Myanmar’da cunta yönetimi, aralarında devrik lider Aung San Suu Çii’nin partisi Ulusal Demokrasi Birliği’nin (NLD) de bulunduğu 40 siyasi partiyi kapattı.
Kapatma kararı, askeri hükümetin ocak ayında, muhalif grupların ordunun tercih ettiği adaylara karşı ciddi bir mücadele vermesini zorlaştırmak amacıyla getirdiği yeni bir siyasi parti tescil yasasına dayanıyor.
Yasa, asgari üye sayısı, aday ve ofis sayısı gibi, ordunun ve yandaşlarının desteğini almayan herhangi bir partinin, özellikle de baskıcı siyasi atmosferde, yerine getirmekte zorlanacağı koşullar getiriyor.
Yeni seçim yasası, mevcut siyasi partilerin 28 Mart’a kadar seçim komisyonuna kayıt için yeniden başvurmalarını gerektiriyor. Bu bağlamda 2020 seçimlerinde yarışan 90 partiden 50’sinin kayıt yaptırdığı, 40 partinin ise yaptırmadığını gösteren bir liste yayınlandı.
Yasaya göre listede kayıt yaptırmadığı görülen partiler bugün itibarıyla kapatıldı. Kapatma kararı, darbeyle göreve gelen askeri yönetimin muhaliflerini etkisiz hale getirmek için attığı önemli bir adım olarak görülüyor.
NLD seçimlerin özgür ve adil olmayacağı görüşünde
Ordu tarafından devrilmeden önce 2015’ten 2021’e kadar Myanmar’ı parlamento’da ezici bir çoğunlukla yöneten NLD de kapatılan 40 parti arasında bulunuyor.
NLD üyeleri, “tutuklama ve işkencelerin sürdüğü” askeri yönetim altında seçimlerin özgür ve adil olacağına dair verilen vaatlerin inandırıcı bulmadıkları için seçimlere kayıt yaptırmayacağını açıklamıştı. Partinin lideri Suu Çii dahil çok sayıda üyesi tutuklu durumda.
NLD Merkez Çalışma Komitesi üyesi Kyaw Htwe yaptığı açıklamada partinin varlığının ordunun kararına bağlı olmadığını ve “halk desteklediği sürece var olacağını” söyledi ve partinin, halkın emanet ettiği sorumlulukları yerine getirmeye devam edeceğini vurguladı.
Yeni seçimlerin temmuz ayı sonuna kadar yapılması bekleniyordu, ancak ordu güvenliğin sağlanamadığı gerekçesiyle şubat ayında olağanüstü halin altı ay uzatıldığını açıklayarak seçim için olası tarihini erteledi. Yaygın bir silahlı direnişle karşı karşıya olan askeri yönetim, ülkenin büyük bir bölümünü kontrol etmekte zorlanıyor.
Myanmar’da darbe
1988 yılında askeri yönetime karşı başarısız bir ayaklanmanın ardından kurulan NLD, Kasım 2020 seçimlerinde ezici bir zafer kazanmıştı.
Ancak Şubat 2021’de ordu, seçilen tüm milletvekillerinin parlamentodaki yerlerini almalarını engellemiş ve Suu Çii hükümetinin ve partisinin üst düzey üyelerini gözaltına alarak iktidarı ele geçirmişti.
Ordunun yönetime el koyması yaygın bir halk muhalefetiyle karşılaştı. Barışçıl gösterilerin ölümcül güç kullanılarak bastırılmasının ardından pek çok askeri yönetim karşıtı silaha sarıldı ve ülkenin büyük bir bölümünde çatışmalar devam ediyor.