Sri Lanka tarihinde ilk kez ilk turda hiçbir aday mutlak oy çoğunluğu sağlayamadı. Adayların hiçbirinin oyların yüzde 50’den fazlasını alamaması üzerine, cumhurbaşkanı ikinci tur sayımı ile belirlendi. Seçim Komisyonu’nun açıklamasına göre, ikinci oy sayımında Sajith Premadasa ve Anura Kumara Dissanayake’nin oyları yeniden sayıldı. Sayım sonucunda Anura Kamura Dissanayake, yüzde 55,89 ile Sri Lanka’nın yeni devlet başkanı oldu.
Sri Lanka Seçim Komisyonunun hazırladığı verilere göre, 2022 yılında yaşanan ağır ekonomik buhrandan bu yana düzenlenen ilk seçimde, seçimin galibi Halk Kurtuluş Cephesi (JVP) partisi ve Ulusal Halk Gücü (NPP) ittifakının 55 yaşındaki lideri Marksist-Leninist Anura Kamura Dissanayake oldu.
İlk turda diğer adaylar gibi oyların yüzde 50’sini alamayan Dissanayake, ikinci turda en yakın rakibi olan ana muhalefet lideri Sajith Premadasa’yı geride bıraktı. Dissanayake, Sri Lanka’nın 10’uncu devlet başkanı oldu.
2022’deki ekonomik kriz sonrası devlet başkanı ilan edilen Ranil Wickremesinghe ise ilk turda yüzde 17 oyla elendi.
Dissanayake’nin yükselişi: Büyük Değişimin habercisi
Dissanayake’nin partisi NPP’nin gösterdiği başarı, Sri Lanka siyasetinde büyük bir değişimin işareti olarak görülüyor. Son seçimlerde sadece yüzde 3 oy alan ve parlamentoda çok az milletvekili bulunan parti, cumhurbaşkanlığı yarışında ise beklenmedik bir şekilde zirveye oynamayı başardı.
Zorlu bir ekonomik süreçten çıkış
Seçim, Sri Lanka’nın tarihindeki en kötü ekonomik krizden ve siyasi çalkantılardan kurtulmaya çalıştığı zorlu bir dönemde gerçekleşti. Sri Lanka’da uzun yıllardır kötü giden ekonomi politikaları, ülkeyi borç bataklığına sürüklemişti. Mayıs 2022’de ülke, dış borcunu ödeyememiş ve temerrüde düşmüştü. Hatta Sri Lanka Halkı, bu dönemde temel ihtiyaç malzemelerine dahi ulaşılamaz bir hale gelmişti. Hükümet, 2022 yılında Uluslararası Para Fonu (IMF), Çin ve Hindistan gibi ülkelere ciddi miktarda borçlanmıştı.
Enflasyonun yüzde 70’lere ulaştığı süreçte; dönemin devlet başkanı ve hükümete karşı ülke genelinde, “mücadele” anlamına gelen “aragalaya” adı verilen kitlesel protestolar yapılmış, halk sokaklara dökülmüştü. 8’inci Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa, hükümet karşıtı bu protestoların şiddetlenmesinin ardından 14 Temmuz 2022’de istifa etmek zorunda kalarak ülkeden ayrılmıştı. Bunun üzerine eski Başbakan Wickremesinghe, geçici olarak devlet başkanı olmuştu.
Eski başkan Wickremesinghe döneminde, Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) 2,9 milyar dolarlık kredi alınmıştı. Ancak bu kredi sıkı ekonomi politikaları ve yönetişim reformları gerektiriyor. Sri Lanka ayrıca 36 milyar dolarlık dış borcunu yeniden yapılandırıyor.
Ekonomik olarak zor bir dönemden geçen Sri Lanka’nın yeni lideri Dissanayake, ekonomiyi canlandırma ve milyonlarca insanı yoksulluktan kurtarmak için oldukça zorlu bir süreç ile karşı karşıya. Seçime katılan tüm adaylar, IMF anlaşmasını yeniden müzakere etme ve kemer sıkma önlemlerini hafifletmeyi vadettiler.
Ülke tarihinin en barışçıl seçimi
Ülkede 17 milyon kayıtlı seçmen var. Seçim Komisyonu’na göre, bu seçim ülke tarihinin en barışçıl seçimi oldu.
Ancak yine de “güvenlik gerekçesiyle” seçim gecesi sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Resmi sonuçların açıklanmasıyla Sri Lanka siyasetinde yeni bir dönem başladı. Yeni başkan Dissanayake, ülkeyi ekonomik krizden çıkarma ve milyonlarca insanı yoksulluktan kurtarma gibi zorlu görevlerle karşı karşıya.