Bu yarış başlamadan önce olimpiyat rekoru 30:17.49’da (Derartu Tulu, Sydney 2000), dünya rekoru 29:31.78’de duruyordu (Wang Junxia, Pekin 8.9.1993). Çok da şaibeliydi, çünkü yirmi küsur yıldır yanına yaklaşan da, Wang’ı ve antrenörünü bir daha gören de pek olmamıştı. Neyse, şimdi bu utanç da geride kaldı, çünkü yeni rekor 29:17.45 ve sahibi de Etyopyalı Almaz Ayana oldu.
Büyük şampiyonalarda uzun mesafe koşularının çok yavaş başlamasından; hemen bütün favorilerin kedi-fare oynayarak birbirlerini kollamasından bıkmıştı herkes. Bu sefer öyle olmadı. Günün ilk pist finalinde, yılın ikinci en iyi derecesine sahip Kenyalı Alice Aprot Nawowuna hemen öne çıktı ve ilk dört kilometreyi de öyle götürdü. Ne ki, o andan itibaren Ayana devreye girdi ve 70’lik 400’leri peşpeşe sıralanmaya koyuldu. 25 turluk 10,000 hep bu tempoda koşulsa sonuç 29:10 olur. Neredeyse de oldu zaten; çok büyük kopmalar yaşanırken, Almaz Ayana (Londra üçüncüsü) Kenyalı Vivian Cheruiyot ile arasındaki farkı yüz metreye kadar çıkardı, diğer atletlerin büyük kısmına ya bir, ya iki tur bindirdi ve finiş çizgisini 29:17.45’le geçip olimpiyat rekorunu neredeyse tam bir dakika, dünya rekorunu ise 14 küsur saniye farkla kırmayı başardı.
Sezon boyunca daha çok 3000 ve 5000 koşmuş, hepsini de kazanmış, 10,000 hazırlığını gözlerden gizlemişti Ayana. Öte yandan bütün önemli rakipleri de, belki gafil avlanmalarına rağmen hayatlarının yarışını koşup şimdiye kadarki en iyi derecelerini yaptılar. Ayana’nın giderek daha fazla gerisinde kalmasına rağmen büyük bir inatla temposunu bozmayarak 29:32.53’le ikinci gelen Vivian Cheruiyot’un da eski rekoru “kırmasına” ramak kaldı. 2008 Pekin ve 2012 Londra birincisi Tirunesh Dibaba bu sefer üçüncülüğe düşerken dahi 29:42.56 ile kendi kariyerinin sürat açısından doruğuna çıktı. Alice Aprot Nawowuna 29:53.51’le onu izleyince tarihte ilk defa aynı yarışta dört atlet birden 30:00’un altına inmiş oldu. Türkiye’nin Kenya asıllı sporcusu Yasemin Can (30:13.70), yedinci gelirken hem ünlü Gelete Burka’yı geçmeyi, hem eski olimpiyat rekorunu 4 saniye farkla “kırmayı,” hem de Avrupa şampiyonluğunun ardından bu sefer yarışı Avrupa’dan ilk bitiren atlet olmayı başardı.
Kadınlar 10,000 metre finali başlamak üzere
Pistte 25 tur, yaklaşık yarım saat. Ve yeryüzünde, tek bir ülkenin mutlak tekeline olabilecek en yakın branş. Zira erkekler 3000 su engellideki Kenya hegemonyası ne ise, daha da fazlası kadınlar 10,000 ve Etyopya için geçerli. Nitekim bu yılın en iyi on derecesinin dokuzu, evet, tam dokuzu Etyopyalı kadınlara ait. Favoriler Almaz Ayana (30:07.00), Gelete Burka (30:28.47), Tirunesh Dibaba (30:28.53). İkinci sıradaki tek Kenyalı, Alice Aprot Nawowuna (30:26.94) aralarına girebilir mi? Ya Türkiye’nin 5000-10,000 Avrupa şampiyonu genç Yasemin Can ne yapacak? Yaklaşık 15 dakika kaldı; göreceğiz.