en temel ihtiyaçlarının karşılanması için çalışıyoruz.
Her şey Türkiye’nin gözetiminde ve kontrolünde. Her türlü insani yardımın ve orada tahrip olmuş altyapının yeniden yapılması, oradaki insanların nefes alıp hayata dönmesinin sağlanmasıdır. Her türlü faaliyet tarafımızdan koordine edilecek, İsrail hükümeti de desteğiyle işimizi kolaylaştıracak.
Biz ateşkes değil, Türkiye-İsrail arasında ilişkilerin normale dönmesi için mutabakata vardık. Burada savaşı durduran ya da tetikleyen hiçbir unsur yok.
Yardım gemisi Mersin’den kalkacak."
Kaynak: Al Jazeera