Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, dün akşam (9 Nisan) Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin düzenlendiği iftar yemeğinde yaptığı konuşmada Türkiye’de yaşanan enflasyon ve hayat pahalılığı problemiyle ilgili şunları söyledi:
“Biz de bu ülkede yaşıyor; otobüse, minibüse biniyoruz”
“Bu ülkede yaşıyoruz. Sokağında, pazarında, sofrasında, yolundayız. Otobüse de minibüse de biniyoruz hiç merak etmeyin. Bu dünyadan kopuk yaşamıyoruz. Bu dünyanın, ülkenin içerisindeyiz. Bu milletin gençlerin, kadınların, çocukların, iş dünyasının, çalışanların ne istediğini biliyoruz ve sıkıntıları paylaşıyoruz. Bu sıkıntıların üstesinden gelecek azmi de ortaya koyuyoruz. Koymaya devam edeceğiz.”
“Aralık’tan sonra enflasyon düşecek”
“Aralık ayından itibaren bu ülkede her ay enflasyonun nasıl düştüğünü hep beraber göreceğiz ve yürüyeceğiz. İşler daha iyi olacak.”
Bakan Nebati’nin bu açıklamalarına ekonomistlerden tepki var:
Gelecek Partisi genel başkan başdanışmanı, Merkez Bankası eski başkan yardımcısı Prof. Dr. İbrahim Turhan:
“Umalım da haklı olsun. Geçen yıl Aralık’ta aylık enflasyon %13,6 olmuştu. Bu yıl bundan daha düşük olursa, örneğin geçen ay gibi %5,5 olursa yıllık enflasyon 13,6 – 5,5 = 8,1 puan düşer. Yalnız şunu unutmayalım; “yıllık enflasyon düşecek” demek fiyatlar artmayacak demek değil!
Enflasyon, fiyatların artış hızıdır. Otomobilin hızı gibi düşünebilirsiniz. Enflasyonun düşmesi, araç saatte 100 km hızla giderken fren yapıp 40’a düşmek gibidir. Yine ilerlemeye devam edersiniz, sadece daha düşük bir hızla. Yani fiyatlar yine artar ama daha yavaş artar.
Örneğin; 2021 yılı Mart ayında TUİK’e göre fiyatı ₺55 olan dana eti, geçen ay ₺97’ye çıkmış. Yıllık %76 artış! Önümüzdeki yılın Mart’ında dana etinin kg fiyatı 50 TL daha artıp ₺147 liraya çıkmış olsa bu, yıllık enflasyonda 25 puanlık düşüş (%76’dan %51’e) anlamına gelecek.
Ayrıca, Türkiye’de bu ekonomi politikaları ve bu yönetim anlayışı sürdükçe, mevcut dinamiklerle artık enflasyonun yeniden %40’ın altına inmesi bile ne yazık ki mümkün görünmüyor.”
Ekonomi yazarı Uğur Gürses:
“Önce nereye kadar çıkacağını anlatmadan olmaz. Düşeceği yeri ve zamanı sonra söylersiniz.”
HDP Ekonomiden Sorumlu Eş Genel Başkan Yardımcısı Garo Paylan:
“Nureddin Nebati: “Enflasyonun aralık ayından itibaren nasıl düştüğünü hep beraber göreceğiz.” demiş. Yani: Aralık ayına kadar enflasyonun milleti ezmesini seyredecekler. Aralık ayında da farklı bir şey olmayacak. ‘Aynı şeyleri yapıp farklı sonuçlar beklemek aptalların işidir.’”
Ekonomist Tunç Şatıroğlu:
“Dr. Nureddin Nebati böylelikle enflasyonda zirve tahmini tarihini güncellemiş oldu. Yani enflasyonla mücadelenin başarısız olduğunu kabul etmiş görünüyor. Anketimizde de hükümetin enflasyonla mücadelesini başarılı bulanlar yüzde 7 olmuştu.”
Prof. Dr. Şenol Babuşçu:
“Bakan Nebati: Aralık ayından itibaren bu ülkede her ay enflasyonun nasıl düştüğünü hep beraber göreceğiz.
Tercümesi: Aralık ayına kadar bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da 9 ay enflasyonu seyretmeye devam edeceğiz.”
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Burak Dalgın: Google> Baz etkisi> enter
Baz Etkisi nedir?
İki dönem arasındaki değişim hesaplanırken, değişime referans alınan dönemde normalden önemli ölçüde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olması durumunda değişim hesaplandığı döneme yansıyan etkiyi ifade etmektedir. Örneğin 2014 Kasım ayı yıllık enflasyonu hesaplanırken, 2014 yılı Kasım ayı tüketici endeksinin 2013 yılı Kasım ayı tüketici endeksine göre yüzde değişimi alınmaktadır. 2013 yılı Kasım ayında tüketici endeksi normal ortalamalara göre çok daha düşük bir oranda artmış ise, 2014 yılı Kasım ayında yıllık enflasyonu yükseltici bir baz etkisi görülecektir.