TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın sunumda öne çıkan mesajları şöyle:
“Küresel büyümede 2024 yılında sınırlı bir artış öngörülmektedir.
Emtia fiyatlarında son dönemde genele yayılan bir artış gözlenmektedir.
Sıkı para politikası sürecek. 3 ayda enflasyon öngörümüzden yüksek bir seyir izledi.
TCMB’nin 2024 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 86,4 dolar (Önceki 83,6 dolar)
TCMB’nin 2025 yılı ortalama petrol fiyatları tahmini 82,3 dolar (Önceki 81,2 dolar)
TCMB’nin 2024 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %35,5 (Önceki %34,6)
TCMB’nin 2025 yıl sonu gıda fiyatları tahmini %15,0 (Önceki %15,0)
TCMB’nin 2024 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim tahmini %0,8 (Önceki -%0,1)
TCMB’nin 2025 yılı ortalama ithalat fiyatları değişim tahmini %2,6 (Önceki %0,7)
Enflasyonun 2024 yıl sonunda %38,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %36,0)
Enflasyonun 2025 yıl sonunda %14,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %14,0)
Enflasyonun 2026 yıl sonunda %9,0 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz (Önceki %9,0)”
Karahan’ın sorulara verdiği cevaplar ise şöyle:
Enflasyonda istediğiniz ölçüde tablonun oluşması için maliye politikasında atılması gereken ilave adımlar olduğunu düşünüyor musunuz?
Talebi dengeleyerek enflasyonu düşürmek istiyoruz. Harcamalar için bir tasarruf detayı çalışılıyor.
Mevcut parasal sıkılıkla beraber bu seviyelere ulaşabilecek miyiz? Ek bir parasal sıkılık olur mu?
Dördüncü çeyrek itibariyle verilere bakınca o anki talep göstergeleri talepte dengelenmenin sağlıklı şekilde ilerlediğine işaret ediyordu. İşler yolunda gidiyordu. 36 hedefimize ulaşacağımızı düşünüyorduk. Talep daha dengeli, daha güçlü gerçekleşti, ivmelenme oldu. Sözlü yönlendirmemiz vardı Şubat ayından itibaren. Mart ayı itibariyle kompozisyonu da bizim tahminimizden daha kötüydü. Talep göstergeleri de TÜİK bu veride revizyon yaptı, görünüm talebin daha dirençli olduğunu ortaya koydu. Ciddi bir sıkılaşma oldu, talebe olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. ilk 4 ayda 4 puana yakın ilave enflasyon gerçekleşti. 4 puana yakın bozulma söz konusu. Bunu tamamen telafi etmek ek sıkılaştırma ile dahi pek kolay gözükmüyor. 36’dan 38’e yapılan tamamen bu sebepledir. Yüzde 36 hala bandın içinde. Daha önce yaptığımız gibi bundan sonra da enflasyon görünümünde bozulma olması halinde ek sıkılaştırma yapmaya hazırız.
Merkez Bankası sert inişi göze alabilecek mi? Fiyatlama davranışlarında beklediğimiz iyileşme olmazsa ek sıkılaşma yapacak mısınız?
Ne gerekiyorsa yapmaya hazırız. 2023 verilerine baktığımızda büyümenin tamamen iç talep kaynaklı olduğunu gösterdim. Para politikasında sıkılaşma yaparak talepte dengelenme öngörüyoruz. Süreç sonunda talebin dengeleneceğini, fiyatlama davranışlarının normalleşeceğini, enflasyonun indiğini göreceğiz. Büyüme daha sağlıklı kompozisyona kavuşacaktır.
Depo gibi kısa vadeli çözümler yerine başka planınız var mı?
Son dönemde likidite yönetimi adına TL’ye ciddi bir talep var, döviz biriktirdikçe swapları kapatarak gitmeye çalıştık. Depo ihalelerini hemen açtık. Dikkatli olmaya gayret ediyoruz. Bunun geçici olduğunu değerlendiriyoruz. Bir süre depo ihaleleri ile devam edeceğiz.
Belirlediğiniz yıl sonu hedefinde gerçekleşecek sapma ile ilgili soru sormak istiyorum. Tolerans miktarınız nedir?
