Bir önceki seçimde İşçi Parti (AP) 49 milletvekiliyle birinci parti çıkmasına rağmen çoğunluk sağlayamadığı için hükümeti kuramamıştı.
Bu seçimde koltuk sayıları 48’e düşse de, Sosyalist Sol Parti ve Merkez Parti ile birlikte kurulan Rüya Koalisyonu 104 milletvekili çıkararak ezici bir çoğunluk elde etti.
Sıralama: 1- İşçi Partisi, 2-Muhafazakar Parti, 3- Merkez Partisi
Seçim sonuçları TV’lerde açıklandığı sırada İşçi Partisinin merkezinde heyecan doruktaydı:
Støre, partinin seçim gecesi etkinliğinde sevinçten havalara uçan İşçi Partisi destekçilerine konuştu ve yılların sabrının meyvesini verdiğini söyledi.
“Bugün, bir değişikliği kutluyoruz arkadaşlar. Bekledik, umduk ve çok çalıştık ve şimdi nihayet söyleyebiliriz: Başardık!”
Støre, 1873’ten bu yana Norveç’in 36. başbakanı olacak.
Eski Başbakan’a özel teşekkür
Jonas Gahr Støre, seçim sonrası tüm parti liderlerinin bir araya geldiği TV yayınında sekiz yıllık hizmeti için Norveç Başbakanı olarak yerini alacağı Erna Solberg’e teşekkür etti:
“Erna Solberg’e özel olarak teşekkür etmek istiyorum. İyi ve istikrarlı bir Norveç Başbakanı oldu. Ülkeyi birkaç krizden sağ salim atlattı. Uluslararası alanda inisiyatif aldı. O bilgili bir politikacı” dedi
Norveç’in yeni bir hükümet ve yeni bir rotaya sahip olmasını sağlayacaklarını dile getiren Stoere, ‘rüya koalisyonu’ olarak adlandırdığı Sosyalist Sol Parti ve Merkez Partisi ile müzakerelere başlayacağını söyledi.
Jonas Gahr Stoere: Zengin bir ailenin solcu oğlu
Zengin bir armatörün oğlu olan Stoere, gençlik yıllarının bir kısmını Sovyetlerde geçirmiş bir Fransız Sciences Po mezunu.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in yakın arkadaşı olan Stoere, Stoltenberg’in başbakanlığı döneminde Dışişleri Bakanlığı görevinde bulunmuş, onun NATO’daki görevine atanması sonrası İşçi Partisi liderliğine yükselmişti.
Sonuçların açıklanmasına saatler kala Jonas Gahr Støre (AP) partisinin genel merkezde galibiyetten emin bir konuşma yapmış, bir gazetecinin sorduğu “Başbakan olursanız ilk ne yapacaksınız?” sorusuna “önce bir dişlerimi fırçalayacağım” diyerek cevap vermişti.
Koalisyon görüşmeleri hemen başladı
Rüya ittifakı, yeni hükümet çalışmalarına bugün başlayacağını duyurdu. Küresel ısınma ve petrol üretiminin yeni koalisyonun belirlenmesindeki en önemli tartışma konularının başında geliyor.
Sol Blok lideri Jonas Gahr Stoere’in, küresel ısınmada verilen sözlerin tutulması, gelir dağılımı adaletin sağlanması ve petrol üretimi kademeli azaltılırken, istihdamın da artırılması konusunda ittifaka katılacak partilere güvence vermesi bekleniyor.
En öne çıkan iki mesele: iklim krizi ve petrol
Stoere’un en önemli hedefi taşrada önemli ölçüde oy alan Merkez Parti ile özellikle kentlerde öne çıkan Sosyalist Parti’yi koalisyona katılmak için ikna etmek olacak.
Sol ittifak lideri, “Ben çoğunluk hükümeti kurmak için çalışmak gerektiğine inanıyorum.” diyerek mümkün olduğu kadar fazla partinin desteğini almak için çalışacağı mesajını verdi.
Stoere’yi bekleyen en önemli sorun, Paris anlaşması uyarınca karbon emisyonlarının düşürülmesini sağlarken, petrol şirketlerinin hidrokarbon araştırmalarının nasıl sınırlandırılacağı meselesi.
Koalisyona katılması beklenen Yeşiller, 2025 yılına kadar petrol sanayisinin sona erdirilmesini istiyor. Bu görüş. Norveç halkının yüzde 35’i tarafından da destek görüyor. Bunun dışında Uluslararası Enerji Ajansı, küresel ısınmanın kontrol altına alınabilmesi için petrol aramalarının durdurulmasını istiyor.
Günde 4 milyon varil petrol üreten Norveç’in ihraç ürünlerinin yüzde 40’ını petrol ürünleri oluşturuyor. Yaklaşık 5. 5 milyon nüfusa sahip ülkede 160 bin kişiye istihdam sağlayan ve ülke ekonomisinin gayri safi yurt içi milli hasılasının yüzde 14’ünü oluşturan petrol sektöründeki üretimde kesintiyi gidilmesi kampanya sırasında en önemli tartışma konularının başında geldi.