Meclis Anayasa Komisyonunda görüşülen anayasa değişiklik teklifindeki cumhurbaşkanı seçilme şartları arasında bulunan "doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından" hükmü, AK Parti'nin kabul edilen önergesiyle, "Türk vatandaşları arasından" şeklinde değiştirildi. Anayasa Komisyonu, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifini görüşmeye devam ediyor.
Denetim yetkisi
AK Parti Bursa Milletvekili Zekeriya Birkan, İstanbul Milletvekili Markar Eseyan ve Şanlıurfa Milletvekili Kemalettin Yılmaztekin, teklifin "Meclisin denetim yetkisini" düzenleyen 7. maddesi üzerinde değişiklik önergesi verdi.
Kabul edilen önergeyle, Meclis soruşturması Meclisin denetim yolları arasına eklendi. 'Devlet faaliyetleri' de genel görüşmenin, TBMM Genel Kurulunda görüşülecek konuları arasına ekleniyor.
Buna göre, TBMM; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanacak.
Meclis Araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemeden ibaret olacak. Genel görüşme, toplum ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun TBMM Genel Kurulunda görüşülmesi şeklinde gerçekleştirilecek.
Meclis soruşturması, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında, Anayasa'nın teklifle değiştirilen 106. maddesinin 5. 6. 7. fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadan ibaret olacak.
Yazılı soru; yazılı olarak en geç on beş gün içerisinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibaret olacak. Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli, içeriği ve kapsamı ile araştırma usulleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenecek.
AK Parti, milletvekillerinin yaptığı konuşmaların ardından, teklifin 7. maddesi üzerinde, "konu yeterince açıklığa kavuştuğu" gerekçesiyle kifayeti müzakere önergesi verdi. Muhalefetin önergeye itirazı ve tartışmaların ardından, önce önerge, sonra da madde kabul edildi.
"Doğuştan Türk vatandaşı" yerine, "Türk vatandaşları" ibaresi
Daha sonra teklifin, "Cumhurbaşkanının adaylığı ve seçimini" düzenleyen 8. maddesi görüşüldü.
AK Parti Ankara Milletvekili Murat Alparslan, Adıyaman Milletvekili İbrahim Halil Fırat ve İstanbul Milletvekili Markar Eseyan, madde üzerinde önerge verdi. Kabul edilen önergeyle, cumhurbaşkanı seçilme şartları arasında bulunan "doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından" hükmü, "Türk vatandaşları arasından" şeklinde değiştirildi.
Önergeyle, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci oylamasında, tek adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması durumunda, uygulamada doğabilecek tereddütlerin önüne geçilebilmesi amacıyla, cumhurbaşkanı seçiminin yenileneceğine ilişkin hüküm getiriliyor.
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci oylamasında, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, TBMM seçimi yapılmayacak, sadece cumhurbaşkanı seçimi yenilenecek. Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut cumhurbaşkanının görevi devam edecek.
Teklifin 8. maddesi, müzakerelerin ardından kabul edildi.
HSYK üye sayısı
Öte yandan, AK Parti'nin anayasa değişikliği teklifinde 12 olarak öngörülen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üye sayısı 13'e çıkarıldı. Adalet Bakanı ile müsteşarı da HSYK'nın doğal üyesi olarak kabul edildi.
Kararname yetkisi
Ayrıca tekliften Cumhurbaşkanı'nın kararname çıkarma yetkisi ile ilgili 15. madde, Cumhurbaşkanının bakanları ataması ve cumhurbaşkanı yardımcılarını belirlemesiyle ilgili hükümler içeren 11. maddeye eklendi.
Böylece, TBMM Anayasa Komisyonunda 21 maddelik anayasa değişikliği teklifi, 19 maddeye düşürüldü.
Kaynak: AA