Banda baktığımızda bir önceki bant 6 bandı, 36 iken üst bant 42 idi. Şimdi indi. 38 iken 42… Bir kısmı mekanik etki. Bir kısmı da kamu maliyesi ile ilgili. Vadeli piyasalara baktığımızda petrol piyasaları da önemli.
Artan döviz alımları bir tercih mi?
Rezerv hedefimiz yok fakat rezerv pozisyonumuzu düzeltmeyi istiyoruz. TL’ye artan rağbet artacak, bu devam edecek. Yurtdışından da ilgi var. Dönem dönem çok talebin olduğu dönemlerde rezerv biriktirme adına fırsat da oluyor. Piyasa koşullarının oluşmasını, bozmayacak şekilde döviz alımı yaparak… Orta ve uzun vadede enflasyonu düşürebilirsek rezerv pozisyonumuz da düzelecektir.
MB’nin TL’nin değerine ilişkin net duruşu ne olacak?
Kur konusunda hedefimiz yok. Kurun serbest piyasada döviz arz-talep dengesi oluşuyor. Kurda artış hızı azalırken dönem dönem düşüş de olabiliyor. TL yönünde şöyle olmalı gibi hedefimiz yok. Sıkı para politikası duruşu çerçevesinde TL güçlenebilir. Hem yurtiçi yerleşiklerden hem de yurtdışından talep artabilir.
Verilere erişimde şeffaflık konusunda çabanız olacak mı?
TÜİK konusunda kendi tercihidir. Beklenti yönetimi açısından iletişimizi para politikası üzerinden yapıyoruz. Enflasyon düştükçe beklentiler de olumlu yönde ilerleyecektir. KKM konusunda da Ağustos itibariyle 140 milyar dolardı toplam bakiye, şu anda 70 milyar dolar. Endişe sektörü çok konuştuğumuz bir konu. Her zaman ihtiyatlı duruş önemlidir. Baz senaryo bir şekilde gideceğini öngörüyoruz.
Önümüzdeki dönemde 500 ve 1000 TL’lik banknotların basılacağı iddia ediliyor. Banknot çalışması var mı?
Paranın kendisi yokken bununla uyumlu banknot makinesi nasıl olur bilmiyorum ama üst banknota ihtiyaç olup olmadığı birçok faktöre bağlı. İhtiyaç görülürse gerekli adımları atacağız.
Swaplar açılacak mı?
Swaplar konusunda yetki bizde değil. Bankacılığın öz kaynakları üzerinden sınırlama var. Bunu BDDK oturup değerlendirirse kendileri gerekli gördüğü şekilde açıklama yapar. Kırılganlıkları çok arttırmayacak şekilde hareket etmekte fayda olduğunu görüyorum. Rezerv hedefimiz yok.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’dan asgari ücret açıklaması:
Tavsiye verilmesi söz konusu değil. Enflasyon tahminlerimizi yaparken bir takım görüş bildirmek zorundayız. Varsayım yaparken daha önce yapılan açıklamaları ele aldık. Yüksek enflasyondan dolayı erime söz konusu olduğu için, asıl amacımız enflasyonu düşürmek. Kararlı duruşumuzla kalıcı refahı artıracağız.
Kredi kartı taksitlendirmesine sınırlama getirilecek mi?
Kredi kartı konusunda azami faizler konusunda düzenleme yaparız. Şu anda böyle bir çalışmamız yok. Gerekirse ihtiyatlı duruşumuzu yenileriz.
Enflasyon sunumunda TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay da konuştu.
Akçay’ın sunumunda öne çıkan mesajlar da şöyleydi:
“Talebin nasıl daralmaya başlayacağı konusunda Mart ayında yaptığımız sıkılaştırmanın etkisini çok çabuk görmeye başladık. Yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 38’e çektik ama bandın üst tarafını kesinlikle aşacağımız kanaatinde değiliz. Endişe sektöründeyiz. İşimiz endişe etmek.
Verdiğimiz bant ile ilgili sıkıntımız yok. Sert inişin zorunlu olduğu bir durum vardı: Aktarım mekanizmasının zayıflığı… Bizim uzun zamandır yapmaya çalıştığımız aslında bu mekanizmayı güçlendirmek. Mart’tan itibaren bu mekanizmayı ciddi anlamda güçlendirdik.
Frene çok sert basmış gibi görünüyoruz ama bu sadece bir aylık, tek başına bir anlam ifade etmez.”